مقالات هنری و سینمای / تکیه کلام، صدا یا کلماتی است که گاه تبدیل به عادت شده و ممکن است افراد بسیاری در مکالمات روزمره خود از آنها استفاده کنند. در برخی مواقع تکیه کلامها جالب و بامزه از طریق رسانهای مانند تلویزیون باب میشود و در همان مقطع پخش سریال استفاده شده و سپس به دست فراموشی سپرده شود.
قطعا بیشتر افراد در گفتگوهای روزمره خود از تکیه کلامهایی استفاده میکنند که گاه شناسهای برای معرفی آن فرد میباشد. رسانههایی از قبیل تلویزیون و سریالهای پرطرفدار در ظاهر تاثیر بسیاری در فرهنگ جامعه میگذارند چرا که مخاطبان بعد از مشاهده این مجموعه ها، دیالوگ یا رفتار بازیگر را مشاهده و در شرایطی مشابه موقعیتهای بازیگر، آن را به کار میبرند. سریالهای کمدی یکی از اصلیترین منابع تکیه کلامهای روز جامعه است.
سریال پایتخت
سریال پایتخت و تکیه کلامهایی که در هر قسمت با لهجه شرین خانواده شمالی داستان به خودی خودی ظرفیت بالایی برای تکیه کلام سازی از خود بروز داد. خلاقیت در کار محسن تنابنده همیشه وجود داشته است، دیالوگهای نقی (مگه داریم، مگه میشه) (دادااااااااش) مورد توجه مخاطبان قرار گرفته بود.
شخصیت علیرضا خمسه در نقش بابا پنجعلی و جملاتی که گاه استفاده میکرد مانند (زنتههههه، الکی میگی، نقی نهار نَخِردَم) پر تکرارترین عبارتی بود که در سریال پایتخت باب شد.
احمد مهران فر در نقش ارسطو عامل، شخصیتی مخاطب پسند با آن لهجه خاص بود. از جمله جذابیتهای او جر و بحثهایی است که با پسر خاله خود نقی معمولی داشت. تکیه کلامهای ارسطو (حساس نشو، حساس نشو) هم تبدیل به تکیه کلام شد.
نقش هومن حاجی عبدالهی ایفاگر شخصیت رحمت امینی، در ابتدا خیلی جدی نبود و قرار نبود که در ادامه پایتخت ماندگار شود، اما دوست داشته شدن این نقش توسط مردم باعث شد تا محسن تنابنده به حضورش در ادامه سریال جدیتر فکر کند. رحمت امینی در ادامه بیشتر جملات خود از تکیه کلام (ناپلئونی رو بیارم) استفاده میکرد.
بهرام افشاری هم یکی از شخصیتهای به یاد ماندنی و پر طرفدار در سریال پایتخت بود که در نقش بهتاش فریبا با تکیه کلامهای (اَ اَ اَ اَ اَی خِدا) (وِلَ هَکِن) به شهرت رسید.
سریال لیسانسهها
یکی از کاراکترهای اصلی سریال لیسانسهها، نقش حبیب با بازی هوتن شکیبا بود، که با تعریف جوک، استایل با مزه خود در پوشیدن کت و شلوار و کتونی، مورد توجه قرار گرفت. تکیه کلامهای پرتکرار سکانسهای او (چرااااا من؟) با حالت دستانش که به طرف خود اشاره میکرد و از طرف مقابل سوالش را میپرسید بین طرفدارانش باب شد.
بیژن بنفشه خواه با بازی و توانمندی هایش در نقش (آقای دکتر مهاجر) بیشتر به چشم آمد و به گفته خود، مردم او را که میبینند دست هایشان را مثل نقش دکتر مهاجر بالا میآورند و میگویند (سپااااااااس) (شاد و پیروز باشید).
ساختمان پزشکان
شقایق دهقان در نقش خانم شیرزاد برای خودش پدیدهای بود. ویژگی بارز نقش خانم شیرزاد، روی اعصاب بودن او بود که با ضریب هوشی به شدت پایین خود جذابترین سکانسهای سریال را به وجود میآورد. کمتر کسی است که تکیه کلام او را (واقعاااااااا؟) شنیده باشد، ولی در موقع شک و تردید به صورت کشدار بیان نکرده باشد.
دکتر نیما با بازی بهنام تشکر نیز تکیه کلام (اساسا معتقدم!) را بسیار مورد استفاده قرار میداد.
سریال مجید دلبندم
مجید صالحی صدا پیشه مجید دلبندم بود. شخصیتی که مدام کلمات را اشتباه میگفت و مخاطبانش با عصبانیت میگفتند:مجید جان دلبندم اون یک چیز دیگست، به قدری میان مردم گل کرد که کافی بود شما یک کلمه را اشتباهی بگویید تا آن وقت به شما بگوبند (مجید دلبندم ..)
سریال دودکش
شخصیت اصلی سریال یعنی هومن برق نورد در نقش فیروز مشتاق، خیلی زود تکیه کلامهایی را میان مردم در ماه مبارک رمضان محبوب کرد. (خدایا مرا به خاطر قمپوزهایی که تا به حال در کردیم و لُغُزهایی که خواندیم ببخش و بیامرز و در آمپاس قرار نده … الهی آمین!)
