مقالات سیاسی جهان / امروز حکومت جابرانه گروه تروریستی طالبان بر افغانستان یکساله شد.یک سال از سقوط کابل و سیطره بهت‌آور، اما از پیش طراحی‌شده تروریستهای طالبان بر افغانستان می‌گذرد. با مروری گذرا به کارنامه یکساله طالبان، چیزی جز نکبت و جنایت علیه ملت افغانستان مشاهده نمی‌شود؛از این روعلیرغم ماله کشی ماله کشان وطنی بر عملکرد طالبان،اصلا نمی‌توان امیدی به بهبود شرایط و انتقال قدرت به دولتی مردم‌سالار و فراگیر را داشت.
اخبار و رویدادهایی که در یک سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم، برخلاف وعده‌ها‌ی طالبان، هرگونه امید به تحول را کم‌رنگ‌تر از گذشته و تصویری تیره و تار از آینده این سرزمین و مردم آن را نمایان می‌کند؛ بنابراین باید انتظار پیچیده‌ترشدن شرایط و وقوع بحران‌های جدی‌تری در عرصه‌های امنیتی، معیشتی و سیاسی را داشت.
حضور ایمن الظواهری سرکرده القاعده در قلب کابل، کشتار خونین مراسم عزاداری محرم و انتشار تقویم اعیاد و مراسم رسمی طالبان در دو هفته گذشته خود تنها گوشه‌ای از دلایل ناامیدی به انتقال قدرت و صلح و ثبات پایدار در افغانستان است. هیچ‌یک از اقدامات و فرامین طالبان نشانی از موقت‌بودن حاکمیت طالبان نداشته و تغییرات حیرت‌آور در تقویم جدید طالبان بیانگر عزم جدی این گروه برای سلطه دائم بر مردم و سرزمین افغانستان است. حذف تعطیلی ایامی مانند عید نوروز و عاشورا، که نه‌تنها در افغانستان بلکه در پاکستان و هندوستان ده‌ها سال شکل رسمی و سنتی یافته است، پیامی آشکار و پشت پا زدن به سنت‌های ملی و حرمت مذهبی شیعیان این کشور است. جایگزینی این مناسبت‌های ملی و تاریخی با سالروز مرگ ملاعمر، امضای توافق‌نامه دوحه و تسخیر این کشور به دست طالبان در تقویم جدید نیز پیام دیگری مبنی بر سلطه فرهنگی-سیاسی و باورهای مذهبی و افراطی طالبان است.
نشانه‌هایی که در همه فرامین صادره و رویدادهای یک سال گذشته می‌توان یافت، آن است که رهبری طالبان در اوج خودکامگی، به رسمیت شناخته‌شدن و مشروعیت بین‌المللی در ازای کمک‌های بین‌المللی، تشکیل دولت فراگیر و رعایت حقوق اولیه زنان و قومیت‌ها را نیز از صدر اولویت‌های خود به کناری گذاشته و به صورت افراطی به دنبال اعمال شریعت یا سیاست‌های خشن و یک‌جانبه‌گرای خود است.
دیده‌بان حقوق بشر: فاجعه‌بار بود
همزمان با یکسالکی حاکمیت طالبان بر افغانستان، دیده‌بان حقوق بشر آن را «فاجعه‌بار» خوانده و گفته است طالبان از زمان تصرف افغانستان در یک سال پیش، همه تعهدات خود را برای احترام به حقوق بشر و حقوق زنان زیر پا گذاشته‌اند.
این سازمان در بیانیه‌ای گفته است که پس از تصرف کابل توسط طالبان، مقامات طالبان محدودیت‌های شدیدی را بر حقوق زنان و دختران اعمال و رسانه‌ها و منتقدان و مخالفان خود را به طور خودسرانه سرکوب، بازداشت، شکنجه و حتی اعدام کرده‌اند.به گفته این سازمان، نقض حقوق بشر توسط طالبان محکومیت گسترده‌ای را به همراه داشته و تلاش‌های بین‌المللی برای رسیدگی به وضعیت وخیم انسانی در کشور را به خطر انداخته است.
