مقالات مذهبی / رسول خدا صلی الله علیه و آله در روایتی به ۲ مقام عرشی امام حسین علیهالسلام اشاره میکند.
توجه به ابعاد آسمانی و جنبههای عوالمی پیامبر و اهل بیت وحی صلوات الله علیهم سبب تقویت معرفت نسبت به این خاندان مطهر و به دنبال آن، تقویت ایمان انسان میشود. اگر به متون دینی اعم از قرآن و عترت نیز رجوع کنیم، به این جنبهها به صورت ویژه پرداخته شده است؛ به عنوان نمونه آیهی نور در سورهی نور یکی از آیاتی است که طبق روایات تفسیری، به مقام آسمانی عترت اشاره دارد و این اشاره یک نوع دعوت عملی برای اتصال به خاندان وحی است؛ لذا خداوند در همان آیات سوره نور، مؤمنان را دعوت به تزکیهی روح جهت ورود به خانهی نورانی عترت میکند.
یکی از احادیثی که به جنبهی آسمانی عترت اشاره دارد، حدیثی از امام جواد علیهالسلام است که آن حضرت نیز به واسطهی پدران بزرگوار خود از امام حسین علیهمالسلام چنین نقل کردند:
روزى به خدمت جدم رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله رسیدم. اُبَىّ بن کعب نیز در آنجا بود. رسول خدا فرمود خوش آمدى اى اباعبداللّه، اى زینتبخش آسمانها و زمینها؛ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهیَا زَیْنَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِین.اُبىّ پرسید: چگونه ممکن است کسى غیر از شما زینت بخش آسمانها و زمینها باشد؟ حضرت فرمود: قسم به خدایى که به حقّ مرا پیامبر فرمودهاست: إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ فِی السَّمَاءِ أَکْبَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمَکْتُوبٌ عَنْ یَمِینِ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِینَهُ نَجَاهٍ وَ إِمَامٌ غَیْرُ وَهْنٍ وَ عِزٌّ وَ فَخْر وَ عِلْمٌ وَ ذُخْرٌ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَکَّبَ فِی صُلْبِهِ نُطْفَهً طَیِّبَهً مُبَارَکَهً زَکِیَّهً وَ لَقَدْ لُقِّنَ دَعَوَاتٍ مَا یَدْعُو بِهِنَّ مَخْلُوقٌ إِلَّا حَشَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَهُ وَ کَانَ شَفِیعَهُ فِی آخِرَتِهِ وَ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ کَرْبَهُ وَ قَضَى بِهَا دَیْنَهُ وَ یَسَّرَ أَمْرَهُ وَ أَوْضَحَ سَبِیلَهُ وَ قَوَّاهُ عَلَى عَدُوِّهِ وَ لَمْ یَهْتِکْ سِتْرَه؛ یعنی [مقام] حسین بن على در آسمان بالاتر از [مقام] او در زمین است و در طرف راست عرش الهى درباره او چنین نوشته شده است: چراغ هدایت و کشتى نجات، امام استوار، مایه عزّت و افتخار و [دریاى] علم و گنجینه؛ و خداوند در صلب او نطفهاى پاک و پاکیزه و مبارک قرار داده است.
در این حدیث چند نکتهی معرفتی دیده میشود. رسول خدا صلی الله علیه و آله در فراز اول فرمود «إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ فِی السَّمَاءِ أَکْبَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْضِ». این فراز گویای آن است که ۱. امام حسین علیهالسلام و یا سایر اهل بیت علیهمالسلام جنبههای آسمانی و عوالمی دارند ۲. جنبهی آسمانی عترت بسیار بزرگتر از جنبهی دنیایی ایشان است. نتیجه اینکه بیشتر باید به جنبههای آسمانی امام حسین علیهالسلام و ائمه بپردازیم و آنها را مورد مطالعه قرار دهیم نه اینکه صرفاً نگاه تاریخی داشته باشیم و به جنبههای دنیایی بپردازیم. اگر بخواهیم یک نسبتسنجی بین مطالعه جنبههای آسمانی اهل بیت با مطالعهی تاریخی این بزرگواران داشته باشیم، مشاهده میکنیم که غلبهی نگاه تاریخی بر نگاه معرفتی عیان است؛ یعنی وقتی از امام حسین علیهالسلام لب به سخن میگشاییم از تاریخ ولادت ایشان تا شهادتشان پر از گزارههای تاریخی در ذهنمان تداعی میشود که اوج آن ماجرای عاشورا است. هرچند عاشورا جایگاه بسیار عظیمی در تاریخ ما و هویت شیعیمان دارد، اما همین عاشورا را میتوان از منظر آسمانی نگاه کرد و به منظر حضرت زینب سلامالله علیها رسید که فرمود «جز زیبایی نمیبینم.»
اما رسول خدا صلی الله علیه و آله در ادامهی حدیث و در فراز دوم، خود به یک جنبهی آسمانی و یا عوالمی امام حسین علیهالسلام اشاره کرده، میفرماید: وَ إِنَّهُ لَمَکْتُوبٌ عَنْ یَمِینِ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِینَهُ نَجَاهٍ؛ یعنی اسم حسین در سمت راست عرش خداوند عزّ و جل اینچنین مکتوب شده: نور هدایت و کشتی نجات؛ به این معنا که جنبهی نور هدایت امام حسین علیهالسلام و کشتی نجاتی ایشان، از عرش سرچشمه میگیرد، همان مکانی که خداوند با اسم الرحمان خود ۱ سکان عرش را در دست دارد و آن را اداره میکند.
پاورقی:
- طه۵: الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى