پایگاه خبری و تحلیلی رشد : معصومه معظمی در یادداشتی با عنوان ” آموزش بدون معلم؟ ” در روزنامه شرق نوشت : ماه مهر ۱۴۰۲ از نیمه گذشت و طبق اظهارات برخی نمایندگان و انتقادات و تذکراتی که این روزها در صحن علنی به وزیر آموزش و پرورش می‌دهند، ۲۳ هزار کلاس درس در کشور معلم ندارند و بسیاری از دانش‌آموزان هنوز کتب درسی را لمس نکرده‌اند! مسئله‌ای که منجر به جمع‌آوری امضا به منظور طرح استیضاح صحرایی شده است؛ چراکه مقوله کمبود معلم مسئله‌ای نیست که وزیر آموزش و پرورش را غافلگیر کرده باشد و نتواند این کمبود معلم را با آغاز سال تحصیلی پیش‌بینی و مدیریت کند. از این‌رو، علی خضریان، نماینده تهران در مجلس، از کلیدزدن طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش در صحن خبر داد. وزیری که زمانی طولانی از روی کار آمدنش نمی‌گذرد و هنوز عرقش خشک‌نشده برخی انگشت اتهام خود را در مورد کاستی‌های این وزارتخانه به سوی او نشانه می‌روند. به همین دلیل با شروع سال تحصیلی، بدون درنظرگرفتن شرایط دانش‌آموزان و این وزارتخانه مهم، خواستار برکناری و استیضاح او شده‌اند. اگرچه مجلس بررسی جزئیات برنامه هفتم توسعه را در دستور کار دارد و بلافاصله در اواسط آذرماه وارد بررسی برنامه و بودجه ۱۴۰۳ می‌شود، اما برخی انتظار دارند این امر به‌طور ویژه در دستور کار مجلس قرار گیرد و وزیر آموزش و پرورش را به دلیل مشکلات این حوزه مهم مورد پرسش قرار دهند و حتی استیضاح کنند.
به همین دلیل، در روزهای اخیر شاهد تذکرات و اخطار قانون اساسی برخی نمایندگان در صحن علنی مجلس در‌این‌باره هستیم. مصطفی نخعی، نماینده نهبندان و سربیشه در مجلس، در جلسه علنی هشتم مهرماه در تذکری شفاهی در‌این‌باره گفته بود: «در هفته دوم مهر قرار داریم و کمبود معلم علی‌الخصوص در مناطق محروم به‌شدت مشکل آفریده است. در این مناطق بحث کمبود معلم بسیاری از دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان را با مشکل مواجه کرده است که از این جهت از ریاست مجلس می‌خواهم تذکرات لازم را بدهند تا این مورد به صورت ویژه مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد».
روح‌الله نجابت، نماینده شیراز در مجلس نیز در نشست علنی روز گذشته (۱۷ مهرماه) با استناد به اصول سوم و سی‌ام قانون اساسی گفت: «از حوزه انتخابیه بنده اعلام می‌کنند که مدارس معلم ندارند، اما خبرگزاری ایرنا که وابسته به دولت است، روز گذشته پیامی را برای همکاران ارسال کرده مبنی بر اینکه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است که در حال حاضر کلاس بدون معلم وجود ندارد».
او در ادامه افزود: «آیا واقعا خبر ندارید که در مدارس معلم وجود ندارد؟ انتظار ما این است که رئیس مجلس و اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس این موضوع را از دولت مطالبه کنند تا مشکل کمبود معلم در مدارس برطرف شود».
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در پاسخ به اخطار او درخصوص کمبود معلم در مدارس کشور بیان کرد: «قطعا در ابتدای سال تحصیلی مشکل کمبود معلم وجود داشت، ولی با اتفاقاتی که رخ داد و جلسه‌ای که دیروز (یکشنبه) برگزار شد، این موضوع با سرعت حل خواهد شد». اما علی خضریان، نماینده تهران در مجلس، در جلسه روز گذشته در تذکر آیین‌نامه‌ای تأکید کرد: «با توجه به اینکه فرهنگیان در وضعیت اسفناکی قرار داشته و در مدارس نیز شرایط نامناسبی حاکم است، لذا لازم است استیضاح وزیر آموزش و پرورش را که به امضای نمایندگان رسیده، در دستور کار مجلس قرار دهید». از آنجایی که هر امری در مجلس موافقان و مخالفانی دارد، سعی کردیم نظر موافقان و مخالفان استیضاح وزیر آموزش و پرورشی را که هنوز زمان زیادی از جلسه رأی اعتماد او در مجلس نگذشته است، جویا شویم.
نگاه ویژه وزیر آموزش و پرورش به دانشگاه فرهنگیان اقدام شایان توجهی است
ذبیح‌الله اعظمی‌ساردویی، نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس یازدهم، با تأکید بر اینکه مخالف استیضاح وزیر آموزش و پرورش است، دلایل مخالفت خود با این استیضاح را برای «شرق» تشریح کرد. او توضیح داد: «مخالف استیضاح وزیر آموزش و پرورش هستم و استیضاح او را امضا نکرده‌ام. امیدوارم استیضاح او به صحن نیاید و اگر بیاید هم در مخالفت با آن صحبت خواهم کرد».
