هاشمی رفسنجانی / در قسمت قبل اشاره کردیم که به مناسبت هفته دفاع مقدس در نظر داریم درحد بضاعت تلاشها و زحمات فرمانده جنگ و صلح حضرت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در صنایع دفاعی کشور بخصوص صنعت موشکی را براساس اسناد بجا مانده از ایشان بازگویی کنیم. اینک قسمت دوم این بررسی را مطالعه می‌فرمائید.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در کتاب «سازندگی و شکوفایی»، که کارنامه و خاطرات ایشان در سال۱۳۷۰ را در بر دارد و در ۸۰۰ صفحه تدوین و توسط دفتر نشر معارف انقلاب چاپ و منتشر شده است، می‌نویسد:
یکشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۲
کوبا با انحلال شوروی، دچار مشکل بسیار جدی سوخت شده بود و آقای فیدل کاسترو، [رهبر کوبا]، با اعزام فرزندش به ایران، برای مبادله شکر با نفت، خواستار همکاری‌های همه جانبه شد و از همین رهگذر، برای تامین یکی از مهم‌ترین نیازهای علمی و فنی ما، در زمینه ساخت دستگاه بسیار مهم در صنعت بیوتکنولوژی، در جهت معالجه بیماری هپاتیت و سایر نیازهای ما، در بنیان این بخش از دانش استراتژیک و های‌تک بیولوژی، کمک کرد.
در آن زمان، غرب حاضر به دادن این فناوری نبود و ما بر همان پایه، امروز تا مرز تولید سلول‌های بنیادی و دیگر پیشرفت‌های افتخارآمیز علمی، در سطح بسیار خوبی پیش رفتیم.
از کره شمالی برای توسعه صنایع موشکی بهره گرفتیم؛ البته در زمان دفاع مقدس، خودمان با تولید موشک‌های تا بُرد ۱۰۰ کیلومتر، راه را آغاز کرده بودیم و اکنون استکبار جهانی، خیز تضعیف قدرت علمی و فنی صنایع هوا فضای ما را دارد که البته دیگر دیر شده است! امروز دیگر ماهواره‌های حامل موجود زنده ایران، به فضا می‌روند و سالم بر می‌گردند.
*دستاوردهای صنعت هسته‌ای
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، طرح‌های بزرگی در زمینه ساخت نیروگاه‌های برق هسته‌ای و بخش‌های دیگر صلح‌آمیز، با حمایت کشورهای فرانسه، آلمان و آمریکا جریان داشت.
بعد از پیروزی انقلاب، همه آنها، به جز نیروگاه تحقیقاتی امیرآباد، متوقف شد. در دوران جنگ، اقدامات محدودی برای تجدید حیات هسته‌ای در کشور انجام شد. بعد از ختم جنگ و آغاز دولت سازندگی، در این بخش هم فعالیت‌ها به طور جدی دنبال شد و در زمینه‌های گوناگون صلح‌آمیز، اقدامات مقدماتی را در حد مقدور شروع کردیم.
برای تکمیل نیروگاه بوشهر، پس از یاس از برگشت آلمان، با روسیه وارد مذاکره شدیم و نهایتاً قرارداد تکمیل آن بسته شد، ولی با مشکلاتی که پیش آمد، سال‌ها طول کشید تا قرارداد وارد مرحله اجرایی شود و با تاخیرهای مکرر و بالا بردن هزینه، نهایتاً امسال به بهره‌برداری رسید، ولی برای اموری، چند ماهی است که خاموش است.
همچنین در سفر من به چین، با خواست رئیس‌جمهور این کشور، قرارداد ساخت دو نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی بسته شد. رئیس‌جمهور همراه تیم خبری و فیلمبرداری، به مقر من آمد و همان جا قرارداد را امضا کردیم. این قرارداد، مبلغ شصت میلیون دلار پیش‌پرداخت هم داشت، ولی بعد از مدتی، چین قرارداد را فسخ کرد و پول پرداختی ما را پس داد. بعضی معتقدند این‌گونه اقدام خبری چین، برای باج گرفتن از آمریکا بوده که پس از دریافت مابه‌ازاء، آن را فسخ کرده و بعضی هم فسخ را معلول فشارهای آمریکا می‌دانند.
قرارداد ساخت یو اف سی اصفهان هم به همین سرنوشت دچار شد؛ البته بخشی از آن را ساختند و نیمه‌کاره رها کردند؛ شاید با فشار غرب، ولی خودمان توانستیم با داشتن نقشه‌‌ها و فاز اجرایی، آن را تکمیل کنیم و به بهره‌برداری برسانیم.
