مقالات سیاسی :مقتدی صدر و پشت پرده کناره گیری/ آرمان امروز| رضا پورحسین: مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در بیانیه‌ای اعلام کرد به صورت دائم از فعالیت سیاسی کناره‌گیری کرده است. وی همچنین از بستن تمامی دفاتر و نهادهای وابسته به جریان صدر خبر داد. با این حال موسسه مرقد شریف، نهاد فرهنگی شهید صدر و موزه شهید صدر را مستثنا کرده است. این اقدام صدر در واکنش به صدور بیانیه آیت‌الله سید کاظم حائری، از مراجع تقلید برای کناره گیری از مرجعیت صورت گرفت. حائری در متن این بیانیه علت کناره‌گیری خود را بیماری، ضعف جسمانی و کهولت عنوان کردند. صدر ابراز عقیده کرده که اعلام کناره‌گیری آیت‌الله حائری و بیانیه او به اراده خود وی نبوده و افزوده است که بسیاری از جمله آقای حائری فکر می‌کنند که این رهبری به لطف یا دستور آنان به دست آمده است در حالی که این به لطف خداوند و فیض پدرمان بوده است. علی‌رغم کناره گیری ایشان، اما نجف اشرف مقر اصلی مرجعیت دینی بوده و همچنان باقی خواهد ماند. آیت‌الله محمد صادق صدر، پدر مقتدی صدر قبل از شهادتش مقلدینش را به پیروی از آیت‌الله العظمی شیخ کاظم حائری فراخوانده بود. مقتدی صدر عنوان داشته هدفش از فعالیت سیاسی در عراق، اصلاح انحراف از مسیر نیروهای سیاسی شیعه بوده و می‌خواسته آنان را به ملتشان نزدیک کند. صدر همچنین افزوده است که همگان را از تعهداتشان معاف کرده و اگر فوت کردم یا کشته شدم برای من فاتحه بخوانید. دفتر مقتدی صدر در نجف نیز پس از اعلام کناره گیری وی در بیانیه‌ای در این باره نوشته است که تصمیم گرفته شد که از این پس هرگونه مداخله در امور سیاسی، دولتی و رسانه‌ای به نام جریان صدر و همچنین استفاده از هر ابزار رسانه‌ای و در رأس آن ها شبکه‌های اجتماعی به نام این جریان ممنوع است. در راستای بررسی این اتفاقات، آرمان امروز گفت و گویی با حسن هانی زاده، سفیر پیشین ایران در لبنان داشته است که در ادامه می خوانید.
مقتدی صدر با چه اهدافی از عرصه سیاسی عراق کناره گیری کرد؟
مقتدی صدر سیاست شفافی را در پیش نگرفته است و بارها اعلام کرده است که از سیاست کناره گیری می کند اما باز هم وارد عرصه سیاست شده و تصمیم سازی کرده و نقش آفرینی پر رنگی نیز داشته است. مقدی صدر هر بار که از سیاست کنار رفته است و بار دیگر وارد عرصه سیاسی شده، چالشی جدی برای عرصه سیاسی عراق ایجاد کرده است. سه هفته از تحصن طرفداران صدر در پارلمان عراق می گذرد و پس از ان نیز در مقابل شورای عالی قضایی تجمع کرده اند و سبب شدند تا فضای سیاسی عراق متشنج شود. با این وجود اما مقتدی صدر هنوز نتوانسته به اهداف خود برسد. بر همین اساس و با توجه به سبقه مقتدی صدر، نمی توان بیانیه او در خصوص کناره گیری از سیاست را جدی گرفت و احتمال دارد او با برنامه های دیگری این اقدام را انجام داده باشد.
