انکار زمستان سخت اروپا و القای وقوع زمستان سخت برای ایران، چیزی جز یک سناریوی رسانه‌ای توسط برجامیون برای فشار به دولت سیزدهم جهت پذیرفتن شروط آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم نیست. اینجا ۱۰ اتفاق عجیب و گسترده در بحران گازی اروپا را که خود رسانه‌های خارجی به آن اعتراف کرده‌اند، مرور کرده‌ایم. این ۱۰ اتفاق عجیب در زمستان سخت اروپا، تنها گوشه‌ای از بحران انرژی در کشورهای اروپایی است که در یک سال گذشته با آن درگیر بوده‌اند، اما در ایران صرفا برای چند روز ادارات دولتی تعطیل شده‌اند و قطع گاز نیز فقط در یک شهر تربت‌جام رخ داده است. همانطور که مشاهده می‌شود بحران گازی اروپا از جهت ابعاد بسیار گسترده‌تر از ایران است و اصلا اتفاقات ایران حتی یک نمونه کوچک از زمستان سخت اروپا نیز نیست. البته در روزهای گذشته برخی رسانه‌های داخلی سعی کرده‌اند تا با بزرگنمایی اتفاقات موردی در ایران، اینگونه القا کنند که زمستان سخت برای ایران رخ داده است؛ نه اروپا؛ درحالی‌که بحران گازی اروپا به قدری جدی است که هزاران گزارش و مقاله در رسانه‌های خارجی نوشته شده است و موضوع، یک مسئله سطح کلان انرژی بین‌الملل درباره تغییر نظم انرژی دنیاست.
اتفاق یکم
سیاست‌های سختگیرانه برای کاهش مصرف گاز
مؤسسه statista در گزارشی میزان کاهش مصرف گاز در کشورهای اروپایی در آگوست تا نوامبر۲۰۲۲ نسبت به میانگین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ را نشان می‌دهد. طبق تصویر، به‌طور میانگین کشورهای اروپایی بین ۲۰تا ۳۰ درصد از مصرف گاز خود را کاهش داده‌اند.
واضح است که بهینه‌سازی در چند‌ماه نمی‌تواند چنین تأثیر گسترده‌ای بر کاهش مصرف گاز اروپا داشته باشد و پشت این نمودارهای سبزرنگ و زیبا درباره کاهش مصرف گاز اروپا، محدودیت‌های جدی در مصرف انرژی در بخش خانگی و صنایع نهفته است؛ محدودیت‌هایی که همگی بر رفاه خانوارها اثر منفی داشته و خسارات زیادی را بر اقتصاد اروپا وارد کرده است.
محدودیت‌های جدی در مصرف گاز اروپا صرفا به یک نمودار سبزرنگ مؤسسه statista ختم نمی‌شود و بحران گاز اروپا به قدری جدی است که هر جای آن را محکم بگیرید، از جای دیگر بیرون می‌زند. در ادامه موارد متعددی از اتفاقات عجیب و غریب در اتحادیه اروپا تحت‌تأثیر بحران گازی و زمستان سخت آورده شده است.
اتفاق دوم
تعطیلی کمپانی بزرگ موادغذایی در فرانسه
طبق گزارش روزنامه فیگارو، کمپانی بزرگ غذایی فرانسه به‌دلیل قبوض سرسام‌آور برق تعطیل شد. کمپانی کوفیجئو مالک چندین برند غذایی فرانسوی، نصف کارخانه‌های خود را به‌دلیل ۱۰برابر شدن قبوض انرژی تعطیل کرد.
همچنین فدراسیون سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای فرانسوی، هشدار داد که فرانسه ممکن است به‌دلیل قطعی و قطع برق احتمالی با مشکلات عمده‌ای در زمینه فساد موادغذایی مواجه شود؛ زیرا بسیاری از سوپرمارکت‌ها زمان کافی برای آمادگی قطعی برق را ندارند.
اتفاق سوم
هشدار انگلیسی برای اجرای خاموشی‌ها
دولت بریتانیا جدول خاموشی بخش خانگی را منتشر کرد. (تصویر۶) این خاموشی‌ها ذیل برنامه «کد اضطراری تامین برق» به‌دلیل بحران گاز در بریتانیا تعریف شده است که به‌صورت چرخشی بر شهروندان اعمال می‌شود.
