مقالات اقتصادی : بعد از مدتها کش و قوس بالاخره روز گذشته جلسه استیضاح سیدرضا فاطمی‌امین وزیر صنعت،معدن و تجارت در صحن علنی مجلس برگزار و در نهایت فاطمی امین برای دومین‌بار، رای اعتماد را از نمایندگان مجلس گرفت و از استیضاح گریخت.
پس از اظهارات نمایندگان موافق و مخالف استیضاح و دفاع وزیر صنعت از عملکردش، با ۸۴ رای موافق استیضاح، ۱۸۲ رای مخالف استیضاح، ۶ رای ممتنع و ۲ رای باطله از مجموع ۲۷۴ رای، فاطمی امین در وزارت صنعت، معدن و تجارت ابقا شد.
وضعیت تولید و بازار خودرو دو علت مهم نمایندگان استیضاح‌کننده وزیر صنعت بود. نمایندگان موافق استیضاح، از دو برابر شدن قیمت خودرو و آرزوهای دست‌نیافتنی برای خرید خودرو سخن گفتند و اینکه درحال حاضر میلیون‌ها دلار از جیب سهامداران به جیب دلالان خودرو می‌رود. حتی گفته شد که فاطمی‌امین، گوشت واردات خودرو را دست گربه سپرده و اینکه هر روز میلیون‌ها تومان به قیمت خودرو افزوده و کیفیت آن بدتر شده است.
در مقابل اما مخالفان استیضاح فاطمی امین عنوان می‌کردند اینکه ما مخالف استیضاح هستیم، به معنای این نیست که چک سفید امضا داده‌ایم.
در مجلس مطرح شده بود جلسه‌ای که روز دوشنبه یعنی یک روز قبل از استیضاح، مجمع نمایندگان تهران با وزیر صنعت داشته در رای اعتماد دوباره وی موثر بوده است. مالک شریعتی یکی از نمایندگان تهران هم گفته فاطمی امین با حضور در جمع بیش از ۴۰ نفر از نمایندگان، توانست آنها را درباره منتفی کردن رای به استیضاح قانع کند. هاجر چنارانی نماینده موافق استیضاح نیز دیروز در مجلس اعلام کرد که برخی از نمایندگان مجلس از بدو ورود،گزینه ۲ یعنی مخالف استیضاح را اعلام می‌کنند لذا باید مشخص شود این ۲ از کجا آمده است؛ از تماس‌های دیشب (دوشنبه شب) و فشارهای بسیار به نمایندگان و لابی‌های مکرر!
*اظهارات نمایندگان موافق استیضاح
*نماینده مرودشت: پژو۲۰۷ در بازار ۲۵۰ میلیون تومان گران شد
نماینده مرودشت در مجلس با بیان اینکه خرید خودرو تبدیل به آرزو برای مردم شده است، گفت: قصه خودرو غصه پردردی است اجازه دهید فرد جدیدی در وزارت صنعت، معدن و تجارت حضور پیدا کند تا این وزارتخانه را به مسیر خود برگرداند.
جلال رشیدی کوچی که به عنوان موافق استیضاح فاطمی‌امین سخن می‌گفت، افزود: در مهرماه سال گذشته قیمت پژو پارس ۲۸۰ میلیون بود که این میزان در آبان‌ماه امسال به ۴۶۰ میلیون تومان رسید ساینا ۱۶۰ میلیون بود ۲۴۰ میلیون تومان شده است همچنین قیمت پژو ۲۰۷ در مهرماه سال ۱۴۰۰، ۳۷۰ میلیون بود که در آبان‌ماه سال ۱۴۰۱ به ۶۲۰ میلیون تومان رسید؛ خرید خودرو برای مردم به ویژه جوانان تبدیل به آرزوی دست نیافتنی شده است.
