مقالات پزشکی و سلامت / سه سال پس از همه گیری جهانی کرونا از چین که جهان را به شکل بی سابقه ای درگیر خود کرد، اکنون به نظر میرسد خطرات فوری این بیماری تنفسی حداقل در مقطع فعلی پایان یافته باشد، اما همهگیرشناسان باید در مورد شیوع ویروس بعدی که می تواند دوباره جهان را درگیر و میلیون ها نفر را به کام مرگ بکشاند، هشیار باشند.
به گزارش زهرا حسین زاده از سرویس سلامت نواندیش، وبسایت npr در مورد هشدار سازمان بهداشت جهانی پیرامون احتمال شیوع ۹ بیماری ویروسی جدید نوشت: سازمان بهداشت جهانی از سال ۲۰۱۷ فهرستی از «عوامل بیماریزای دارای اولویت» تهیه کرده است، فهرستی شامل بیماریهایی که بیشترین خطر بالقوه را برای انسان دارند و در حال حاضر، بیشترین نیاز به انجام تحقیقات در مورد آنها وجود دارد تا مطمئن شویم در صورت آغاز شیوع در موضعی هستیم که با آنها مقابله کنیم.
سازمان جهانی بهداشت در ماه نوامبر ۳۰۰ محقق را گرد هم آورد تا خطرات ۲۵ ویروس و باکتری را دوباره ارزیابی کنند و سپس به زودی این فهرست را که دولتها و نهادهای سلامت عمومی از آن برای هدایت برنامهریزیهای خود بهره میبرند دوباره بازبینی خواهند کرد تا اولویتها از نو تعیین شود.
دکتر مایکل رایان مدیراجرایی برنامه فوریتهای بهداشتی سازمان جهانی بهداشت همان زمان گفت: برای نشان دادن واکنش سریع و موثر به همهگیریهای موضعی و جهانی باید در تحقیق و توسعه برای انجام اقدامهای متقابل، عوامل بیماریزا و خانواده ویروسهایی را هدف بگیریم که در اولویتاند.
ویروس کرونا در صدر این فهرست قرار دارد، اما سوای این ویروس (چون همه کاملا با آن آشنایی داریم) در ادامه به هشت ویروس دیگری اشاره میکنیم که هماکنون متخصصان سازمان جهانی بهداشت بیشترین نگرانی را در مورد آنها دارند.
تب خونریزیدهنده کریمه-کنگو
تب خونریزیدهنده کریمه-کنگو یک بیماری بومی است که غالبا در آفریقا، منطقه بالکان، خاورمیانه و آسیا به چشم میخورد و بیشترین شیوع را هنگامی دارد که کنه آلوده به آن افراد را نیش بزند یا فرد با دام مبتلا به آن مواجهه داشته باشد.عارضه ناشی از آن ممکن است به اعضای داخلی بدن و دستگاه قلبی و عروقی آسیب بزند و موجب خونریزی شدید شود.
ابولا و تب خونریزیدهنده ماربورگ
خفاش و نخستیسانان ناقل هردوی این بیماریها هستند. این ویروسها از خانواده فیلوویروسها هستند و اینها نیز عامل بروز تب همراه با خونریزی میشوند. وقتی کسی به این ویروسها مبتلا شد، معمولا آنها را از طریق مایعات بدن یا تماس مستقیم یا تماس با سطوح آلوده در محیطهای غیراستریلیزه به دیگران منتقل میکند.
تب لاسا
این بیماری بومی غرب آفریقا از راه ادرار و مدفوع موشها و جوندگان منتشر میشود و سپس کسانی که به آن مبتلا میشوند از راه مدفوع یا خون خود یا آمیزش جنسی باعث انتقال آن میشوند. گمان میرود تب لاسا بهویژه برای زنان آبستن در سه ماهه سوم بارداری خطرناک باشد و سبب ناشنوایی بیماران هم میشود.
مرس
این بیماری که به درستی به سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس) معروف است و به عفونت عمیق مجرای تنفس منجر میشود، بومی منطقه خاورمیانه است و از طریق شتر انتقال مییابد. همین که فردی به آن مبتلا شود به کسانی که در تماس نزدیک با آنها باشد، انتقال میدهد.
ویروس نیپا
این ویروس که در آسیا شایع است و خفاش میوهخوار و همچنین حیوانات خانگی مثل خوک، اسب، گربه و سگ ناقل آناند، از طریق این ناقلها به انسان قابل انتقال است و از انسان به انسان هم قابل انتقال است. این بیماری میتواند باعث التهاب مغز شود، میزان مرگ و میر ناشی از آن ۴۰ تا ۷۰ درصد است و در حال حاضر واکسنی ندارد.
تب دره ریفت
بیماری خونی که پشه منتقل میکند و با نیش زدن به انسان یا دامها مثل گاو، گوسفند، بز،گاومیش و شتر انتقال مییابد. تب دره ریفت از آفریقا به عربستان و یمن راه یافت. با آنکه میزان مرگومیر ناشی از تب دره ریفت کمتر از یک درصد و برای بیشتر افراد ملایم است، حدود ۸ تا ۱۰ درصد بیماران دچار علائم شدید شامل ضایعات چشمی، التهاب مغز و تب خونریزیدهنده میشوند.
ویروس زیکا
بیماری دیگری که با نیش پشه انتشار مییابد، میتواند خون را دچار عفونت کند و از راه آمیزش جنسی انتقال یابد. زیکا به ندرت کشنده است، اما باعث نقص مغزی شدید در جنین میشود و مشخص شده سبب سقطجنین و مردهزایی میشود.
بیماری اکس
در این فهرست، جایی خالی برای ویروسهایی هنوز ناشناخته در نظر گرفته شده است، ویروسهایی که ممکن است در آینده پدیدار و دردسرساز شوند مانند کووید که در بهار ۲۰۲۰ قدرتنمایی کرد.