او با برشمردن دلایل مخالفت خود با استیضاح وزیر آموزش و پرورش گفت: «به عنوان یک معلم و مدرس دانشگاه عملکرد ایشان و برنامه‌هایش را خوب ارزیابی می‌کنم و در این مدت هم عملکرد شایان دفاعی داشته است».
این نماینده مجلس ادامه داد: «نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم مشکلاتی را که از قبل روی دوش وزرای قبلی بوده و اکنون به ایشان به ارث رسیده، وزیر جدید یک‌شبه حل کند. باید به آقای صحرایی زمان بدهیم که بتواند موانع را یکی‌یکی رفع کند».
اعظمی همچنین درباره کمبود معلم در مدارس با وجود گذشت یک ماه از سال تحصیلی توضیح داد: «کمبود معلم در مهرماه در همه ادوار وجود داشته و امری طبیعی است. تا معلمان جابه‌جا شوند و در محل جدید مستقر شوند کمی نیاز به زمان دارد و قطعا این مشکل در آینده نزدیک رفع خواهد شد».
نماینده جیرفت و عنبرآباد در مجلس یازدهم تصریح کرد: «مجلس درباره جاماندگان نهضت سوادآموزی، پیش‌دبستانی‌ها، علوم‌قرآنی‌ها، غیرانتفاعی‌ها، طرح امین و… قرار بود همه آنها را یک جا تجمیع کند و در تابستان به وزارت آموزش و پرورش معرفی کند تا کمبود معلمش را جبران کند؛ اما مجلس وارد بررسی برنامه هفتم شد و این موضوع بلاتکلیف ماند».
او درباره قبول‌شدگان ماده ۲۸ توضیح داد: «طبق ماده ۲۸ تعدادی معلم جدید قبول شده و مصاحبه انجام داده‌اند، اما بالاخره پروسه آن زمان‌بر است. معلمان قبول‌شده ماده ۲۸ هم باید سر کلاس حاضر شوند و هم دوره پودمانی ضمن خدمت را بگذرانند که به زمان نیاز دارد».
این نماینده مجلس نگاه وزیر آموزش و پرورش به دانشگاه فرهنگیان را شایان تقدیر دانست و گفت: «نگاه ویژه به دانشگاه فرهنگیان و تأمین معلم از مسیر دانشگاه فرهنگیان از سوی وزیر مربوطه قابل تقدیر است و باید بزرگ داشته شود».
اعظمی همچنین ادامه داد: «از آنجایی که حضور در دانشگاه فرهنگیان شغل ثابت است، کسانی که پزشکی قبول نشوند حتما گزینه بعدی آنها معلمی خواهد بود، پس نخبگان به این دانشگاه می‌روند؛ چراکه شغل دارند و از همان ابتدا حقوق دریافت می‌کنند و به عنوان معلم در دانشگاه فرهنگیان تربیت می‌شوند. این اتفاق مهمی است که باید به آن توجه شود».
او با اشاره به اینکه علاوه بر دولت، مجلس هم در این حوزه کوتاهی‌هایی داشته است، بیان کرد: «هم دولت در بودجه تخصیصی برای معلمان کوتاهی کرده و هم مجلس. هرچند مجلس یازدهم در رتبه‌بندی معلمان بعد از ۱۰ سال قدم مثبتی برداشته است، اما وزارت آموزش و پرورش همچنان با کمبود معلم مواجه است و باید در‌این‌باره گام‌های بلندتری بردارد».
این نماینده تأکید کرد: «با وجود همه تلاش‌ها، متأسفانه همچنان مدارس کانکسی، فرسوده، دوشیفت و… وجود دارد و این مشکلات مربوط به آقای صحرایی نیست و از دوره مدیریت وزرای قبل هم وجود داشته است. بنابراین ما نمایندگان باید پاسخ‌گو باشیم که چقدر بودجه برای مدارس تخصیص داده‌ایم که مدارس دوشیفت را کم کنیم؟ چقدر می‌توانیم به سراغ خیرین مدرسه‌ساز برویم؟ بنابراین همه مشکلات را نباید به دوش وزارت آموزش و پرورش و وزیر مربوطه بیندازیم».
او در پایان تأکید کرد که باید به صحرایی فرصت بیشتری داده شود تا بتواند مشکلات این حوزه را تا حد امکان رفع کند.