وی با انتقاد از آیین‌نامه واردات خودرو ادامه داد: بسیاری از جوانان دغدغه‌مند و گاها معترض اولین اعتراض‌شان به موضوع معیشت و بعد موضوع خودرو است. یکی از آنها می‌گفت که حتی به فرض داشتن کار با حقوق ماهی ۲۰ میلیون تومان بعد از ۱۲ سال نمی‌تواند حتی یک پراید بخرد. چرا در این شرایط آیین‌نامه خودرو را به گونه‌ای تنظیم کردید که خودروی ۸۰ هزار دلاری در داخل کشور به ۷۰۰ هزار دلار به فروش برسد یا قیمت خودروی ۲۴ هزار دلاری با مونتاژ به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان فروخته می‌شود؟ چرا واردات خودرو باز هم در اختیار شرکت‌های خودروسازی داخلی قرار گرفته آیا نمی‌شد با منشاء ارز خارجی واردات خودرو صورت گیرد.
*نماینده رباط کریم: روزانه میلیون‌ها دلار از جیب سهامداران خودرو به دلالان می‌دهید
نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز در موافقت با تقاضای استیضاح وزیر صنعت، گفت: فاطمی‌امین علاوه بر آنکه برخلاف قول خود شرکت‌های ایران خودرو و سایپا را به صاحبان اصلیشان واگذار نکرد، در حوزه مبارزه با فساد نیز ضعیف ظاهر شد.
حجت الاسلام حسن نوروزی افزود: اکنون خودرو پژو را به چه قیمتی در بازار به فروش می‌رسانید؟ قیمت این خودرو ۱۰ هزار دلار است که اگر هر دلار را ۳۰ هزار تومان حساب کنیم قیمت واقعی آن باید ۲۷۰ یا ۲۸۰ و یا ۲۹۰ میلیون تومان باشد اما شما از جیب سهامداران خرج می‌کنید، در واقع روزانه میلیون‌ها دلار از جیب سهامداران به دلالان واریز می‌کنید. وزیر پاکدست باید دقت بیشتری داشته باشد و این سوال مطرح است چرا شرکت‌های ایران خودرو و سایپا را به صاحبان اصلی آنها واگذار نمی‌کنید؟
وی اضافه کرد: تاخیر و تعلل در واگذاری بلوک سهام خودروسازان علیرغم قول‌ها چرا همچنان صورت نگرفته است، تاخیر در این کار و طولانی شدن پذیرش خودروهای پر تیراژ در بورس کالا و کاستن از جیب سرمایه‌گذاران و سهامداران چرا صورت می‌گیرد.
*نماینده نیشابور: خدایا از امیرکبیر به روابط‌عمومی خندوانه رسیده‌ایم
نماینده نیشابور در مجلس اما در انتقادی تند، با تاکید بر اینکه قرعه‌کشی خودرو توهین مسلم به شعور مردم ایران است، گفت: مردم از گرانی افسارگسیخته به ستوه آمده‌اند.
هاجر چنارانی در موافقت با استیضاح افزود: شخصی سقف خانه‌اش ترک برداشت، وی به همسرش گفت بهار و تابستان آمد چه زمانی می‌خواهی سقف خانه را تعمیر کنی؟ پاییز آمد، اولین باران پاییزی سقف خانه‌اش را خراب کرد؛ سخنان فاطمی‌امین در روز رای اعتماد را چندین بار گوش کردم و وی بیش از ۲۰ بار تاکید کرد که ان شاء‌الله درستش می‌کنیم. بهار و تابستان به پایان آمده و پاییز سخت و سرد از راه رسیده است، لذا نباید منتظر ماند و بی‌تدبیری کرد. باید برای خرابی سقف منزل مردم تدبیر کرد.
وی خطاب به وزیر صنعت افزود: آقای وزیر دوران انشاء‌الله و ماشاء‌الله تمام شده است، مردم بعد از یک سال می‌خواهند عمل و اقدامی از شما ببینند؛ آن‌گونه شما از رشد اقتصادی و رسیدن به عرض صحبت کردید که باورمان شد اما مردم کار و اقدام انقلابی می‌خواهند، مردم از گرانی افسارگسیخته به ستوه آمده‌اند، قیمت مصالح ساختمانی و خوار و بار لحظه به لحظه بالا رفته و بازار کاملا رها شده است.
