مقالات فرهنگی غلام حیدر حسینی / امام سجّاد علیهالسلام فرمودند: نشانههای مومن پنج چیز است، ورع و پارسائی در خلوت، صدقه دادن در عین تنگدستی، صبر و شکیبائی هنگام رو آوردن مصیبت، حلم و بردباری بهنگام غضب و صدق و راستگوئی هنگام ترس. (میزانالحکمه، ج ۱، ص ۲۱۰ به نقل از بحارالانوار)
علائم، نشانهها و ویژگیهای مومنین در آیات قرآن و روایات بسیار ذکر شده، در آیات نخست و آغاز سوره بقره که وضعیّت متّقین، کافرین و منافقین را روشن میسازد، شش نشانه برای متقین ذکر شده است؛ اوّل اینکه ایمان به غیب دارند، دوم نماز را برپا میدارند، سوم از آنچه خدا به آنها عطا فرموده انفاق میکنند، چهارم به آنچه بر پیمبران قبل از رسول خاتم نازل شد ایمان دارند، پنجم به قرآن ایمان دارند، ششم به آخرت عقیده دارند. سپس میفرماید: اینان هدایتیافتگان از سوی پروردگار و رستگارانند. در آیات دیگر نیز مشابه مطالب مذکور درباره متقین و مومنین آمده است از آنجمله در سوره انفاق در آیات دوم، سوم و چهارم در رابطه با نشانههای مومنین میفرماید: وقتی نزدشان ذکر خدا به میان میآید بدنشان میلرزد، هنگامی که قرآن تلاوت میشود بر ایمانشان افزوده میشود، مومنین بر پروردگارشان توکّل میکنند، نماز را بپا میدارند و از هر آنچه خدا به آنها داده است انفاق میکنند. سپس میفرماید: مومنین حقیقی اینها هستند که مقام و مرتبهشان نزد خداوند بالا است و خدا به آنها رزق توام با کرامت داده است. از آیات قرآن که بگذریم در روایات نیز نشانههای مومنین بسیار بیان گردیده است.
روایت این بخش از امام زینالعابدین علیهالسلام است که میفرماید: مومن در خلوت نیز ورع و پارسائی را رعایت میکند. از سوی دیگر معمولاً افراد فکر میکنند کسی باید صدقه و خیرات کند که دارا باشد و دستش پر باشد و لکن مومن در عین فقر و تهیدستی باز به هر مقدار که بتواند صدقه میدهد. برای هر فرد عادی دوران زندگی مشکلات، سختیها و مصیبتهائی پیش میآید، خیلیها از پا درمیآیند، ولی مومن صبر و شکیبائی پیشه میکند…
یکی از عواملی که باعث سقوط میشود، خشم و غضب است اگر مهار نشود. مومن هنگام خشم و غضب، حلم و بردباری را بکار میگیرد و بالاخره پنجمین نشانهای که امام(ع) ذکر فرموده است، راستگوئی است. مومن در همه حال از صدق و راستگوئی بهرهگیری میکند…