طبق این جدول خاموشی، مناطق مختلف به ۱۸بلوک مصرفی و هر روز نیز به ۸دوره ۳ساعته تقسیم می‌شوند و سپس در سطح یک هشدار، هفته‌ای ۹ساعت برق خانگی مشترکان قطع خواهد شد. البته درصورت بروز مشکلات بیشتر و اجرای سطح ۵هشدار میزان این خاموشی در هفته به ۴۵ساعت خواهد رسید.
این اتفاق در بریتانیا در حالی رخ داد که در ایران نه‌تنها در زمستان، بلکه در تابستان نیز خبری از انتشار جدول خاموشی‌ها و قطعی برق مشترکان خانگی و تجاری نبود.
اتفاق چهارم
گرم کردن خانه‌ها در انگلیس با خاک گربه
رسانه تلگراف در گزارشی عنوان کرد که به‌دلیل کمبود انرژی و افزایش قیمت آن، انگلیسی‌ها با خاک گربه خانه‌هایشان را گرم می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تامین‌کننده غذای سگ و گربه در انگلیس اعلام کرد که فروش خاک گربه (تکه‌های فشرده چوب که زیر گربه می‌ریزند) در هفته‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته و دلیلش هم استفاده مردم انگلیس از خاک گربه برای گرم کردن خانه‌هایشان است.
البته دقت کنید که این گزارش، بدین معنا نیست که الان همه اروپایی‌ها به‌دنبال خاک گربه هستند، بلکه این مسئله به‌عنوان نشانه‌ای از بحران انرژی در اروپاست. این اتفاقات در حالی در اروپای مرفه و پیشرفته رخ داده که در ایران اصلا خبری از این دست مسائل نیست.
اتفاق پنجم
قطعی برق معابر و خیابان‌ها در زمستان فرانسه
به گزارش یورونیوز دقت کنید. این رسانه قطعی برق معابر و خیابان‌ها را به‌عنوان یک تدبیر توسط دولت فرانسه برای مقابله با بحران انرژی عنوان کرده است؛ درحالی‌که اگر همین اتفاق در ایران رخ می‌داد، نشانه زمستان سخت بود!
یورونیوز با تحسین این اقدام نوشت: کشور فرانسه تنها با کم کردن ساعات روشنایی معابر عمومی خود توانست رکوردی تاریخی از صرفه‌جویی ۲۰درصدی در حوزه انرژی را به ثبت برساند.
اتفاق ششم
کاهش تولید صنعت فولاد اروپا و جهش ایران
طبق آمار انجمن جهانی فولاد، با وقوع بحران انرژی در اروپا، تولید فولاد در اتحادیه اروپا کاهش یافت و در ۴ماه آگوست، سپتامبر، اکتبر و نوامبر۲۰۲۲ به‌ترتیب به میزان ۶.۹، ۸.۲، ۹.۲ و ۱۰.۱درصد افت کرد.
این درحالی است که در ماه نوامبر سال‌جاری، همزمان با تامین پایدار انرژی در ایران، فولاد ما با ۸درصد افزایش تولید از کشورهایی نظیر ترکیه، آلمان و برزیل پیشی گرفت و با ۲.۹ میلیون تن تولید ماهانه به جایگاه هفتم در دنیا رسید. عمده پیشنهادهای صادرات فولاد کشور، مرتبط با صنایع پایین‌دستی حوزه فولاد در کشورهای اتحادیه اروپاست که از این محصول به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند.
طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، مصرف گاز صنایع اروپا از زمان شروع جنگ اوکراین به میزان ۲۵درصد کاهش یافته و نیمی از صنایع کود اروپا تعطیل شده‌اند و هم‌اکنون اروپا به یک واردکننده خالص مواد شیمیایی تبدیل شده است. همچنین آکسفورد اکونومیکس نیز در گزارشی عنوان کرده که صنایع اروپا در حال انتقال به آمریکا هستند؛ زیرا قیمت انرژی در اروپا ۵برابر آمریکاست.