چنارانی متذکر شد: به عنوان رئیس فراکسیون نمایشگاه‌ها می‌گویم امیرکبیر در سال ۱۸۵۱ در اولین نمایشگاه لندن برای ایران ۹۲ متر غرفه گرفت اما امروز این پست توسط وزیر به روابط‌عمومی خندوانه داده شده است، خدایا از امیرکبیر به روابط عمومی خندوانه رسیده‌ایم، این چه وضعی است؟
*نماینده میانه: چرا مردم باید ارابه مرگ سوار شوند؟
نماینده میانه در مجلس هم گفت: مردم از دولت سیزدهم انتظار داشتند بتوانند مانند سایر کشورها به خودروهای مجهز و دارای استاندارد روز دنیا دسترسی داشته باشند، چرا ملت ما باید مجبور باشد از ارابه‌های مرگ استفاده کند.
سید مرتضی حسینی خطاب به فاطمی‌امین تصریح کرد: شما در این ۱۴ ماه علاوه بر اینکه نتوانستید بر مافیای خودروسازی غلبه کنید، بلکه در شکم این مافیا هضم و در جهت منافع آنها حرکت کردید و مردم بعد از سال‌ها نارضایتی از صنعت خودروسازی و کیفیت پایین آنها از دولت انقلابی انتظار داشتند بتوانند مانند مردم سایر کشورها به خودروهای مجهز و دارای استاندارد روز دنیا دسترسی داشته باشند و حسرت داشتن یک ماشین خوب را به گور نبرند.
*نماینده فلاورجان: فاطمی‌امین گوشت واردات خودرو را دست گربه سپرد
در ادامه نماینده فلاورجان در مجلس نیز با انتقاد از عملکرد فاطمی‌امین در وزارت صنعت، با بیان اینکه یکی از شعارهای صریح آقای رئیسی به کارگیری متخصصان و بستن سرچشمه‌های فساد بود، اظهارداشت: آقای فاطمی‌امین وزارتخانه را به سرچشمه و اقیانوس رانت تبدیل و با میدان دادن به بانیان وضع موجود اهانتی بزرگ به مردم، مجلس و حتی رئیس‌جمهور کرده است.
حجت الاسلام موسوی لارگانی افزود: آقای وزیر چرا بدون کارشناسی وارت وزارتخانه را دگرگون کردید؟ ۷۱ نفر از منصوبان تان را از خارج از وزارتخانه آوردید که برخی حتی یک روز تجربه نداشتند و فاقد کد استخدامی بودند؛ موضوعی که منجر به انهدام فضای این وزارتخانه و ناامیدی پرسنل آن از دولت شد.
این نماینده مجلس گفت: پس از مدتها تاخیر در تدوین آیین‌نامه واردات خودرو، ناگهان کوه وزارت صنعت موش زایید؛ درحالی که هدف مجلس شکستن انخصار، ارتقای کیفیت و متعادل کردن بود اما در کمال تعجب آقای وزیر به ملت لیستی از چند شرکت مجاز وارد‌کننده خودرو اعلام کرد که تمام مرتبط با مافیای خودروهای مونتاژی هستند و به عبارتی گوشت را دست گربه سپرد و انحصار در انحصار و رانت در رانت ساخت.
- نماینده اردبیل:بیش از ۷۰ نفر وارد وزارت صنعت شده‌اند که بصورت فامیلی، سفارش شده بودند
نماینده اردبیل هم به عنوان یکی از متقاضیان استیضاح وزیر صنعت تاکید کرد: عدم توجه به شایسته سالاری در این وزارتخانه و ورود بیش از ۷۰ نفر از افرادی که حتی یک ساعت نیز تجربه کاری نداشته و به صورت فامیلی و هدایت شده در این وزارتخانه حضور یافته‌اند قابل قبول نیست.