همکاری‌هایی هم با چین در معدن اورانیوم ساغند داشتیم که آن را تکمیل نکردند، ولی خودمان به بهره‌برداری رساندیم و برای تولید کیک زرد از آن معدن، کارخانه‌ای را در اردکان یزد ساختیم. طرح ساخت سانتریفیوژ هم با استفاده از نقشه‌های تهیه شده از نیروهای خودی ساخته شد که در نطنز فعال گردید.
آب سنگین هم با طرح سه دانشمند ایرانی آماده و به تایید یک شرکت روسی به عنوان مشاور رسید و اجرا شد؛ رآکتور آب سنگین هم توسط دانشمندان خودمان درحال ساخت و نزدیک به تکمیل است.
بخش‌های دیگر ساخت رادیو دارو و همچنین بهداشتی نگه‌داشتن محصولات کشاورزی و نظایر آن هم سال‌هاست که فعال است. در لیزر هم تا حد غنی سازی آزمایشی پیش رفتیم و سپس متوقف شد.
کار مهم دیگری که مطالعات و تحقیقات آن در جریان است، در مورد یکی از مهم‌ترین آرزوهای بشر است که به جای شکافت هسته‌ای، از جوش هسته‌ای، با فناوری گداخت برای تولید برق و انرژی استفاده شود؛ همانند سیستم خورشید که با جوش اتم‌ها، نور و حرارت تولید می‌کند. این طرح، سال‌هاست در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه امیرکبیر درحال تحقیق است.
اکنون چند کشور پیشرفته جهان، با همکاری مشغول بررسی و ساخت اولین نیروگاه این فناوری حیاتی هستند و امید دارند که در سال ۲۰۲۹ میلادی به بهره‌برداری برسد. چنین کاری اگر به نتیجه برسد، بزرگترین دستاورد بشر برای تامین انرژی خواهد بود.
کتاب خاطرات سال ۱۳۶۶
*صنایع نظامی
کار طراحی و ساخت سلاح و مهمات و تجهیزات نظامی و دفاعی که از سال‌های اول جنگ شروع شده بود، در سال‌های آخر جنگ به ثمر نشست. به خاطر تحریم‌ها و عدم قدرت مالی، تهیه سلاح از خارج بسیار مشکل شده بود، اما ابتکارات نیروهای متخصص، مخلص و دلسوز توانست در مواردی نیازها را تامین نماید.
توسعه کارخانه‌های صنایع نظامی، سلاح‌های فراوانی از قبیل قبضه‌های توپ، انواع خمپاره انداز و موشک‌انداز و سلاح انفرادی و مسلسل‌ها را به وفور تهیه می‌کرد و اکثر نیازهای مهمات مصرفی مثل انواع گلوله‌ها، مین‌های زمینی و دریایی، موشک‌های سبک، قطعات سلاح‌ها، تعمیرات هواپیماها، بالگردها، توپخانه‌ها، تانک‌ها و وسائل حمل و نقل و رادارها و تولید وسایل دفاعی در مقابل شرارت‌های شیمیایی و همچنین ابزار اطلاع‌رسانی و رمز‌کننده‌ها توسط نیروهای داخلی، تامین و انجام می‌شد.
در نهایت، با پیشرفت صنایع موشکی که در سال‌های آخر جنگ نقش استراتژیک پیدا کرده بود، در ماه‌های آخر این سال تعدادی از آنها در جبهه‌ها بکار گرفته شد و دقت اصابت و افزایش برد آنها روزافزون بود.
ابتکار و ساخت شناورهای جنگی سبک که در جنگ‌های درون خلیج‌فارس بسیار کارآمد بود و تهدیدهای جدی برای شناورهای بزرگ و پیشرفته دشمنان به شمار می‌رفت، باعث غافلگیری متجاوزان می‌شد. آنها که تاکنون برای این‌گونه مقابله تجربه‌ای نداشتند، چنین تجهیزاتی عامل مهم در ناکامی دشمن در جنگ کشتی‌‌ها محسوب می‌شد.
طراحی و ساخت مین‌های دریایی و زمینی هم قابل توجه بود و خوشبختانه بعد از جنگ، این تلاشها در شرایط بهتری ادامه یافت که امروز شاهد ساخت انواع نیازهای زرادخانه دفاعی خود هستیم و با افتخار می‌توانیم بگوییم امکانات دفاعی کاملاً به روز و مستقل و بدون وابستگی دیگران داریم.
در کنار صنایع نظامی، تعدادی از واحدهای صنعتی غیرنظامی هم به یاری دفاع برخاستند و انبوهی از قطعات و مهمات پرمصرف جبهه را تولید کردند و این گونه کارخانه‌های غیرنظامی با استفاده از ظرفیت‌های خالی خود و استفاده از تجارب واحدهای صنعت نظامی تکامل یافتند.
ادامه دارد