این سازمان افزوده که در دوره طالبان، اقتصاد افغانستان به دلیل قطع کمک‌های خارجی سقوط کرده و معاملات اقتصادی بین‌المللی محدود شده است که در نتیجه آن بیش از ۹۰ درصد مردم افغانستان حدود یک سال است که از ناامنی غذایی رنج می‌برند.
پژوهشگر افغانستان در دیده‌بان حقوق بشر گفته‌است: «مردم افغانستان در کابوس حقوق بشری زندگی می‌کنند، قربانی ظلم طالبان و بی‌تفاوتی بین‌المللی. آینده افغانستان تاریک خواهد ماند؛ مگر این‌که دولت‌های خارجی فعالانه‌تر با مقامات طالبان درگیر شوند و در عین حال آنها را به شدت در زمینه حقوق بشر تحت فشار قرار دهند.»
دیده‌بان حقوق بشر همچنین گفته‌است که طالبان از زمان به دست گرفتن قدرت، قوانینی را وضع کرده‌اند که به طور همه‌جانبه زنان و دختران را از اعمال اساسی‌ترین حقوق خود در بیان، حرکت و آموزش بازمی‌دارد و بر دیگر حقوق اولیه آنها برای زندگی، معیشت، مراقبت‌های بهداشتی، غذا و آب تاثیر می‌گذارد.
به گفته این سازمان، طالبان زنان را از سفر یا رفتن به محل کار خود بدون همراهی مرد خانواده منع کرده‌اند – که تقریبا برای همه خانواده‌ها الزامی غیرممکن است – و آنها را از بسیاری از مشاغل منع کرده و دختران را نیز از آموزش محروم کرده‌اند.
این سازمان در ادامه گفته است که بسیاری از دولت‌ها از جمله کل شورای امنیت سازمان ملل متحد و تقریباً همه اعضای ۷ G و ۲۰ G تصمیم طالبان برای محدود کردن تحصیل دختران را محکوم یا از آن انتقاد کرده‌اند. هیچ دولتی از موضع طالبان دفاع نکرده و یا در پی توجیه موضع طالبان نبوده‌است.
کارشناسان سازمان ملل: آینده افغانستان تاریک است
ازسوی دیگرهمزمان با یکسالگی تسلط طالبان بر افغانستان، کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل نیز، وضعیت حقوق بشر در این کشور را وخیم خوانده و گفته‌اند که اگر اقدامی انجام نشود، آینده افغانستان تاریک خواهد بود.
این کارشناسان گفته‌اند حذف زنان و دختران از جامعه و ستم سیستماتیک علیه این قشر فاحش بوده است.آنان دیروز با انتشار بیانیه‌ای گفته‌اند که جامعه بین‌المللی باید به‌طور چشم‌گیری فشاربه طالبان برای رعایت اصول اولیه حقوق بشر را افزایش دهد.کارشناسان سازمان ملل هشدار داده‌اند که اگر اقدامات بیشتری برای معکوس‌کردن وضعیت رو به وخامت حقوق بشر به‌ویژه برای زنان و دختران انجام نشود، آینده افغانستان تاریک خواهد بود.آنان تاکید کرده‌اند که جامعه جهانی اقدامات سخت‌گیرانه‌ای را برای محافظت از افغان‌ها در برابر نقض حقوق بشر اتخاذ کند.
کارشناسان سازمان ملل افزوده‌اند که طالبان علی‌رغم این‌که به تعهدات متعدد خود برای حمایت از حقوق بشر عمل نکرده‌اند، بلکه بسیاری از پیشرفت‌‌های دودهه گذشته را نیز معکوس کرده‌اند. در بیانیه کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل آمده است که گزارش‌های روزانه، انواع خشونت از جمله قتل‌های غیرقانونی، ناپدید‌شدن، بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه، افزایش خطرات استثمار زنان و دختران از جمله برای ازدواج اجباری را نشان می‌دهد.
