اخبار علمی و پژوهشی / طبیعت شگفتی های زیادی برای بخشیدن شادی و لذت به ما دارد. برخی از آن ها اما دیگر برایمان عادی شده اند و برای همین خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی یا بارش های شهابی دیگر چیز غیر معمولی محسوب نمی شوند. با این حال، هنوز هم پدیده های حیرت انگیزی هست که به ندرت رخ می دهند و اگر خوش شانس باشیم تنها یک بار در زندگی فرصت دیدن آن ها را پیدا می کنیم.
در ادامه از برخی از نادرترین و استثنایی ترین پدیده های نجومی خواهیم گفت که در سال های پیش رو شاهد آن ها خواهیم بود.
حلقه آتش: ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳ / ۲۲ مهر ۱۴۰۲
حلقه آتش نوعی خورشید گرفتگی حلقوی است که زمانی رخ می دهد که ماه در میان خورشید و کره زمین قرار می گیرد اما فاصله ی ماه از زمین به قدری زیاد است که خورشید را به طور کامل نمی پوشاند. تقریباً تمامی اهالی آمریکای شمالی شاهد به طور ناقص شاهد این خورشید گرفتگی خواهند بود.
عبور بسیار نزدیک سیارک غول پیکر اپوفیس از کنار زمین: ۱۳ آوریل ۲۰۲۹ / ۲۵ فروردین ۱۴۰۸
جهان ما مملوء از سیارک است، از سنگ ریزه ها گرفته تا تخته سنگ های عظیم الجثه ای به بزرگی یک کوه. و بیشتر آن ها هم از فاصله ای بسیار نزدیک از کنار سیاره ی ما عبور می کنند. اپوفیس نیز یکی از آن ها است. پس از کشف آن در سال ۲۰۰۴، این سیارک در دسته ی سیارک های بالقوه خطرناک قرار گرفت که به دلیل اندازه ی بزرگ خود امکان آسیب رسانی به کره زمین را دارد. این سیارک حدود ۳۷۰ متر قطر دارد که اندکی بیشتر از ارتفاع برج ایفل محسوب می شود.
اپوفیس روز ۱۳ آوریل ۲۰۲۹ از فاصله ای بسیار نزدیک، یعنی کمتر از ۳۲ هزار کیلومتر از کنار کره زمین عبور خواهد کرد. این فاصله تقریباً به اندازه ی فاصله ی ماهواره های زمین‌همگام از کره زمین است (ماهواره هایی که در مدار زمین‌همگام قرار دارند و دوره ی مداری آن ها با دوره ی گردش زمین یکسان است). هنگام عبور اپوفیس از کنار زمین، این سیارک برای همه ی ساکنان نیمکره ی شرقی زمین (شامل قاره های آسیا، اروپا، آفریقا و اقیانوسیه) بدون نیاز به تلسکوپ قابل مشاهده خواهد بود.
البته اپوفیس بعد از این عبور برای همیشه کره زمین را پشت سر نخواهد گذاشت. در حقیقت، دانشمندان می گویند این سیارک در سال ۲۰۶۸ بازخواهد گشت و بار دیگر از فاصله ای نزدیک از کنار سیاره ی ما عبور خواهد کرد.
تاریک ترین ماه گرفتگی قرن: ۲۶ ژوئن ۲۰۲۹ / ۶ تیر ۱۴۰۸
ماه گرفتگی زمانی رخ می دهد که ماه به طور کامل در سایه ی زمین قرار گیرد. به گفته ی دانشمندان، روز ۲۶ ژوئن ۲۰۲۹ ساکنان کره زمین شاهد یکی از تاریک ترین ماه گرفتگی های صد سال اخیر خواهند بود. این رویداد نزدیک به یک ساعت و ۴۲ دقیقه به طول خواهد انجامید.
گاهی وقتی این اتفاق رخ می دهد، ماه به رنگ قرمز تند به نظر می رسد و ظاهری ترسناک پیدا می کند، پدیده ای که به آن «ماه خونین» گفته می شود. اما هیچ جای نگرانی نیست؛ علت وقوع این پدیده این است که پرتوهای قرمز رنگ راحت تر به جو کره زمین نفوذ می کنند. بهترین نقطه برای تماشای این رویداد آمریکای جنوبی است.
رژه سیارات: ۸ سپتامبر ۲۰۴۰ / ۱۸ شهریور ۱۴۱۹
رژه سیارات پدیده ای نادر است که در آن تمامی سیارات منظومه شمسی به خط می شوند. به گفته ی ناسا، در سال ۲۰۴۰ می توانیم با چشم غیر مسلح، عطارد، ناهید، مریخ، مشتری، زحل و ماه را در یک ردیف ببینیم.
درخشان ترین اَبَر ماه قرن: ۶ دسامبر ۲۰۵۲ / ۱۶ آذر ۱۴۳۱
ماه در مسیری بیضی شکل و نه دقیقاً گرد، به دور زمین گردش می کند. بنابراین در این مسیر ۲ نقطه هست که در آن ها در فاصله ای نزدیک تر یا دورتر از کره زمین قرار می گیرد. و از آنجایی که اندازه ی مدار ماه به دور زمین تغییر تدریجی اندکی دارد، آن نقطه ای که در آن ماه در نزدیک ترین فاصله به زمین قرار می گیرد هم همیشه یکسان نیست.
از سویی دیگر، اَبَر ماه زمانی رخ می دهد که ماه در فاصله ای به طور ویژه نزدیک نسبت به زمین قرار گیرد. این پدیده به این دلیل این نام را گرفته که در این حالت ماه بسیار بزرگ و تا ۳۰ درصد پرنورتر از معمول به نظر می رسد. در سال ۲۰۵۲ ساکنان زمین شاهد نزدیک ترین و درخشان ترین اَبَر ماه قرن خواهند بود. آن زمان قمر سیاره ی ما ۲۷،۳۵۹ کیلومتر بیشتر به ما نزدیک خواهد بود.
قرارگیری ستاره قطبی در نزدیک ترین فاصله به قطب شمال: ۲۴ مارس ۲۱۰۰ / ۴ فروردین ۱۴۷۹
ستاره قطبی برای قرن ها قطب نمای اصلی دریانوردان بود و به پیدا کردن جهت شمال کمک می کرد. اما ستاره قطبی دقیقاً در بالای قطب شمال قرار ندارد.
سیاره ی ما محور ثابتی ندارد، چرا که کره زمین به مرور از محل خود جا به جا می شود، مانند یک جسم شناور که در حال چرخش است. به همین دلیل، ستاره قطبی دقیقاً بر روی محور چرخش کره زمین قرار نمی گیرد و در حقیقت، در مسیری مدور جا به جا می شود. این جا به جایی به قدری اندک است که برای ساکنان زمین قابل تشخیص نیست.
با این حال، روز ۲۴ مارس ۲۱۰۰، ستاره قطبی بالاخره در بالای شمال کره زمین قرار خواهد گرفت. بعد از آن بار دیگر به تدریج از این نقطه دور خواهد شد و تا ۲۶ هزار سال دیگر به آنجا بازنخواهد گشت.
منبع : روزیاتو