مقالات فرهنگی / لیله الرغائب یا شب آرزوها اولین شب جمعه ماه رجب و دارای اعمال، دعا و عبادت هایی است.
ماه رجب و ماه‌های شعبان و رمضان، از ماه‌های بسیار پرفضیلت هستند و از تعبیر بعضی از روایات برمی‌آید که ماه رجب در میان این سه ماه، امتیاز خاصی دارد، چرا که رجب «ماه خدا» و شعبان «ماه پیامبر (ص)» و رمضان «ماه امت» نامیده شده است.
فضیلت ماه رجب
رجب ماه هفتم سال قمری، از ماه‌های حرام و دارای مناسب‌ها و شب‌های خاص با اعمال مستحب فراوانی است؛ شب آرزوها نیز در این ماه قرار دارد. رعایت‌کنندگان حرمت ماه رجب و عاملان به اعمال آن را «رجبیون» می‌نامند.
در روایات تاکید بسیاری به فضیلت این ماه شده است به قدری که آن را شهر اللّه الأصب یعنی ماه (سرای خداوند) نام گذاری کرده‌اند به خاطر اینکه در این ماه رحمت بزرگ خداوند بخشنده بر بندگانش سرازیر می‌شود، همچنین این ماه با نام «واصل» (بی سر و صدا) نیز شناخته می‌شود چراکه نبرد جنگ و جدل با مشرکان و مخالفان در آن منع شده است. در حدیث قدسی نیز آمده است: ماه رجب را ریسمانی بین خودم و بندگان مقرر کردم و هرکسی چنگی به آن بزند به وصال من می‌رسد.
معنی لیله الرغائب
کلمه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی که مورد رغبت و میل است و نیز به معنای عطا و بخشش بسیار است و معنای اول «لیله الرغائب» یعنی شبی که توجه به عبادت و بندگی در آن فراوان و زیاد است و انسان در این شب تمایل زیادی دارد تا به در خانه خداوند برود و با خالق خویش ارتباط و انس بگیرد.
همچنین «لیله الرغائب» یعنی شبی که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و انسان‌ها با رو آوردن به درب پر مهر خداوندی و خاکساری در برابر عظمت حق، شایسته دریافت عطا و بخشش بی کرانه حضرت حق می‌گردند و بر اساس روایاتی که درباره فضیلت و برکت این شب مطرح شده است هر دو معنا درست و صحیح تلقی می‌شود.
بر اساس روایاتی که درباره فضیلت و برکت این شب مطرح شده است هر دو معنا درست و صحیح تلقی می‌شود.
شب لیله الرغائب چیست
نخستین شب جمعه از ماه پرفضیلت رجب (اولین پنجشنبه شب رجب) را «لیله الرّغائب» نامیده‌اند.
در وصف شب آرزوها گفته شده در این شب درهای رحمت الهی به سوی زمینیان گشوده شده است و عرشیان همه آماده‌اند تا در بزم دعا و نیایش زمینیان حضور یابند.
در برخی منابع روایت شده است که رسول خدا (ص) در بیان فضیلت ماه رجب، فرمودند: «از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید که فرشتگان آن را «لیله الرغائب» نامیدند.»
شب آرزوها در سال ۱۴۰۰
لیله الرغائب یا شب آرزوها سال ۱۴۰۱ در تقویم شمسی با پنج شنبه ششم بهمن ماه برابر است.
لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم قمری با روز پنجشنبه چهارم رجب سال ۱۴۴۴ برابر است.
لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم میلادی با روز پنجشنبه ۲۶ ژانویه سال ۲۰۲۳ برابر است.
شب آرزوها چیست
علت اینکه نخستین شب جمعه ماه رجب را لیله الرغائب یا شب آرزوها می‌گویند این است که این شب از نظر شیعیان یکی از شب‌هایی است که نزد خداوند از فضیلت خاصّی برخوردار است و در روایات اهل بیت علیهم السلام بر پاسداشت آن شب تأکید زیادی شده است.
به گفته آیت الله جوادی آملی ماه رجب اولین ماه از ماه‌های حرام و ماه خدا و هنگام عبادت و دعا و استغفار است و رحمت الهی در این ماه در حال ریزش و نزول است، به همین جهت این ماه را رجب‌الاصب گویند، چون «صب» به معنای ریختن است. بنا بر برخی روایات «لیله الرغائب» شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع کرده و ارزشی دوچندان دارد.
شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح‌الجنان درباره این شب نوشته است: بدان که شب جمعه اول ماه رجب را «لیله الرغائب» گویند و برای آن عملی از حضرت رسول (ص) با فضیلت بسیار وارد شده که سید بن طاووس در کتاب اقبال و علامه مجلسی در اجازه نبی زهره آن را نقل کرده‌اند.
فضیلت لیله الرغائب
لیله الرغاب یعنی شبی که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با رو آوردن به بارگاه قدس ربوبی و خاکساری در برابر عظمت حق، شایسته دریافت انعام و عطا و بخشش بی کرانه حق می‌شوند.
نیت روزه لیله الرغائب
روزه گرفتن در لیله الرغائب ثواب بسیاری دارد و توصیه شده است.