مقالات اجتماعی / در دنیای معاصر، با سخنان قابل توجه و تاملی مواجه میشویم که حاصل تجربه انسانهای دنیادیده امروز است ولی جالب اینست که همین سخنان در مرحلهای فراتر و جامعتر در نزدیک ۱۵ قرن قبل از زبان پیشوایان دین اسلام شنیده شدهاند البته با توجه عمیق به جهان آخرت.
اخیراً از یک فرد صاحب ابتکار و صاحب ثروت غربی مطالبی به هنگام مرگ نقل شده که نمونههای روشنتر و جامعتر آن را در نهجالبلاغه امیرالمومنین علیهالسلام که مربوط به صدر اسلام است میتوان یافت. از حضرت علی علیهالسلام در بخش کلمات قصار نهجالبلاغه نقل شده که فرموده است: «مَا اَکْثَرَ الْعِبَرَ وَ اَقَلَّ الِاعْتِبَارَ» یعنی در زندگی این جهان ابزارهای زیادی برای پندآموزی وجود دارند ولی افسوس که کمتر کسی از آنها پند میگیرد (حکمت ۲۹۷).
این سخن مولای متقیان به این معناست که زندگی سرتاسر درس است و اگر انسانها به مظاهر فریبنده آن دل نبندند و نگاهشان را به افقهای دورتر معطوف نمایند، به معنای واقعی زندگی پی خواهند برد و از آن بهرههای زیاد نصیب خود خواهند کرد. برعکس، اگر کسی به امور ظاهری و زودگذر دل ببندد و گرفتار اعتباریات شود، هرگز واقعیتهای زندگی را درک نخواهد کرد.
در حکمت ۲۸۰ حضرت علی علیهالسلام میفرماید: «مَنْ تَذَکَّرَ بُعْدَ السَّفَرِ اسْتَعَد». کسی که بداند این دنیا محل گذر است و سفر طولانی مهمی در پیش دارد که دنیای بعد از مرگ است، خود را آماده آن سفر خواهد کرد. در این جمله کوتاه نکات حکمتآمیز بسیار مهمی وجود دارند که یکی از آنها اینست که مال و فرزند و اطرافیانی از قبیل نوکر و نفر و فرمانبران و همراهان هرگز نمیتوانند کارهائی را برای انسان انجام بدهند که او خود باید انجام بدهد. لحظهای فرا میرسد که هیچکس به جای شما نمیتواند کاری را انجام بدهد که شما باید انجام بدهید. معالجه بیماری و مرگ از این قبیل هستند. بنابراین، خودتان باید بسیاری از کارها را انجام بدهید و به دیگران متکی نباشید.
همین واقعیت، در حکمت دیگری از امیرالمومنین علیهالسلام این چنین آمده است که: ای فرزند آدم، خودت وصی خودت در مورد اموالت باش و با آن بگونهای که باید بعد از تو خرج شود رفتار کن «یَابْنَ آدَمَ، کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ فِی مَالِکَ وَآعْمَلْ فِیهِ مَا تُوْثِرُ اَنْ یُعْمَلَ فِیهِ مِنْ بَعْدِک» (حکمت ۲۵۴).
از این سخن حکیمانه باید فمید که ثروتاندوزی و استفاده نکردن از آن برای رفاه و سعادت خود و دیگران، خطا است. انسان میتواند برای به دست آوردن مال حلال تلاش کند ولی باید خود نیز به مقدار لازم و مورد نیاز از آن بهره ببرد و برای رفع نیاز دیگران و خدمت به بندگان خدا نیز از آن استفاده کند و اینگونه نباشد که تا زنده است به جمعآوری اموال مشغول باشد و از بکارگیری صحیح آن غفلت نماید.
با توجه به این رهنمودهای گران سنگ مولای متقیان حضرت علی علیهالسلام به سراغ سخنان یک میلیاردر دنیای معاصر در آمریکا میرویم که حاصل درک خود از تلاشهای دنیائی را تشریح کرده و آن را در قالب توصیههائی به دیگران برجای گذاشته است هرچند میزان درک او محدود به امور مادی و دنیائی است و به آخرت توجهی ندارد.
استیو جابز موسس و مالک شرکت اپل و میلیاردر آمریکایی در سن ۵۶ سالگی در اثر ابتلا به سرطان درگذشت.
این مرد، با ابتکارات و خلاقیتهایش تحول بینظیری در صنعت موبایلهای هوشمند در دنیا ایجاد کرد در آخرین لحظات عمرش در تخت بیمارستان اینچنین گفت: من به قله موفقیت در دنیای تجارت رسیدم. در چشم دیگران زندگی من، حد اعلای موفقیت است.