صدیف بدری ادامه داد: قیمت‌های افسارگسیخته کالاهای مختلف قابل قبول نمی‌باشند. در جلسات متعددی وزیر صنعت گزارش‌های نظارتی از بازار ارائه کرد که هیچ سنخیتی با قیمت‌های واقعی در جامعه و مغازه‌ها ندارند. افزایش چندصد درصدی قیمت اقلام ضروری مردم به هیچ وجه قابل قبول نیست.
وی تاکید کرد: وعده‌های بر زمین مانده وزیر صنعت در حوزه خودرو و نابه‌سامانی این صنعت با گذشت ۱۴ ماه از اداره این وزارتخانه توسط آقای فاطمی امین حاکی از آن است که ایشان درک درستی از واقعیت‌های صنعت خودرو نداشته و نیازمند رویکردی جدید با عزمی جدی در این حوزه هستیم. - نماینده قزوین: امروز روز اعلام استقلال مجلس است
نماینده قزوین هم با بیان اینکه استیضاح محاکمه نیست، من قاضی نیستم و فاطمی امین هم متهم نیست، گفت: امروز روز اعلام استقلال مجلس است پس نمایندگان این موضوع را با رای خود اعلام کنند.
لطف‌الله سیاهکلی افزود: تا می‌خواهیم یک کاری کنیم می‌گویند کشور در شرایط بحرانی است. ۴۰ سال است که ما این وضعیت را داریم و همه می‌دانیم که دشمنان چه کارهایی انجام می‌دهند و آنها نمی‌گذارند ما جراحی کنیم.
وی افزود: نفوذ فقط به معنای اینکه یک فردی ازسوی دشمن گماشته شود نیست، نفوذ یعنی وزیر، مدیر و وکیل ناکارآمد؛ مردم منتظرند که ببینند نمایندگانشان چه تصمیمی می‌گیرند. امروز روز استقلال مجلس است.
سیاهکلی با اشاره باره وضعیت خودرو گفت: ۱۳ درصد بصورت میانگین مصرف سوخت داریم که این عدد در دنیا ۴ درصد و در خودروهای هیبریدی حدود یک و نیم تا ۲ درصد است. اگر این ۱۳ درصد را به ۶ درصد کاهش دهیم حدود ۵۰ میلیون لیتر صرفه جویی سوخت انجام می‌شود که معادل آن یک و نیم میلیون دستگاه خودروی رایگان برای مردم است. صنعت خودرو هم جان مردم و هم مال مردم را گرفته است.
وی با انتقاد از افزایش قیمت کالاهایی مانند آهن، گفت: قیمت آهن از فروردین تا مهر امسال حدود ۱۹ درصد و سیمان ۸۴ درصد رشد داشته است. در سال ۱۴۰۰ سیمان حدود ۲۲ هزار تومان به فروش می‌رفت که سود آن حدود ۱۰ هزار تومان بود. قیمت سیمان از ۱۰۰ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان کاهش یافته و ادعا می‌کنند که آن را ارزان کرده‌اند. - نماینده دماوند و فیروزکوه: استیضاح فاطمی امین یک جراحی سودمند است
در ادامه نماینده دماوند و فیروزکوه هم گفت: استیضاح فاطمی امین به معنای مقابله با دولت و نظام نیست، بلکه یک جراحی سودمند است تا به جای ایشان مدیر توانمندی سر کار بیاید.
احمد رسولی نژاد به ضعف شدید در مدیریت و عملکرد فاطمی امین اشاره کرد و گفت: حوزه تجارت خارجی و داخلی به دلیل ضعف شدید مدیریتی و نداشتن راهبردهای تجاری و بازرگانی به استناد آمار از مراجع رسمی، متاسفانه حجم صادرات ۱۲.۵ درصد کاهش و حجم واردات ۱۴.۷۲ درصد افزایش داشته است و این امر سبب منفی شدن تراز تجاری کشور به ۱.۸ دهم میلیارد دلار شده است.