کناره گیری مقتدی صدر از عرصه سیاسی چه تبعاتی خواهد داشت؟
مقتدی صدر در ماه های اخیر نقشی اساسی در تنش عراق داشت و عملا تبدیل به یک گره در عرصه سیاسی عراق شده بود که با کناره گیری خود حتی اگر در کوتاه مدت باشد، می تواند منجر به این شود که عرصه سیاسی عراق آرام تر شود و هر چه زودتر دولت در این کشور تشکیل شود. مقتدی صدر همواره در عرصه سیاسی به صورت تاکتیکی عمل می کند و تلاش می کند تا با رویکردی جدید وارد عرصه سیاست شود و به همین علت نباید کناره گیری او را جدی دانست. این حرکت مقتدی صدر تا این لحظه با استقبال هایی رو به رو شده اما هنوز برخی در عراق نسبت به اقدام مقتدی صدر تردید دارند و این عمل را مثبت تلقی نمی کنند. آن چه اهمیت دارد این است که عراق نیاز به آرامش دارد و باید در این مسیر حرکت کرد. صدر حتی به نداها و درخواست‌های مراجع شیعه اهمیت نمی‌دهد. این سیاست نشان می‌دهد او به دنبال این است که با استفاده از شوروهیجان طرف‌دارانش معادله را به نفع خود تغییر دهد و نقش مرجعیت در عراق را کم رنگ و رقبای خود را از صحنه سیاسی و قدرت عراق خارج کند. صدر باید به نصایح و پیشنهادهای مرجعیت عراق تن داده و از طریق گفتمان و ارائه راه حل‌های عملی به این وضعیت پایان دهد. در حال حاضر عراق در حال گذر از مرحله دیکتاتوری و خفقان به مرحله دموکراتیک و تشکیل یک نظام مردم سالار است که تجربه گران سنگی برای رهبران سیاسی عراق چه شیعه ،چه سنی و چه کرد تلقی می شود. اگر در این مرحله اتفاق‌هایی رخ دهد و جریان صدر همچنان بخواهد در منطقه سبز بغداد تحصن کرده و صف‌آرایی‌ها بین دو قطب شیعه ادامه پیدا کند، درنهایت عراق وارد جنگی داخلی خواهد شد. مقتدی صدر تاکنون با همه گزینه های پیشنهادی برای نخست‌وزیری در یک سال گذشته مخالف بوده است و آخرین گزینه انتخابی پارلمان برای نخست وزیری، محمد شیاع السودانی، یک شخصیت متعادل عراقی بود اما با مخالفت مقتدی صدر روبه‌رو شد و این موضوع باعث شد که تنش‌ها بین جریان‌های سیاسی افزایش یابد. مشخصا دعوت مقتدی صدر از هواداران خود برای تجمع در منطقه سبز و اشغال پارلمان سرآغاز بحران سیاسی در عراق بود نزدیک به سه هفته است که فعالیت پارلمان این کشور متوقف شده و نوعی سردرگمی در عراق حاکم است و به نظر می‌رسد که اگر شرایط به همین شکل ادامه پیدا کند و رهبران عراق به یک راه حل توافقی نرسند، عوامل حزب بعث و دشمنان ملت عراق از این شرایط برای تقابل شیعه شیعه استفاده خواهند کرد. طبق برخی شنیده ها به دنبال حمله طرفداران مقتدی صدر به کاخ ریاست جمهوری در بغداد اعلام حکومت نظامی شده و از سوی دیگر عنوان می شود که ناآرامی ها به بصره رسیده و طرفداران مقتدی صدر در این شهر نیز تظاهراتی انجام داده اند که احتمالا پس از مدتی فروکش خواهد کرد.
برخی شائبه ها از سوی برخی رسانه ها مطرح شده است که طبق آن سیستم های اطلاعاتی روسیه هشدار داده اند که احتمال حذف فیزیکی مقتدی صدر وجود دارد، این شائبه ها تا چه میزان به حقیقت نزدیک است؟
وضعیت عراق به گونه ای است که هر لحظه ممکن است دستخوش تحولات جدید شود و به علت وجود برخی ناآرامی ها این احتمال نیز وجود دارد که مقتدی صدر از سوی عوامل برخی کشورها نظیر امارات، عربستان و یا اسرائیل ترور شود تا هجمه ای علیه سایر گروه های شیعی در عراق شکل گیرد و پس از آن نیز ایران را متهم به ترور کنند و بر همین اساس ضرورت دارد تا حفاظت فیزیکی از مقتدی صدر بیشتر شده و مسئولین عراقی بر آرام کردن اوضاع در عراق تمرکز کنند. برخی طرف ها از این که جنگ داخلی در عراق شکل گیرد استقبال می کنند و علاقه ای ندارند که عراق روی خوش به خود ببیند. باید توجه شد که این موارد گمانه زنی است و مشخص نیست در آینده نزدیک عراق شاهد چه تحولاتی خواهد بود اما با این وجود عرصه سیاسی عراق عملا به عرصه ای بدل شده است که هر لحظه در آن ممکن است توطئه ای شکل گیرد.