این کارشناسان در بخش پایانی بیانیه خود افزوده‌اند که در غیاب یک دولت فراگیر که نماینده تمام مردم افغانستان باشد، چشم‌انداز صلح طولانی‌مدت، آشتی و ثبات در حداقل باقی می‌ماند.
علاوه بر جنایات حقوق بشری طالبان، این گروه تروریستی فشارهای دیگری را بر ملت افغانستان وارد کرده است:
-افزایش بی‌سابقه فقر و گرسنگی در افغانستان؛ در یک سال گذشته و به صورت مستمر وضعیت معیشت در افغانستان رو به افول گذاشته و بر‌اساس برآورد سازمان ملل تعداد گرسنگان این کشور به بیش از ۲۰ میلیون نفر یا دو‌سوم از جمعیت این کشور بالغ شده است. برنامه جهانی غذا (WFP) بارها اعلام کرده که تعداد گرسنگان مطلق در افغانستان رو به افزایش است و هیچ تدبیری ازسوی حکومت طالبان به منظور تسهیل شرایط به چشم نمی‌خورد.
-عدم امنیت برای اقوام غیرپشتون؛ شاید اصلی‌ترین توقع از سلطه طالبان بر افغانستان بهبود وضعیت امنیتی این کشور و حداقل انتظار بعد از روی کار آمدن طالبان، کاهش کشتار مردم بی‌دفاع در اقدامات تروریستی در این کشور بود. ظهور سازمان‌های تروریستی در افغانستان و عملیات گسترده آنها در انفجارهای مکرر و شمار کشته‌شدگان در این حوادث در سال گذشته نشانگر عدم بهبود وضعیت امنیتی این کشور و کارنامه غیرقابل قبول یکساله طالبان در این زمینه است. نکته‌ای که بیانگر وخیم‌تر‌شدن اوضاع امنیتی در این کشور است، آن است که کشتار مردم در سال گذشته شکل کاملا هدفمندی به خود گرفته و عمدتا دیگر مذاهب و قومیت‌های این سرزمین، به‌خصوص شیعیان و قوم هزاره را هدف گرفته است. این امر خود عملا به یک تصفیه نژادی و نسل‌کشی برنامه‌ریزی‌شده شباهت دارد. کوچ گسترده و اجباری اقوام و جایگزین‌کردن پشتون‌ها در مناطق هزاره‌نشین بخش دیگری از این اقدامات به بهانه تثبیت امنیت در افغانستان است که مجامع جهانی نیز تاکنون در قبال این اقدام سکوت پیشه کرده‌اند.
-همکاری سازماندهی‌شده طالبان با تروریسم بین‌المللی؛ با وجود تعهد رسمی طالبان در معاهده دوحه و تضمین دوری از سازمان‌های تروریستی بین‌المللی مانند القاعده و داعش، حضور ایمن الظواهری سرکرده القاعده در قلب کابل نشانگر یک تناقض آشکار و زنگ خطری برای همه کشورهای منطقه و همسایه است. اگر طالبان از وجود سرکرده القاعده در پایتخت افغانستان بی‌خبر بوده، این امر نشانگر ضعف و ناتوانی این حکومت در کنترل تروریسم افراطی است و اگر ایمن الظواهری زیر چتر امنیتی طالبان در کابل و همکاری با آنها به سر می‌برده، قطعا طالبان خطر جدی‌تری، به‌عنوان هماهنگ‌کننده منطقه‌ای تروریسم، برای کشورهای همسایه و قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای خواهد بود. اطلاعاتی که از همکاری نظام‌مند طالبان با گروهای تروریستی وجود دارد، نیز خود موید فرضیه دوم در همکاری مشترک آنها برای تامین منافع مشترک است.
