معرفی کتاب / کتاب «رابطه کارآمدی با اخلاق و سیاست در حکمت متعالیه» به کوشش محمدحسن روزبه است که در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۳۱ صفحه به چاپ رسید.
در پژوهش حاضر، کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران و نسبت آن با اخلاق از منظر اصول حکمت متعالی مورد بررسی قرار گرفته است. این حکمت می‌تواند نظام اخلاقی بومی و در امتدادی سیاسی – اجتماعی، کارآمدی را مفهوم سازی و شاخص‌بندی کرده و ابزاری علمی برای ارزیابی نظامات گوناگون فراهم کند.
بر همین اساس، ابتدا در گرایش حکمت نظری نسبت مکاتب اخلاقی و نظریه‌های کارآمدی از منظر حکمت متعالیه و سپس شاخص‌های کارآمدی و هنجارها و آداب کارآمدسازی بررسی شده است؛ آنگاه در گرایش حکمت عملی نقش اخلاق سیاسی امام خمینی (ره) در کارآمدی جمهوری اسلامی، و در ادامه نقش اخلاق و تغییر ارزش‌های کارگزاران در بحران‌های دهه‌های دوم و سوم جمهوری اسلامی و در آخر نقش اخلاق در تأسیس و کارآمدی نهادهای انقلابی به بحث گذاشته شده است.
کتاب حاضر با هدف استفاده از تراث علمی و فکری بسیار ارزشمند حکمای اسلامی به ویژه حکمای حکمت متعالیه در توصیف و تحلیل موضوعات و مسائل جامعه مسلمانان و نظام اسلامی نگارش یافته است.
سعی شده است با بهره‌گیری از اصول حکمی حکمت متعالیه یکی از مسائل روز و مبتلابه نظام اسلامی یعنی مناسبات اخلاق و کارآمدی نظام بررسی شود.
در این اثر تلاش شده است استغنای حوزه اندیشه سیاسی اسلامی را نمایان کنیم تا نیازی به تمنای از بیگانه نماند.
بنابراین مخاطب اصلی این پژوهش فرهیختگان حوزه و دانشگاه هستند و اثر برای بهره‌بندی دانشجویان عزیز و طلاب محترم علوم دینی تهیه شده است.
ساختار اثر
این کتاب در دو فصل و شش مقاله تنظیم شده است؛ در فصل اول تلاش شده به مباحث و سؤال‌های نظری پرداخته شود که در فصل اول با عنوان «مبانی اخلاق سیاسی و کارآمدی نظام سیاسی» تألیف شده، سه مقاله با عناوین «تحلیل رابطه نظریه‌های کارآمدی نظام سیاسی با مکاتب اخلاقی بر اساس حکمت متعالیه»، «مقایسه شاخصه‌های کارآمدی نظام سیاسی متکی به نظام اخلاقی حکمت متعالیه با دیگر نظام‌های متکی به مکاتب اخلاقی دیگر» و «اخلاق سیاسی و کارآمدی نظام سیاسی» به رشته تحریر درآمده است.
در فصل دوم به صورت انضمامی‌تر از منظری محدود (بحران‌ها) به سه دهه اول جمهوری اسلامی توجه شود. در این فصل که به «اخلاق سیاسی و کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی» اختصاص یافته، سه مقاله با موضوعات «نقش اخلاق سیاسی امام خمینی در کارآمدی جمهوری اسلامی ایران»، «بررسی نقش تغییر ارزش‌ها و اخلاق کارگزاران در تغییرات سیاسی و بحران‌های دهه دوم و سوم جمهوری اسلامی مبتنی بر آموزه‌های حکمت متعالیه» و «بررسی نقش اخلاق در تأسیس و استمرار نهادهای انقلابی کارآمد نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر آموزه‌های حکمت متعالیه» تألیف شده است.
حضور مردم، تفاوت ما و صدام
امام خمینی بر اساس نظریه کارآمدی که خودشان مطرح کردند و آن حضور سازماندهی شده مردم در حل معضلات و مشکلات کشور بود، نظام سیاسی جائر صدام را نقد می‌کند و آن را ناکارآمد می‌داند و تصریح می‌کند: «فرق ما بین دولت ما و بین قوای انتظامی ما با آنها این است که اینها از ملت اند و با ملت اند و ملت هم با آنهاست». دلیلی که امام برای این سخن خود ذکر می‌کند، دلیلی تجربی است. ایشان می‌فرماید: «دلیلش هم همین است که… سرتاسر ایران دارند کمک می‌کنند (پشت جبهه). اگر پیدا کردید یک دهی در عراق اینجوری کمک کرده باشد به اینها. اینها به زور البته می‌گیرند، غارت می‌کنند، به زور می‌گیرند؛ اما اگر پیدا کردید یک دِه را در تمام کشور عراق که جوان‌هایش، زن‌هایش، برای اینها نان بپزند و – نمی دانم – بسته بندی کنند! ندارند اینها».
منبع : پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی