اخبار فناوری / پیوست: انجمن تجارت الکترونیک تهران در گزارشی از وضعیت اینترنت ایران آورده است: «کیفیت اینترنت در ایران در وضعیت بحرانی قرار دارد. در بین ۱۰۰ کشور جهان با بیشترین تولید ناخالص ملی، ایران پس از میانمار دومین اینترنت پر اختلال، پس از چین دومین اینترنت محدود جهان و جزو ۵ اینترنت کند جهان است.»
در این گزارش مشکل اصلی اینترنت در ایران «اختلال‌های گسترده و دائمی روی تقریبا تمام آی‌پی‌ها و وب‌سایت‌ها» عنوان شده است.
بر این اساس سه دسته‌بندی از دامنه‌ها و آی‌پی‌ها مطرح شده است: نخست دامنه‌ها و آی‌پی‌های فیلتر شده (blacklist) دوم دامنه‌ها و آی‌پی‌های که به صورت موردی مجاز شده‌اند (whitelist) و سوم دامنه‌ها و آی‌پی‌هایی که با اختلال عمدی مواجه‌اند (Greylist).
بررسی‌های انجام تجارت الکترونیک روی لیست خاکستری که اکثریت اینترنت را شامل می‌شود نشان می‌دهد تجهیزات حاکمیتی با ایجاد اختلال عمدی باعث می‌شوند تا ۵۰ درصد داده‌های ارسالی به این مقاصد با مشکل مواجه شوند. این انجمن این موضوع را دلیل اصلی نارضایتی از اینترنت دانسته است.
همچنین بر اساس اطلاعات OONI اختلال‌های ۱۰۰ دامنه در ۱۰۰ کشور مختلف بررسی شده‌اند که در نتیجه آن ایران پس از میانمار پر اختلال‌ترین اینترنت را داشته است.
در ایران ۴۵ وب‌سایت حداقل در ۵۰ درصد موارد در دسترس نبوده‌اند و ۱۴ وب‌سایت اختلالی ۱۰ تا ۱۵ درصدی داشته‌اند.
با بررسی ۳۰۰ وب‌سایت در میان ۵۰ کشور با بالاترین GDP نیز ایران با ۳۳ درصد فیلترینگ و ۱۸ درصد اختلال در صدر جدول پراختلال‌ترین‌ها قرار گرفته است.
۳۳درصد وب‌سایت‌های برتر جهان فیلترند
در بررسی انجام‌شده بین ۱۰۰ وب‌سایت برتر جهان بیش از ۳۳ درصد آنها در ایران فیلتر بوده‌اند. با نمونه‌گیری ۱۰۰ و ۳۰۰ وب‌سایت مختلف در بین ۱۰۰ کشور جهان نیز ایران با ۴۵ درصد فیلترینگ، محدودترین اینترنت جهان را دارد.
انجمن تجارت الکترونیک: ایران قهرمان اینترنت بی‌کیفیت در جهان است فقط اینترنت چین از ایران محدودتر است
ایران، چین و ترکمنستان تنها کشورهایی در بین ۱۰۰ کشور برتر جهان هستند که هر ۶ شبکه اجتماعی پراستفاده جهان را مسدود کرده‌اند.
فقط سرعت سودان، کامرون و کوبا از ایران بدتر است
طبق این گزارش ایران رتبه سوم از لحاظ بد بودن سرعت در میان ۱۰۰ کشور برتر جهان را دارد. بر اساس اطلاعات رادار کلادفلر میانگین سرعت ایران ۴ مگابیت بر ثانیه با تاخیر میانگین ۱۴۵ میلی ثانیه است. از این نظر در دنیا از نظر سرعت در رتبه ۹۷ از ۱۰۰ و از نظر تاخیر ۹۶ از ۱۰۰ است.
بر این اساس کوبا، کامرون و سودان تنها وضعیتی بدتر از ایران دارند.
دلایل اصلی سرعت پایین، عملکرد ضعیف و ناکارآمدی شرکت مخابرات در لایه access، کاهش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تلکام، روند کند توسعه ۵g و فیبر نوری و عملکرد ضعیف و ناکارآمد شرکت ارتباطات زیرساخت عنوان شده است.
همچنین ادعا شده است بدون هیچ تغییری در لایه access و ارتباطات و فقط با انجام اصلاح در لایه core سرعت اینترنت ایران تا ۸ برابر در اینترنت همراه و ۳ برابر در اینترنت ثابت قابل افزایش است.
چه باید کرد؟
انجمن تجارت الکترونیک در سه دسته آنی، کوتاه‌مدت و میان‌مدت توصیه‌هایی برای بهبود شرایط کرده است.
در بخش اقدامات آنی «جلوگیری از اختلال در اینترنت به بهانه مقابله با فیلترشکن‌ها، گزارش شفاف و کمی وزارت ارتباطات از درگاه‌های بین‌الملل و بازگشت سامانه‌های رصد آنلاین و ممنوعیت ایران اکسس» آورده شده است.
رفع فیلتر سایت‌های عمومی، افزایش پهنای باند بین‌الملل و گزارش شفاف به مردم و ایجاد سامانه‌های شفافیت در رابطه با سیاست‌های فیلترینگ نیز از اقدامات کوتاه‌مدت پیشنهادی است.
انجمن، پیشنهادات میان‌مدتی نیز مطرح کرده است، از جمله رفع انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت و دادن مجوز واردات اینترنت توسط بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری در فیبر و توسعه اینترنت ثابت، سرمایه‌گذاری در ۵g و ایجاد منافع مشترک بین‌المللی و روابط پایدار با شرکت‌های بین‌المللی فناوری با حضور حداکثری بخش خصوصی.