(ضرس قاطع) و (اِن قُلت) تکیه کلامهای دیگر او بودند که تا مدتها دهان به دهان میچرخید.
سریال در حاشیه
سریالی که با وجود ستارگان دنیای کمدی در قسمتهای ابتدایی خود توانست مخاطبان زیادی را پای تلویزیون نگه دارد.
زهتاب با نقش آفرینی جذاب سید جواد رضویان، شخصی جاه طلب بود که باعث هرج و مرج در بیمارستان میگردید. شیوه صحبت کردن و تکیه کلامهای او همچنان تقلید میشود مانند (این بیمارستان واسه ماست، یعنی کُلِش واس ماست)، (آقایون داداشا، داداشای گلم).
سریال ستایش
در سریال ستایش، داریوش ارجمند با نقش حشمت فردوس بسیار مورد توجه قرار گرفت. شخصیتی با اخلاق تند، جدی و گاها دیکتاتور خود باعث شد تا تکیه کلام معروفش (افتااااااد؟) تا مدتها به یکی از تکیه کلامهای رایج تبدیل شود.
فیلم اخراجیها
فیلم کمدی جنگی اخراجی ها، در دوران اکران خود طرفداران بسیار زیادی داشت، دوستانی که به دلایلی راهی جبهه میشوند و هر کدام با دیالوگهای شیرین، جذابیتی به فیلم اضافه و توجه مخاطبان را به خود جلب میکنند.
اکبر عبدی در نقش بایرام یکی از شخصیتهای جذاب این فیلم بود که دیالوگها او بسیار پرتکرار شد مانند (برای سلامتی رزمندگان اونجا، با ما که اینجاییم، میخواهیم بریم اونجا، صلوات بفرستید)، (بچهها بیچاره شدیم، صاحبش اومدش)، (خودمم؟ فکر کردم اونا زدند)
بیژن با بازی امین حیایی نیز تکیه کلام مشهوری داشت: (داش اینجا چی میدن؟) و امیر با بازی ارژنگ امیرفضلی نیز یکی از تکیه کلامهای پرتکرار میان مردم را رواج کرد: (صبح چهارشنبست، برای غافلگیری اموات صلوات)
دیالوگ کریم با بازی سیروس کهوری نژاد نیز بسیار باب شده بود: (بیژن! خودت رو اصلاح کن. بیژن:عه همین صبح اصلاح کردم، هر کی من رو میبینه میگه خودت رو اصلاح کن.)
سریال نون خ
سریالی که به بهترین نحو توانست هویت هموطنان کُرد را نمایش دهد، تکیه کلام سعید آقاخانی در نقش نورالدین با همان لهجه شیرین خود در بین مخاطبین بسیار تکرار شد. (آیییییی باریک الله)
سریال خانه به دوش
سریال خانه به دوش یکی از مجموعههای طنزی است که در دوران خود مورد استقبال بسیاری قرار گرفت و بعد از آن چندین بار بازپخش شد. با اینکه سالها از پخش سریال خانه به دوش میگذرد، اما همچنان دیالوگ حمید لولایی در نقش آقا ماشاله که در یک سکانس به بیژن پسرش گفت: (چرا قیمهها رو میریزی تو ماستا) بسیار تکرار میشود.
یکی دیگر از دیالوگهای ماندگار این مجموعه، تکیه کلام خانم آناهیتا همتی در نقش نرگس است که به مادر خود خانم امیرجلالی میگفت: (مامان، من لباس چی بپوشم؟)
سریال مانکن
در سریال مانکن سکانسهای ماندگار فرزاد فرزین در نقش بهرام که یک شخصیت با سبک صحبت کوچه بازاری بوده و سوتیهای خنده دارش او را جذابتر کرده بود. یکی از تکیه کلامهای او که در سکانسهای بسیاری تکرار شد حرکت دستش در هنگام عذر خواهی (ببخشید؟!) بود.
خونه مادربزرگه
خونه مادربزرگه یک مجموعه عروسکی در دهه شصت بود که مورد توجه بسیاری قرار گرفت و بارها بازپخش شد. شخصیت مادر بزرگه که رئیس خانه بود تکیه کلام خاص خودش را داشت: (جان قربان)
شخصیتی به نام هاپوکومار که هندی صحبت میکرد و منتظر صاحب خود تا با او به خانه برود، تکیه کلام این کاراکتر شعر (هی، هی، هی) است، اما بعد از پخش نام هاپوکومار در بین مردم بسیار تکرار شد.
سریال زی زی گولو
زی زی گولو یک سریال تلویزیونی کودکانه به کارگردانی مرضیه برومند در سال ۱۳۷۳ بود. زی زی گولو از یک سیاره ناشناخته به زمین آمده و مهمترین توانایی او این بود که با خواندن ورد (زی زی گولو آسی پاسی دراکوتا تابه تا) همه چیز تغییر میکرد. یکی دیگر از تکیه کلامهای این عروسک، (مادر خانومی)، (آقای پدر) بود که مورد توجه همه بچهها و بزرگترها قرار گرفته و بسیار رایج شده بود.
منبع : تابناک جوان