مقتدی صدر در انتها
مقالات سیاسی : روزنامه جوان/ مقتدی صدر که تا همین دیروز به شدت روی خواسته‌های سیاسی خود پافشاری می‌کرد و با درخواست از عراقی‌ها برای کنار کشیدن از فرایند انتخاباتی، می‌خواست همه ساختار‌های حاکمیتی عراق را در دستان خود قبضه کند، یک‌شبه نظر خود را تغییر داد و گفت که برای همیشه از فعالیت‌های سیاسی کنار می‌رود؛ تغییر موضعی که در روز‌های نه چندان دور با کلمات مشابهی از سوی صدر بیان شده بود، اما نتیجه آن به گونه دیگری رقم خورد و به جای ثبات‌سازی، در کف خیابان خود را نشان داد. با عقب‌نشینی صدر از سیاست نه‌تن‌ها اعتراضات خیابانی فروکش نکرد بلکه دیروز هوادارانش برای بازگشت مجدد او به عرصه سیاسی به ساختمان‌های دولتی در منطقه سبز بغداد یورش بردند. کناره‌گیری صدر پس از آن انجام شد که آیت‌الله سیدکاظم حائری با انصراف از مرجعیت شیعیان عراق، جریان صدر را از تفرقه‌افکنی در این کشور برحذر داشت. هرچند کناره‌گیری صدر از سیاست به عقیده ناظران، اقدامی تاکتیکی برای چنگ‌زدن بیشتر به مسائل سیاسی است.
به گزارش «جوان»، درحالی که گروه‌های سیاسی عراق تلاش می‌کردند با تشکیل فوری دولت به انسداد سیاسی تقریبا یک‌ساله در این کشور پایان دهند، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر با رفتار‌های دمدمی مزاجی که در هفته‌های اخیر از خود نشان داده، پروسه انتخاب نخست‌وزیر را طولانی کرده است و در تازه‌ترین خیمه‌شب‌بازی خود همه عراقی‌ها را شوکه کرد. مقتدی صدر روز دو شنبه اعلام کرد که هیچ زمانی ادعای رهبری و مرجعیت نداشته و برای همیشه از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری می‌کند. به گزارش شبکه السومریه‌نیوز، در بیانیه مقتدی صدر آمده است: «بسیاری از جمله آقای حائری فکر می‌کنند که این رهبری به لطف یا دستور آنان به دست آمده است در حالی که این به لطف خداوند و فیض پدرمان بوده است.» وی تأکید کرد که «نجف اشرف مقر اصلی مرجعیت دینی بوده و هست» و افزود که هرگز ادعای عصمت یا اجتهاد یا حتی رهبری نکرده و صرفاً خود را «امرکننده به معروف و نهی‌کننده از منکر» می‌داند و هدفی جز «اصلاح اعوجاجی که عامل اصلی آن نیرو‌های سیاسی شیعه بوده‌اند» ندارد و می‌خواسته آنان را «به ملت‌شان نزدیک کند». صدر افزود: «با اینکه می‌دانم کناره‌گیری آیت‌الله حائری و صدور این بیانیه به اراده شخصی وی نبوده، اما من نیز اعلام می‌کنم که دیگر در امور سیاسی دخالت نخواهم کرد و از اکنون به طور کامل از عرصه کناره‌گیری می‌کنم و همه دفاتر وابسته به خود جز مرقد و موزه و مؤسسه میراث خاندان صدر را مسدود می‌کنم». وی با بیان اینکه همگان را از تعهدات‌شان معاف کرده، تأکید کرد: «اگر فوت کردم یا کشته شدم برای من فاتحه بخوانید.»
موضع‌گیری جدید مقتدی صدر شاید در ظاهر برای گروه‌های سیاسی عراق خبر مسرت بخشی باشد که در دو ماه گذشته به دلیل جنجال‌آفرینی‌های او و طرفدارانش با چالش‌های سیاسی مواجه شده بودند، اما این اختلافات سر دراز دارد. در هفته‌های اخیر همه گروه‌های سیاسی عراق در نشست گفتگو‌های ملی از مقتدی صدر خواسته بودند به روند گفتگو‌ها بپیوندد تا بتوانند با همکاری همدیگر بحران سیاسی را حل کنند، اما جریان صدر به هیچ صراطی مستقیم نبود و روی خواسته‌های خود اصرار داشت. در ابتدا بر این مسئله تأکید داشت که باید پارلمان منحل شده و راه برای برگزاری انتخابات زودهنگام هموار شود. درحالی که عراقی‌ها با این درخواست مخالفت کرده بودند، روز یک شنبه درخواست فراتر از قانون را مطرح کرد و از همه گروه‌های سیاسی عراق خواست در انتخابات آتی مشارکت نکنند، درخواستی که معلوم نبود بر اساس کدام منطق اعلام شده بود و صدر با این اقدام نشان داد که عراق را تنها برای جریان منحصر به خود می‌خواهد که دیگر جریان‌های سیاسی نباید در آن حضور داشته باشند. هنوز یک روز از طرح درخواست جدید نگذشته بود که مقتدی در چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای تصمیم گرفت که برای همیشه به زندگی سیاسی خود پایان دهد. شاید به تصور برخی از عوام در عراق این تصمیم صدر وفاداری برای ملت تلقی شود که او خود را فدای عراقی‌ها کرده است، اما تجربه رفتار‌های او در گذشته نشان داده است که نمی‌توان به حرف‌های صدر اطمینان کرد، زیرا در روز استعفای نمایندگان جریان صدر در خردادماه، مقتدی در سخنانی که آن را فداکاری و ایثار برای ملت توصیف کرده بود، گفت: «من دغدغه قدرت و سیاست نداشتم و فقط خواستار رسوا کردن هر فاسد ظالمی بودم». صدر همچنین گفته بود با وجود اینکه در عرصه سیاسی حضور ندارد، اما همه تلاش خود را برای حل اختلافات در بین عراقی‌ها و تشکیل دولت خواهد کرد. اما پایبندی به این اظهارات تنها چند هفته دوام داشت و به محض معرفی نامزد نخست‌وزیری از سوی کمیته هماهنگی شیعیان، صدر و هوادارانش ساز ناکوک خود را کوک کردند و در مخالفت با تصمیم گروه‌های سیاسی ساختمان پارلمان را اشغال کردند و تازه به صحن پارلمان نیز راضی نشدند و پس از آن مقابل شورای عالی قضایی که با درخواست صدری‌ها مبنی بر انحلال پارلمان مخالفت کرده بود، تجمع کردند.
