ناظران عراقی از مشکلات دولت جدید می‌گویند؛
مقالات سیاسی / یک بار دیگر، نفس عراقی‌ها به ویژه در طیف کارشناسان و ناظران اوضاع سیاسی، در سینه‌ها حبس و چشم‌ها مترصد نام‌ها و برنامه‌های دولت جدید این کشور است؛ آرامشی نسبی برقرار شده اما آیا این وضعیت می‌تواند آرامش قبل از توفان باشد؟
با اعلام انتخاب رئیس‌جمهور (عبداللطیف رشید) و مکلف شدن نخست‌وزیر جدید (محمد شیاع السودانی) برای تشکیل کابینه، مردم عراق هنوز منتظر سرنوشت یک ماراتن نفس گیر هستند؛ ماراتنی که طی کردن فقط یک ایستگاهش، بیش از یک سال طول کشید (از انتخابات سال گذشته تا تعیین سران دولت جدید درماه جاری).
آنچه در ادامه می‌آید؛ چکیده‌ای از نظرات ناظران عراقی درباره چالش‌ها و اولویت‌های دولت جدید عراق به نخست وزیری السودانی است؛ ملاحظاتی که خود، حاصل تراکم چند دهه از مشکلات متعدد کشور است؛ از ریزگرد و تخریب محیط‌زیست گرفته تا تخصیص درآمد نفت، پرونده‌های فساد، ضعف خدمات عمومی، برقی که هر روز قطع می‌شود، رودها و دریاچه‌هایی بر دو کرانه تمدن باستانی بین النهرین که می‌خشکند، زیرساخت‌هایی که زیر چکمه اشغالگران، پتک داعشی‌ها و عملکردهای مایوس کننده، تخریب شده و جنوب مظلوم و همراه و صبوری که بستر داغش، شریان اصلی اقتصادی عراق است.
السودانی در برابر باد
«محمود الهاشمی» مدیر مرکز پژوهش‌های راهبردی «الاتحاد» عراق در یادداشتی برای ایرنا نوشته است: محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر جدید عراق نباید در تشکیل کابینه تاخیر کند اما این به معنای شتابزدگی نیز نیست.
الهاشمی در رابطه با چالش‌های آینده دولت السودانی چند سوال کلیدی مطرح می‌کند:
۱-آیا حق داریم خوشبین باشیم؟ و تا چه حد، امور زنجیره وار پیش خواهد رفت؛ بدون اینکه به ناکامی برسد؟
۲-نخست وزیر مکلف (السودانی) از آنهایی نیست که متن استعفایشان را داخل لباسش پنهان کرده باشد؛ پس چگونه با هجمه امتیازها کنار خواهد آمد؟
۳-نخست وزیر مکلف به تشکیل کابینه، سه وزارتخانه را در راستای اختیارات خود برای انتصاب وزرا، برگزیده است؛ تکلیف سایر وزارتخانه‌ها چیست؟
۴-اگر چارچوب هماهنگی (شیعی) حق انتخاب خود از وزارتخانه‌ها را به نخست‌وزیر مکلف واگذار کند، سایر فراکسیون‌ها چه خواهند کرد؟
۵- اگر جریان صدر از پارلمان و نیز روند سیاسی و اخیرا از مشارکت در دولت، خارج شده است، این فشار بر دولت السودانی پیش از تولد آن چیست؟
۶-آیا چارچوب هماهنگی نسبت به مسئولیت تاریخی خود آگاه است و آیا می‌داند که نیازمند مهارت، صبر و خردمندی در اداره مرحله آینده است؟
۷-نخست وزیر مکلف با چه سرفصلی کار خود را آغاز خواهد کرد؟ محاکمه فاسدان؟ خدمات رسانی؟ بازسازی زیرساخت‌ها و کارخانجات با هدف از بین بردن بیکاری؟ درباره نیروهای امنیتی چه خواهد کرد؟ در خصوص روابط خارجی چطور؟ با آموزش و پرورش و آموزش عالی چه خواهد کرد؟
۸-آیا این یک فرصت نیست که از درآمدهای نفت برای توسعه کشور استفاده کنیم؛ به جای آنکه این منابع را صرف پرداخت حقوق‌های بالا و فساد کنیم؟
۹-چقدر باید به السودانی مهلت بدهیم تا بتوانیم او را محاسبه و ارزیابی کنیم؟
۱۰- نمایندگان جوانی در این دوره از پارلمان حضور دارند. نقش آنها زیر سقف مجلس چه خواهد بود؟ فعال؟ ساکت؟ گم شده زیر چتر سنگین بزرگان؟
۱۱- شکل دولت چگونه باید باشد؟ تکنوکرات؟ سیاسی؟ متنوع؟ بدون استفاده از چهره‌های کابینه‌های گذشته؟
۱۲-تا چه حد، شاهد همکاری اراده‌های بین‌المللی با دولت جدید خواهیم بود؟
۱۳-آیا این فرصت برای عراق فراهم نیست که برخیزد و از سایر کشورهای عربی پیشی بگیرد؟
۱۴-آیا این حق را نداریم که در تجربه رسانه‌ای کشور، تجدید نظر کنیم؟
خطوط کلی دولت عراق از دید تحلیلگران عراقی
ماجد الشویلی تحلیلگر سیاسی: «محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر باید دستاورد اقتصادی سریعی داشته باشد که اعتماد توده‌ها را به نظام سیاسی بیشتر کند.»