هرچند در کنار کار کمی هم از زندگی لذت میبردم. در این لحظه من روی تخت بیمارستان دراز کشیدهام و تمام زندگی خود را مرور میکنم. الان فهمیدم که تمام موفقیت و ثروتی که آنقدر به آن افتخار میکردم، با مرگی که انتظارم را میکشد بیمعنا شده و رنگ باخته است.
شما میتوانید کسی را استخدام کنید که برایتان درآمد کسب کند. شما میتوانید کسی را استخدام کنید که برایتان رانندگی کند اما نمیتوانید کسی را استخدام کنید تا درد بیماریتان را به جای شما تحمل کند. اشیا مادی میتوانند برگردانده شوند اما یک چیز وجود دارد که اگر از دست رفت دیگر برگردانده نمیشود. و آن زندگیست وقتی انسانی را به اتاق عمل جراحی میبرند او میفهمد که یک کتاب وجود دارد که میباید خواندنش را به اتمام برساند و آن کتاب زندگی سالم است.
در هر مرحله از زندگی که اکنون به سر میبرید سرانجام روزی میرسد که پرده تئاتر زندگی پایین کشیده میشود و همه چیز تمام میشود.
استیو جابز در واپسین لحظات عمر خود در تخت بیمارستان میگوید: دارایی واقعی عشق به خانواده، همسر، پدر و مادر، و بستگان و دوستان است. هرچه بزرگتر و عاقلتر میشویم کم کم میفهمیم که داشتن یک ساعت ۳۰ دلاری با یک ساعت ۳۰۰ دلاری تفاوتی ندارد. چون هردو یک زمان را به شما نشان میدهند. کیف پول ۳۰ دلاری داشته باشی، یا ۳۰۰ دلاری تفاوتی ندارد زیرا هر دو یک مقدار پول را در خود جای میدهند. داشتن ماشین ۳۰ هزار دلاری یا ۳ میلیون دلاری تفاوتی ندارند زیرا مسافت و مقصد یکیست و هردو ما را به مقصد میرساند، خانهتان ۵۰ متر باشد یا ۵۰۰۰ متر فرقی ندارد چون در هردو تنهایی زجرآور است. شما خواهید فهمید که خوشبختی هرگز با داراییهای مادی به دست نمیآید. شما چه در First Class هواپیما باشید یا در Class معمولی فرقی نمیکند اگر هواپیما سقوط کند، همه سقوط میکنند.
پنج حقیقت غیرقابل انکار زندگی اینگونه است؛
یک- به بچههایتان ثروتمند بودن را نیاموزید بلکه خوشبختی را بیاموزید تا وقتی بزرگ شدند، ارزش اشیا را بدانند نه قیمت آنها را.
دو- غذایتان را مانند دارویتان بخورید زیرا مجبور خواهید شد که دارو را به جای غذا بخورید.
سه- کسی که شما را دوست دارد شما رابه خاطر دیگری رها نخواهد کرد چون اگر ۱۰۰ دلیل برای جدا شدن وجود داشته باشد او یک دلیل برای ماندن خواهد یافت.
چهار- تفاوت زیادی میان انسان و انسان بودن وجود دارد. فقط عده کمی این را میفهمند.
پنج- شما وقتی به دنیا بیایید شما را دوست دارند و وقتی در حال مرگ هستید هم شما را دوست دارند. اما مدیریت این دو فاصله زمانی با شماست.
استیو جابز میگوید: من به شما ۶ تا از بهترین پزشکان دنیا را معرفی میکنم.
۱- نور آفتاب ۲- استراحت کردن ۳- ورزش کردن ۴- رژیم غذایی درست ۵- اعتماد به نفس ۶- دوستان خوب.
آنها را در تمام مراحل زندگی با خود داشته باشید.
*اخیراً از یک فرد صاحب ابتکار و صاحب ثروت غربی مطالبی به هنگام مرگ نقل شده که نمونههای روشنتر و جامعتر آن را در نهجالبلاغه امیرالمومنین علیهالسلام که مربوط به صدر اسلام است میتوان یافت
*سخن مولای متقیان به این معناست که زندگی سرتاسر درس است و اگر انسانها به مظاهر فریبنده آن دل نبندند و نگاهشان را به افقهای دورتر معطوف نمایند، به معنای واقعی زندگی پی خواهند برد
*مولای متقیان: کسی که بداند این دنیا محل گذر است و سفر طولانی مهمی در پیش دارد که دنیای بعد از مرگ است، خود را آماده آن سفر خواهد کرد
*موسس و مالک شرکت اپل: در هر مرحله از زندگی که اکنون به سر میبرید سرانجام روزی میرسد که پرده تئاتر زندگی پایین کشیده میشود و همه چیز تمام میشود