نشریه آمریکایی پولیتیکو در گزارشی مدعی شده در متن پیشنهادی اروپا برای احیای برجام که اخیرا در وین روی میز مذاکره قرار گرفته، از برخی تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عقب نشینی شده و مقرر شده پرونده “فعالیتهای هستهای مشکوک” ایران بسته شود.
پولیتیکو در گزارش خود نوشته: “درحالی که در بسته پیشنهادی جدید اروپا با هماهنگی نزدیک با مقامات آمریکایی، تحریمهای سپاه همچنان پابرجا هستند و لغو نمیشوند، اما اثربخشی آنها به شدت محدود میشود.
براساس متن پیشنهادی اروپا، اروپاییها و افراد غیرآمریکایی میتوانند بدون نگرانی از اعمال تحریمهای آمریکا، با نهادهای اقتصادی تحت نظر سپاه تجارت کنند، به شرطی که شریک تجاری اصلی آنها در فهرست تحریمهای آمریکا نباشد.
این عقب نشینی به اروپاییها و دیگر نهادهای غیرآمریکایی اجازه میدهد بدون نگرانی از تحریمهای آمریکا در بسیاری از حوزهها تجارت گستردهای با ایران داشته باشند.
مقامات آمریکایی هنوز نظر خود را درباره این بخش از بسته پیشنهادی اروپا اعلام نکردهاند اما پس از مذاکرات اخیر در وین، مقامات واشنگتن بارها حمایت خود را از متن نهایی پیشنهادی اروپا اعلام کرده و گفتهاند آمادهاند در صورت تمایل تهران به بازگشت به تعهدات برجامی، بار دیگر به این توافق بازگردند.
یک مقام ارشد دولت بایدن در پاسخ به سوال پولیتیکو درباره عقب نشینی از تحریم سپاه در بسته پیشنهادی اروپا گفت: “ما در انظار عمومی مذاکره نمیکنیم و در مورد افشاگریهای احتمالی از مطبوعات اظهار نظر نخواهیم کرد. ما متن نهایی پیشنهادی اتحادیه اروپا را با دقت مطالعه میکنیم و پاسخ خود را در صورت درخواست به آنها ارایه خواهیم کرد. شما دیده اید که چگونه اتحادیه اروپا این متن را به عنوان تلاش نهایی خود برای سازش توصیف کرده است – هیچ کس نباید تعجب کند که این امر مستلزم تصمیمگیریهای دشوار برای همه شرکت کنندگان است.”
پولیتیکو در ادامه نوشته: ” دولت بایدن در صورت پذیرش پیشنهاد اخیر اروپاییها، به احتمال زیاد با مقاومت شدید در کنگره و فراتر از آن مواجه خواهد شد. بسیاری در کنگره از دادن هرگونه امتیازی به ایران با توجه به تهدیدهای پیگیر این کشور برای نابودی اسراییل و نقشی که در بیثبات کردن عراق و خاورمیانه گستردهتر ایفا کرده است، محتاط هستند. واشنگتن همچنین نگران افزایش همکاری ایران و روسیه از جمله فروش احتمالی صدها پهپاد ایرانی به مسکو است.
اما اروپا که ایران را یک بازار بزرگ و منبع جذاب تامین انرژی خود میداند، در رویکرد خود به تهران انعطاف پذیرتر بوده است. اتحادیه اروپا و بریتانیا تاکنون به طور مستمر از برجام حمایت کردهاند.
وفاداری اروپا به برجام هم دلایل تجاری دارد و هم دلایل شخصی. دیپلماتهای ارشد اروپایی سالها برای تدوین توافق اولیه “برجام” وقت گذاشتند و مقامات قاره سبزهمچنان آن را به عنوان دستاورد دیپلماسی اروپایی در دهههای اخیر میدانند.
اما حتی با توجه به استانداردهای خود اتحادیه اروپا، امتیازاتی که آنها برای بازگرداندن توافق پیشنهاد کرده اند، برای ایران بسیار سخاوتمندانه است.
پیشنهاد اروپا علاوه بر برداشتن فشار اقتصادی از روی سپاه پاسداران، درها را برای تهران باز میکند تا به سرعت از تله یک بن بست درباره پیدا شدن ذرات اورانیوم از ۳ مرکز اعلام نشده این کشور راهی به بیرون بگشاید.
در متن پیشنهادی اروپاییها امکان بستن پرونده “فعالیتهای هستهای مشکوک” ایران در گذشته، چند ماه پس از احیای توافق هستهای فراهم شده است.