پس از بیانیه کناره‌گیری مقتدی صدر از فعالیت‌های سیاسی، تجمع‌کنندگان طرفدار جریان صدر دیروز وارد کاخ ریاست جمهوری در منطقه سبز بغداد شدند. همزمان دفتر مقتدی صدر با صدور بیانیه‌ای، این جریان را از هرگونه مداخله در امور سیاسی و دولتی منع کرده است. تمام صفحات و حساب‌های وابسته به جریان صدر از جمله صالح محمد العراقی که از وی در عراق به عنوان «وزیر صدر» یاد می‌شود و نیز سایت‌های البنیان‌المرصوص و صفحات دیگر مربوط به این جریان، فعالیت خود را در فضای مجازی متوقف کردند. با این وجود، آتشی که صدر از هفته‌ها پیش با درخواست‌های سیاسی به راه انداخته بود با کناره‌گیری او از سیاست هم ادامه خواهد یافت. ادامه اعتراضات پس از بیانیه صدر، به نوعی هرگونه اتهام‌زنی به جریان صدر برای دامن زدن به اعتراضات خیابانی از سوی او را از بین می‌برد. اعتراضاتی که از روز دو شنبه در بغداد شروع شد و احتمالاً در روز‌های آتی در شهر‌های دیگر عراق نیز ادامه یابد، شلیک تیر پنهان صدر از چله کمان اوست تا گروه‌های سیاسی به درخواست‌های صدر تن دهند. صدر با کناره‌گیری نمادین از فعالیت‌های سیاسی، می‌خواهد وزن سیاسی و جایگاه مردمی خود و خانواده‌اش را به عراقی‌ها نشان دهد و اینگونه القا کند که اگر او کنج عزلت در نجف را هم برگزیند، عراق رنگ آرامش و ثبات را نخواهد دید و عراقی‌ها در هر صورت به وجود او نیاز دارند.
کناره‌گیری صدر از سیاست درحالی است که دادگاه فدرال عراق قرار است امروز (سه‌شنبه) درباره انحلال پارلمان حکم دهد. به گزارش پایگاه شفق‌نیوز، یک منبع آگاه عراقی اعلام کرد: «دادگاه فدرال به پرونده‌های پیش روی خود با بی طرفی نگاه می‌کرد، ما امیدواریم که حکم دادگاه به دور از فشار‌های سیاسی صادر شود». باتوجه به تحولات روز‌های اخیر عراق، این احتمال وجود دارد که دادگاه فدرال رأی به انحلال پارلمان دهد تا شاید از این طریق به اعتراضات پایان دهد.
انصراف آیت‌الله حائری از مرجعیت
بیانیه صدر بلافاصله پس از آن انجام شد که آیت‌الله سیدکاظم حسینی‌حائری از مراجع شیعیان عراق که به عنوان مرجع تقلید بسیاری از حامیان جریان صدر و شخص مقتدی صدر شناخته می‌شود در بیانیه‌ای با اعلام کناره‌گیری خود از مرجعیت به دلیل بیماری و کهولت سن، به طور غیرمستقیم مقتدی صدر را خطاب قرار داد و از تفرقه‌افکنی میان مردم عراق به نام شهیدین صدر به شدت انتقاد کرد. ایشان در بیانیه‌ای ضمن اعلام تصمیم خود و اینکه نمایندگان ایشان دیگر حق دریافت وجوه شرعی را ندارند، مقلدان خود و شیعیان را به تبعیت و اطاعت از آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای دعوت کرده و ایشان را شایسته‌ترین فرد برای رهبری امت اسلام دانستند. به گزارش فارس، این عالم ربانی در بیانیه خود همچنین تأکید کرد، از مسئولان و کسانی که پست‌هایی را برعهده گرفته‌اند، می‌خواهم که به وظایف شرعی خود عمل کنند و به مردم مظلوم عراق یاری رسانند. بر همه علما و طلاب و نخبه‌های فرهنگی و نویسندگان است که مردم را آگاه کنند تا دوست را از دشمن بشناسند و منافع واقعی خود را درک کنند. در بیانیه آیت‌الله حائری همچنین آمده است که هر کسی بخواهد با بهره‌بردن از نام دو شهید صدر میان مردم عراق اختلاف بیندازد و در حالی که فاقد درجه اجتهاد و دیگر شرایط لازم است، بخواهد رهبری شرعی را بر عهده بگیرد، از صدری‌ها نیست. حائری پس از شهادت آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر، مدتی به عنوان فقیه حزب دعوت اسلامی عراق تعیین شد و سال هاست، مرجعیت دینی جمعی از مردم عراق، به‌ویژه علاقه‌مندان به شهیدان صدر را برعهده داشت.