۴۰ درصد آزمون معلمان ماده ۲۸ بر اساس آزمون علمی و
۶۰ درصد گزینش بوده است
معین‌الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس یازدهم اما از موافقان استیضاح وزیر آموزش و پرورش است و طبق گفته او طرح استیضاح وزیر را امضا کرده است. سعیدی درخصوص طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش به «شرق» گفت: «رویکردهای سازمان امور استخدامی و آموزش و پرورش به گونه‌ای است که روز به روز چالش کمبود معلم در مناطق محروم را بیشتر می‌کند». او افزود: «اتفاقی که اخیرا افتاده و بسیار تعجب‌آور است، نحوه پذیرش معلمان ماده ۲۸ است که ۴۰ درصد را بر اساس آزمون علمی اختصاص داده و ۶۰ درصد را برای مصاحبه اختصاصی لحاظ کرده‌اند». نماینده مردم چابهار در مجلس ادامه داد: «چیزی که باعث تعجب است، این است که برخلاف عنوان مصاحبه اختصاصی، موارد تخصصی را مطرح نکرده‌اند و بیشتر مسائل گزینشی و مسائل غیرفنی و غیرمرتبط با کار معلمی مطرح شده است. در نتیجه آن بسیاری از معلمان بومی حقشان نادیده گرفته شده و به عناوین مختلف حذف شده‌اند که این موضوع در استان سیستان‌و‌بلوچستان به‌شدت پررنگ بوده است».
این نماینده منتقد وزیر آموزش و پرورش تأکید کرد: «همان‌طور که مستحضرید داوطلبان غیربومی بعد از مدتی با استفاده از مشوق‌های جوانی جمعیت از استان خارج می‌شوند؛ چراکه استان سیستان‌و‌بلوچستان با توجه به قانون جوانی جمعیت از مشوق‌های این قانون بی‌بهره است؛ چون نرخ رشد جمعیت در این استان بالای دو درصد است. بنابراین به جای اینکه ما را تشویق کنند، متأسفانه از همه مشوق‌ها و خصوصا از همه امور اداری و استخدامی محروم می‌کنند. در نتیجه کلاس‌ها بدون معلم می‌شوند و هر کلاس بدون معلم یعنی اضافه‌شدن چندین کوله‌بر و سوخت‌بر دیگر به استان».
نماینده مردم چابهار در مجلس موضوع مطرح‌شده را یکی از محورهای استیضاح وزیر آموزش و پرورش دانست و محور دیگر این استیضاح را وعده‌های محقق‌نشده وزیر مربوطه عنوان کرد و افزود: «بخش دیگر طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش مربوط به تعهدهایی است که وزیر باید انجام می‌داد و نداده است».
او ادامه داد: «یکی از این موارد مربوط به تعیین تکلیف و اجرای قانون تبدیل وضعیت معلمان طرح مهرآفرین است که مصوبه قانونی مجلس است اما متأسفانه سازمان امور استخدامی و وزارت آموزش و پرورش سعی در استنکاف از اجرای قانون در این زمینه دارند».
سعیدی همچنین بیان کرد: «نکته دیگر، بحث تبدیل وضعیت معلمان خرید خدمات بود که با وجود وعده‌های اکیدی که وزیر داده بود، تاکنون به آن وعده‌ها عمل نکرده است».
نماینده مردم چابهار در مجلس یازدهم با بیان اینکه وزیر آموزش و پرورش در مجموع دورنمای روشنی از شرایط منابع انسانی در حوزه آموزش و پرورش ترسیم نکرده است، افزود: «این امر باعث نگرانی بسیاری از نمایندگان شده است، به همین دلیل طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش را کلید زده‌اند».
او همچنین تأکید کرد: «علاوه بر موارد ذکرشده، موضوعات دیگری از‌جمله بحث صندوق ذخیره فرهنگیان و مواد آن مزید بر علت است. بنابراین باید وزیر آموزش و پرورش به آنچه وعده داده عمل کند، اما ظاهرا این توقع زیادی است».
این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه با وجود دستور کار مجلس مبنی بر بررسی برنامه هفتم توسعه و پس از آن ورود به برنامه بودجه ۱۴۰۳ آیا شرایطی وجود دارد که استیضاح وزیر آموزش و پرورش در دستور کار مجلس قرار گیرد؟ گفت: «با توجه به تعاملی که هیئت‌رئیسه با دولت دارد و گاهی این تعامل از حدش هم فراتر می‌رود، اینکه این موضوع تا چه حد بتواند در دستور کار صحن قرار گیرد، نامعلوم است. اما به هر حال ما آنچه را وظیفه داریم پیگیری می‌کنیم».
او تأکید کرد: «البته ممکن است آقای صحرایی با توضیحاتی که در کمیسیون آموزش مجلس می‌دهند برخی استیضاح‌کنندگان را قانع کند، اما ابهاماتی جدی در‌این‌باره وجود دارد که انتظار داریم وزیر آموزش و پرورش درباره آنها توضیح بدهد».
نماینده مردم چابهار در مجلس در پایان تأکید کرد: «البته زمان زیادی از دوره وزارت آقای صحرایی نگذشته است و شاید بهتر باشد ایشان فرصت کافی داشته باشند که خودشان را نشان دهند، اما آنچه مسلم است این است که حتی دورنمای روشنی در این حوزه ترسیم نکرده است. پس طبیعی است که مجلس حق داشته باشد از آقای وزیر بخواهد به وعده‌ها و تعهدهایی که در زمان رأی اعتماد به نمایندگان داده بود، عمل کند و به مجلس توضیح بدهد».