وی ناکارآمدی وزارت صنعت در کنترل و نظارت بر بازار محصولات تولیدی، صنعتی و سرمایه‌ای و لوازم خانگی را یکی دیگر از موارد موافقتش با وزیر صمت اعلام کرد و گفت: مردم به ما مراجعه کرده‌اند و می‌گویند در خرید جهیزیه و وسایل زندگی مانده‌اند و در یوم الحساب جوابی برای آنها نداریم. ما نماینده مردم هستیم و روزی نیست که مردم از گرانی‌ها به ما مراجعه نکنند.
*اظهارات نمایندگان مخالف استیضاح
*نماینده زنجان:مخالفت ما به معنای دادن چک سفید امضاء نیست
مصطفی طاهری نماینده زنجان به عنوان مخالف استیضاح وزیر صنعت گفت: اینکه ما مخالف استیضاح فاطمی امین هستیم بدان معنا نیست که چک سفید امضاء دادیم. انگیزه ما برای نظارت بیشتر شده و حرف‌های مطرح شده را بیشتر از قبل رصد می‌کنیم.
طاهری با بیان اینکه باید بازار توزیع با یکدیگر تجمیع شود، افزود: گرانی یک بحث و گرانفروشی بحث دیگر است. باید بتوان سیاست تجمیع بازار و تولید را دنبال کرد تا با گرانی مقابله کنیم.
وی با بیان اینکه حوزه معدن رها شده بود، افزود: اکنون نظارتی بر این حوزه وجود دارد و زیرساخت‌های خوبی اختصاص داده شده است.
*نماینده جهرم:فاطمی امین خار چشمی برای مافیای خودرو است
نماینده جهرم در مجلس هم به عنوان مخالف استیضاح با بیان اینکه “این استیضاح فرصتی است که مشکلات حوزه صنعت را بیشتر کالبد شکافی کنیم”، اظهارداشت: تحولات ساختاری و اصلاحات اقتصادی کشور از سال قبل شروع شده و برای ادامه آن نیاز به همراهی و همدلی همه ارکان نظام بویژه نمایندگان مجلس است و قطعاً برای به نتیجه رسیدن این تحولات نیازمند همدلی و همراهی تیم یکدست اقتصادی در دولت هستیم.
رضایی کوچی با بیان اینکه خودرو یک مشکل چهل ساله دارد و در مدت دو ساله امکان خل مشکل خودرو وجود ندارد، ادامه داد: حرکت جدید برای استانداردسازی و کاهش قیمت خودرو شروع شده است که باید به آقای فاطمی امین اجازه دهیم به این موضوع مهم بپردازد. همچنین معتقدم که اتفاقاً فاطمی امین خار چشمی برای مافیای خودرو و کسانی که احساس می‌کنند با حضور او در وزارت ضمت منافعشان تامین نمی‌شود. - فاطمی امین: فساد و فامیل‌بازی به ما نمی‌چسبد!
وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در جلسه استیضاح خود گفت: فساد و فامیل‌بازی به ما نمی‌چسبد، درحالی که گفته شده انتسابات فامیلی در وزاتخانه داشته‌ام!
سید رضا فاطمی‌امین افزود: درحالی که برادرخانم ندارم و وی در تصادف جاده‌ای کشته شده، اما تاکنون دو بار عنوان شده که برادرخانمم را در فولاد مبارکه یا آستان قدس رضوی منسوب کرده‌ام.
وی گفت: خودرو قصه پرغصه‌ای است و نه من و نه شما و نه رهبری و نه مردم از آن رضایت داریم. می‌توانستیم دو اقدام انجام دهیم؛ اول اینکه من کنار بایستم و مدام انتقاد کنم و بر روی سر خودروسازان بکوبم؛ دوم اینکه شانه زیر بار بدهم، مسئولیت بپذیرم، انتقاد نمایم و پیگیری کنم، اینجانب مسیر دوم را انتخاب کرده‌ام و قطعا باید خودروسازی ایران اصلاح شود.