اتفاق هفتم
۹۰میلیارد دلار ناقابل برای واردات LNG گران
با وقوع جنگ اوکراین و ایجاد تنش بین روسیه و اتحادیه اروپا، کشورهای اروپایی با محدودیت در واردات گاز ارزان‌تر روسیه مواجه شدند و به ناچار به سمت واردات LNG (گاز طبیعی مایع‌شده) با قیمت بالاتر برای تامین برق موردنیاز حرکت کردند.
طبق گزارش مؤسسه Refinitiv، واردات LNG اروپا در مسیر ثبت رکورد جدید در ۲۰۲۲ قرار دارد. حجم واردات LNG اروپا تا پایان سپتامبر سال‌جاری ۱۲۸ میلیارد مترمکعب ثبت شده که ۱۶.۵درصد بالاتر از کل۲۰۲۱ و ۸درصد بالاتر از ۲۰۱۹ (قبل از شیوع کرونا) بوده است و احتمالا از مرز ۱۵۰میلیارد مترمکعب تا پایان ۲۰۲۲ فراتر خواهد رفت.طبق این گزارش، هزینه واردات LNG برای اروپا به ۹۰میلیارد دلار خواهد رسید؛ این درحالی است که سال گذشته اروپایی‌ها برای پر کردن مخازن ذخیره‌سازی خود فقط ۳۰میلیارد دلار هزینه کرده‌اند؛ یعنی هزینه ۳برابری واردات LNG در سال۲۰۲۲.
اتفاق هشتم
افزایش قیمت هیزم در آلمان و کوپن هیزم در فرانسه
یکی دیگر از پدیده‌های عجیب در زمستان سخت اروپا، روی آوردن مردم به استفاده از هیزم به‌عنوان سوخت برای گرمایش خود بوده است. راشاتودی در گزارشی از افزایش بیش از ۸۵درصدی قیمت هیزم در آلمان به‌دلیل افزایش تقاضا خبر می‌دهد. پیش از این تصاویری از بریدن و دزدیدن چوب نیمکت‌ها و درخت‌ها در آلمان در رسانه‌های مجازی منتشر شده بود. همچنین سایت خبری thelocal عنوان کرده است که دولت فرانسه برای ۲.۶میلیون نفر از افرادی که خانه خود را با هیزم گرم می‌کنند، کوپن‌های هیزم به ارزش ۵۰تا ۲۰۰یورویی برای کمک در هزینه‌ها پرداخت می‌کند؛ اتفاقاتی که وقوع آن به این گستردگی واقعا عجیب و شگفت‌آور است.
اتفاق نهم
قیمت زغال‌سنگ در اروپا ۱۵۷درصد افزایش یافت
اما بحران گازی اروپا تنها به سوزاندن هیزم و مازوت و استفاده از خاک گربه ختم نمی‌شود، بلکه اروپایی‌ها با صرف‌نظر از همه پروتکل‌های زیست‌محیطی، به تشدید استفاده از زغال‌سنگ روی آورده‌اند.
طبق گزارش بروگل، قیمت زغال‌سنگ در اروپا ۱۵۷درصد نسبت به قبل از جنگ اوکراین افزایش یافته است. همچنین خبرگزاری آناتولی نیز از ۴برابر شدن قیمت زغال‌سنگ در برخی کشورها خبر می‌دهد.
اتفاق دهم
تورم ۴۰درصدی موادغذایی در ایتالیا
افزایش قیمت گاز در اروپا منجر به افزایش قیمت برق نیز شده است. طبق گزارش اویل پرایس، قیمت برق در اروپا ۶برابر شده است و از بین ۱۰کشور با قیمت بالای برق در دنیا، ۸کشور اروپایی هستند.
راشاتودی نیز در گزارشی عنوان کرده که قیمت برق در ایتالیا ۳۲۹درصد رشد داشته که این موضوع باعث تورم بی‌سابقه موادغذایی در این کشور شده است. طبق این گزارش، تورم موادغذایی اساسی در ایتالیا افزایش شدیدی داشته؛ به‌گونه‌ای که قیمت روغن‌های گیاهی نسبت به سال گذشته ۵۵درصد، قیمت کره ۴۳ درصد و قیمت شکر ۳۹درصد بالا رفته است.
روزنامه همشهری / سیداحسان حسینی- روزنامه‌نگار