مقالات مذهبی : حضرت امیر علیهالسلام فرمود: زبان عاقل در پشت قلب اوست. و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد. (حکمت ۴۰ از نهجالبلاغه)
در میان اعضاء بدن که همه آنها از نعمتهای بزرگ الهی و با اهمیت هستند، از همه حساستر زبان است. زبان عضوی است که اگر از آن درست بهرهبرداری شود بهترین است اما اگر درست از او استفاده نشود انسان را به سقوط میکشاند. در بیانی حضرت امیر(ع) میفرمایند: مرد زیر زبانش پنهان است، وقتی سخن گفت خود را ظاهر و شخصیتش را آشکار میکند.
تا مرد سخن نگفته باشد
علم و هنرش نهفته باشد
همین که لب باز کرد و شروع به گفتن کرد خود را معرفی میکند. سعدی میگوید:
مرد پنهان بود بزیر زبان
تا نگوید سخن ندانندش
خوب گوید لبیب دانندش
زشت گوید لئیم خوانندش
بنابراین زبان و گفتار معیار شناخت و تشخیص عاقل از احمق است.
سخن ارزشمند و شگفتانگیز حضرت امیر(ع) در آغاز این بخش همین معنا را بیان میکند، عاقل زبانش را بدون فکر و مشورت رها نمیکند، اما احمق هرچه بر زبانش رسید بدون فکر و اندیشه میگوید. پس زبان عاقل از قلب او و قلب احمق از زبان او فرمان میگیرد لذا اگر زبان تحت کنترل انسان نباشد انسان را تباه میکند.
در روایتی آمده است: زبان رو میکند به سایر اعضاء و میگوید حالتان چطور است؟ پاسخ میگویند اگر تو ما را به کار نگیری ما خوبیم. بنابراین زبان اگر رها شود بسیار خطرناک است. و لذا در تعالیم اسلام فراوان توصیه و سفارش شده به سکوت و خاموشی مگر ضرورتی پیش آید؛ والا بهتر است از سکوت بیشتر اوقات استفاده شود. یعنی به وقت بگوید و به وقت خاموش باشد.