مقالات روانشناسی / مهرنوش خالقی : شاید شما هم مانند بسیاری والدین دیگر به دنبال بهترین شیوه فرزندپروری هستید. براساس بسیاری از پژوهش‌ها، کارشناسان حوزه کودکان معتقدند، شیوه مقتدرانه بهترین روش فرزندپروری محسووب می‌شود. مقتدرانه به معنای برخوردی قاطعانه، اطمینان‌بخش و در عین حال بسیار همدلانه و مهربانانه با کودک. والدین بسیاری تا کنون از این شیوه بهرمند شده‌اند و آن را به دیگران نیز توصیه کرده‌اند. در اینجا به تشریح این شیوه می‌پردازیم.
تعریف فرزندپروری مقتدرانه؟
فرزندپروری مقتدرانه به آن معناست که والدین در حالی‌که قواعد مشخصی برای زندگی کودک قرار می‌دهند، برای اجرایی کردن آنها، دلایل را برای کودک توضیح می‌دهند و با کودک بسیار صحبت می‌کنند. آنها همیشه با کودک خود روابط بسیار گرم و صمیمی دارند و هرگز سخت‌گیری‌های طاقت‌فرسا، رفتار پرخاشگرانه، هرگونه تنبیه و محروم‌سازی و عدم ا طمینان به کودک ندارند. در این شیوه اعتماد و همدلی میان کودک و والد بسیار زیاد است.
نشانه‌های والدین مقتدر
والدین مقتدر اعتقادی به سخت‌گیری‌های نامتناسب ندارند. آنها نسبت به توانایی یادگیری در کودکان خود اعتماد کامل دارند. آنها می‌دانند که همان‌گونه که کودک به صورت غریزی، خوردن و خوابیدن و اجابت مزاج و صحبت کردن را انجام می‌دهد، به همین صورت هم غریزه‌ی یادگیری دارد. منتها یادگیری کودکان در قالب بازی است. بنابراین این دسته والدین احتمالا از آنجایی‌که به فرزندان خود بسیار اعتماد و اطمینان دارند، سعی می‌کنند با ابراز محبت و اعمال برخی چارچوب‌های مشخص در زندگی کودک، برای کودک نیز ایجاد اعتماد و اطمینان کنند.
آنها همیشه آزادی و استقلال عمل کودک را در نظر دارند و نظر کودک را در مورد مسائل مختلف زندگی جویا می‌شوند. به‌‌علاوه والدین مقتدر هرگز به کودک دروغ نمی‌گویند یا با تصور اینکه او کودک است و چیزی متوجه نمی‌شود، در برابر چشمان کودک رفتارهای پرخاشگرانه انجام نمی‌دهند. پدر و مادرهای مقتدر، با هم متحد هستند و هر دو در مقابل کودک، حرف یکدیگر را تایید می‌کنند. آنها مشکلات موجود در خانواده را برای کودک توضیح می‌دهند، با او وارد گفت‌وگوهای صمیمی و طولانی می‌شوند و دائما از نظرات یا ایده‌های کودک هم جویا می‌شوند.
علم چه می‌گوید؟
نتایج برخی یافته‌ها در اسپانیا نشان داد که والدین مقتدر و مهربان شاهد بهترین نتایج در وضعیت اجتماعی و روانی کودکان و نوجوانان خود بودند. زیرا آنها با این شیوه توانسته بودند میزان کافی عزت نفس (احترام به خود) و اعتماد به‌نفس در کودکان‌شان پایه‌ریزی کنند. پژوهشگران این تحقیق به این نتیجه رسیدند که ترکیبی از گرمی و حضور زیاد والدین در زندگی کودک به همراه سطح پائینی از سختگیری، بهترین راهبرد فرزندپروری در اسپانیاست.
محققان براساس یافته‌های حاصل براین باورند که سختگیری بیش از اندازه با کودکان یا ضروری نیست و یا اهمیت چندانی ندارد و همیشه با نتایج منفی همراه است. کلید فرزندپروری سالم‌تر، گرمی والدین و درگیرشدن مثبت آنها در زندگی کودک است. به نظر می‌رسد اجرای سیستم‌های انضباطی سخت مانند تنبیه و محرومیت که کودکان را مجبور به انجام کارهایی می‌کند، اثر معکوس روی اعتماد به نفس خانواده دارد و با رشد ناقص هیجانی و رنجش افراد همراه است.