وی ادامه داد: در مهر سال گذشته سازمان بازرسی کشور گزارشی تهیه کرد و انتقادات جدی به بحث تولید خودرو وارد بود که ۱۷۰ هزار خودرو کف پارکینگ بود یکی سپر نداشته یکی دیگر چراغ نداشت اما حالا این مورد صفر است یعنی مدیریت شد.
وزیر صنعت افزود: خودرو کالایی است که روزی پنج هزار تا از آن تولید می‌شود و اگر قطعه ارزان تولید نشود یعنی خودرو کف پارکینگ است و الان این مورد حل شده‌است.
وی با بیان اینکه اگر اثبات شود در واردات خودرو با شرکت من قرارداد بسته‌اند استعفا می‌دهم، اظهار داشت: این حرف را نمیبخشم و از آقای قالیباف می‌خواهم پیگیری قضایی شود.
فاطمی امین با اشاره به موضوع انحصار در حوزه خودرو هم گفت: پارسال سهم بخش خصوصی از صنعت خودروسازی ۷ درصد بود و امسال ۱۵ درصد شده است؛ یعنی به سمت کاهش انحصار حرکت می‌کنیم.
فاطمی امین درمورد واگذاریها هم گفت:همه شما از هپکو،هفت تپه خاطره دارید.اگر واگذاری خودروسازان به همان روش انجام شود هزاران هپکو ایجاد می‌شود. ما برای اینکه هیچ شائبه‌ای نباشد قیمت‌گذاری این دو خودروساز را به کانون وکلای قوه قضائیه سپردیم. بعدازمشخص شدن قیمت‌گذاری برای هردوشرکت آگهی دادیم.برای سایپا دو خریدار و برای ایرانخودرو یک خریدارآمد مگرمیشود با این تعداد واگذاری راانجام داد؟
وی اضافه کرد: بخشی از مشکلات خودرو به وزارتخانه باز می‌گشت؛ از روزی که وزیر شدم هر روز جلوی وزارتخانه تجمع بود الان دیگر تجمع می‌بینید؟ ۲۰ درصد از تعهد خودروسازان کاهش یافت؛ ۹ خودرو سال آینده به بازار می‌آید.
فاطمی امین افزود: من اولین مدعی مقابله با فساد هستم. با رئیس جمهوری عهد و پیمان بستیم؛ رئیس جمهوری اسطوره مقابله با فساد است. من هم به شدت با این مسائل مقابله می‌کنم.
وزیر صنعت در مورد پولشویی هم گفت: عقب هستیم اما اتهامی که مطرح شد حتماً باید پیگیری شود؛ این مساله یک اتفاق بد است که در این تریبون مقدس اینطور صحبت می‌شود.
وی تاکید کرد: محور اقتصاد تولید است اگر تولید رشد داشت بقیه مسائل قابل حل است اما اگر تولید درست نبود بقیه کارها هم مصداق “آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی را” می‌شود.
وی با اشاره به رشد تولید، گفت: در سه ماه اول امسال رشد بخش صنعت ۵.۱ درصد بوده است و در بخش فولاد بیش از ۱۰ درصد رشد داشتیم. در تولید روغن با کاهش مواجه شدیم که علتش مشخص است و قاچاق این حصول هم کاهش یافت.
وی به وضعیت سرمایه‌گذاری هم اشاره کرد و افزود: قبل از سال ۱۴۰۰ سرمایه‌گذاری یا منفی یا نزدیک به صفر بود، اما بهار امسال ۵.۷ درصد رشد سرمایه‌گذاری داشتیم؛ یعنی فعالان اقتصادی به آینده کشور امیدوار شدند.