با مروری بر کارنامه تیره طالبان در یکسال گذشته و ادامه تاثیرات منفی آن بر ثبات و صلح در منطقه، جمهوری اسلامی ایران باید راهبرد غلط تعامل با طالبان را تغییر داده و یک رهیافت جامع وهماهنگ ازسوی همه دستگاه‌های اجرائی و سیاسی اتخاذ شود تا بتواند تهدید‌های حاصل از حاکمیت طالبان را برطرف کند.
*امروز حکومت جابرانه گروه تروریستی طالبان بر افغانستان یکساله شد.یک سال از سقوط کابل و سیطره بهت‌آور، اما از پیش طراحی‌شده تروریستهای طالبان بر افغانستان می‌گذرد. با مروری گذرا به کارنامه یکساله طالبان، چیزی جز نکبت و جنایت علیه ملت افغانستان مشاهده نمی‌شود
*اخبار و رویدادهایی که در یک سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم، برخلاف وعده‌ها‌ی طالبان، هرگونه امید به تحول را کم‌رنگ‌تر از گذشته و تصویری تیره و تار از آینده این سرزمین و مردم آن را نمایان می‌کند؛ بنابراین باید انتظار پیچیده‌ترشدن شرایط و وقوع بحران‌های جدی‌تری در عرصه‌های امنیتی، معیشتی و سیاسی را داشت
*همزمان با یکسالکی حاکمیت طالبان بر افغانستان، دیده‌بان حقوق بشر آن را «فاجعه‌بار» خوانده و گفته است طالبان از زمان تصرف افغانستان در یک سال پیش، همه تعهدات خود را برای احترام به حقوق بشر و حقوق زنان زیر پا گذاشته‌اند
- در یک سال گذشته و به صورت مستمر وضعیت معیشت در افغانستان رو به افول گذاشته و بر‌اساس برآورد سازمان ملل تعداد گرسنگان این کشور به بیش از ۲۰ میلیون نفر یا دو‌سوم از جمعیت این کشور بالغ شده است
*ظهور سازمان‌های تروریستی در افغانستان و عملیات گسترده آنها در انفجارهای مکرر و شمار کشته‌شدگان در این حوادث در سال گذشته نشانگر عدم بهبود وضعیت امنیتی این کشور و کارنامه غیرقابل قبول یکساله طالبان در این زمینه است. نکته‌ای که بیانگر وخیم‌تر‌شدن اوضاع امنیتی در این کشور است، آن است که کشتار مردم در سال گذشته شکل کاملا هدفمندی به خود گرفته و عمدتا دیگر مذاهب و قومیت‌های این سرزمین، به‌خصوص شیعیان و قوم هزاره را هدف گرفته است
*کوچ گسترده و اجباری اقوام و جایگزین‌کردن پشتون‌ها در مناطق هزاره‌نشین بخش دیگری از این اقدامات به بهانه تثبیت امنیت در افغانستان است که مجامع جهانی نیز تاکنون در قبال این اقدام سکوت پیشه کرده‌اند
*با وجود تعهد رسمی طالبان در معاهده دوحه و تضمین دوری از سازمان‌های تروریستی بین‌المللی مانند القاعده و داعش، حضور ایمن الظواهری سرکرده القاعده در قلب کابل نشانگر یک تناقض آشکار و زنگ خطری برای همه کشورهای منطقه و همسایه است
*با مروری بر کارنامه تیره طالبان در یکسال گذشته و ادامه تاثیرات منفی آن بر ثبات و صلح در منطقه، جمهوری اسلامی ایران باید راهبرد غلط تعامل با طالبان را تغییر داده و یک رهیافت جامع وهماهنگ ازسوی همه دستگاه‌های اجرائی و سیاسی اتخاذ شود تا بتواند تهدید‌های حاصل از حاکمیت طالبان را برطرف کند