هیثم الخزعلی تحلیلگر سیاسی: «دولت باید با مهمترین پرونده‌های تاثیرگذار بر اقتصاد و خدمات دست و پنجه نرم کند و اولین پرونده باید بخش زیرساخت‌ها باشد.»
محمد الیاسری تحلیلگر سیاسی: “برخورد با پرونده‌های فساد باید در گام اول از هیات سرمایه‌گذاری آغاز شود و آن را به دست‌های امانتدار سپرد.” (با هدف جذب موثرتر سرمایه گذاران خارجی)
محمد فخری المولی، تحلیلگر سیاسی: “اگر چارچوب هماهنگی از همه غنایم آشکار و پنهان کوتاه بیاید (انتصابات را به نخست‌وزیر مکلف واگذار کند)، کردها و اهل سنت نیز چنین خواهند کرد.”
یونس الکعبی تحلیلگر سیاسی: ” چارچوب هماهنگی، صاحب پروژه دولت جدید است و بسیاری از خارج و داخل، در کمین این خط شیعی نشسته‌اند.”
علی الطویل، تحلیلگر سیاسی: “چارچوب هماهنگی در برابر امتحانی بزرگ برای تصحیح مسیر و پایان دادن به دوره‌ای طولانی از شبهه‌های فساد و کمبود خدمات قرار دارد.”
حلیمه الساعدی، نویسنده: “آقای محمد شیاع السودانی باید آستین‌ها را بالا بزند، کمرش را سفت ببندد و صبح زود از خواب برخیزد تا زمین‌های بایر را آباد کند؛ زمین‌هایی که نمک و خشکسالی، آن را بلعیده است.”
عدنان ابوزید، نویسنده: “مسئولیت، فقط بر گردن السودانی نیست بلکه نیروهای معارض او هم مسئول هستند زیرا همه در یک قایق سوار شده‌ایم که اگر غرق شود، کوسه‌ها، همه ما را خواهند خورد.”
عقیل الطائی، تحلیلگر سیاسی: “وجهه نیروهای امنیتی باید بازگردانده شود؛ نیروهایی که تبدیل به جمعیت‌هایی بی‌هدف در خیابان‌ها شدند زیرا از آنها برای مقاصد سیاسی استفاده می‌شد.”
محمد الکحلاوی، تحلیلگر سیاسی: “اهتمام به امنیت باید از اولویت‌های دولت باشد، سپس باز کردن درها به روی روابط خارجی.”
مفید السعیدی تحلیلگر سیاسی: “پرونده فساد، شبیه لانه زنبورها است. ضربه زدن مستقیم به آن صحیح نیست. باید ابتدا منابع آن را خشکاند و دستگاه قضایی و دیوان نظارت مالی را براساس قانون، فعال کرد.”
مهند حسین، نویسنده: “علت اصلی مانع تراشی در روند سیاسی عراق از اشغال عراق تا امروز، قوانین اشغالگران است.”
یوسف الراشد، نویسنده: “اولین ماموریت نخست‌وزیر جدید این است که خودش، کابینه دولت را تعیین کند تا تضمینی برای موفقیت دولتش در حل بحران باشد.”
منهل المرشدی، تحلیلگر سیاسی: “تحقق امنیت در دل‌های مردم عراق ابتدا با سیطره بر سلاح‌های غیرمجاز و سرسپردن همگان به قانون، بدون تردید و تعارف، حاصل می‌شود.”
قاسم العجرش، نویسنده: “یکی از مهمترین توقعات عراقی‌ها از دولت در مرحله آینده، برگزاری یک انتخابات پاک و تصویب قانون شفاف است. انتظار می‌رود برگزاری چنین انتخاباتی در آینده‌ای نه چندان دور میسر شود.”
کندی الزهیری، نویسنده: “دولت جدید باید به مبارزه با فساد برخیزد و اموال به غارت رفته را برگرداند و آبادانی جنوب مظلوم صبور عراق را در دستور کار جدی قرار دهد.”