مقالات تغذیه و سلامت / بادرنجبویه یا بادرنگبویه یا وارنگ بو گیاهی است معطر و علفی چندساله، خاستگاه اصلی آن شرق مدیترانه است و در بعضی از نقاط آذربایجان و جلگه خزر نیز یافت می شود. در ادامه مطلب با خواص گیاه بادرنجبویه اشنا می شویم:
ترکیبات این گیاه بسیار متنوع است. بادرنجبویه دارای ترپنوئید ها (تری ترپینوئیدها، استروئید ها، مونو ترپینوئیدها)، فلاوونوئیدها، آلکالوئیدها، لیگنان ها، فنول ها، کومارین ها، سیانوژنیک گلیکوزیدها و برخی مواد دیگر است که در مقالات علمی به ۲۴۶ ماده بیو اکتیو ( ماده فعال شرکت کننده در واکنش های زیستی ) بادرنجبویه اشاره شده است.
استرس که در انسان ایجاد می شود مشکلاتی نظیر بی خوابی، گرفتگی عضلات، معده درد، عصبانیت، تبخال و … نیز بروز می کنند. استرس و عصبانیت جزو عواملی هستند که رادیکال های آزاد را فعال کرده و به جان بدن می اندازند. پس لازم است هر طوری شده آرامش را به بدن بازگرداند. پاکسازی کبد از سموم و بهبود جریان خون در مغز و در نهایت رفع کم حافظگی بخشی از خواص بی شمار گیاه بادرنجویه است. خواص بادرنجبویه تا به حدی است که در اسپانیا برگ تازه آن را با چای معمولی مخلوط و یک نوشیدنی مطبوع از آن تهیه می کنند.
گیاه بادرنجبویه که به نام ملیسا نیز معروف است یکی از آن گیاهان آرام بخش است که روی سیستم عصبی تأثیر گذاشته و باعث آرامش می شود.
بادرنجبویه برای مقابله با تپش قلب ناشی از مشکلات عصبی
بادرنجبویه تسکین دهنده و آرام بخش است. به همین دلیل هم برای مقابله با اضطراب و تشویش و گرفتگی های عضلانی مفید است. متأسفانه زمانی که اضطراب و نگرانی بر فرد غلبه می کند اسپاسم های عضلانی نیز آزاردهنده می شوند. در این شرایط می توانید به این گیاه اعتماد کنید.
برگ های بادرنجبویه روی گیرنده های گابا تأثیر می گذارند. این گیرنده ها در عملکرد انتقال دهنده های عصبی کنترل کنندهٔ سیستم عصبی اختلال ایجاد می کنند به طوری که فعالیت آن ها را افزایش داده و به این ترتیب مانع از فعالیت درست سیستم عصبی مرکزی می شوند که وظیفهٔ آرامش عضلات را بر عهده دارد. زمانی که تپش قلب نیز به واسطهٔ استرس و فشارهای روحی افزایش می یابد این گیاه می تواند کارساز باشد. برای این کار باید روزانه یک تا دو فنجان دمنوش بادرنجبویه میل کنید. برای تهیهٔ آن برای هر لیتر آب ۴ قاشق غذاخوری از این گیاه کافی است.
بادرنجبویه با ایجاد آرامش عضلانی و رفع گرفتگی آن ها به داشتن خواب راحت نیز کمک می کند. در سال ۱۹۹۲، نتایج یک پژوهش نشان داد که بادرنجبویه به همراه گیاه سنبل الطیب (والریان) به اندازهٔ داروهای خواب آور موثرند.
برای رفع بی خوابی های ناشی از استرس و فشارهای عصبی نیز می توانید روزانه ۱ تا ۲ فنجان دمنوش بادرنجبویه میل کنید. برای هر لیتر آب ۴ قاشق غذاخوری از این گیاه کافی است. افراد بزرگسال همچنین می توانند پشت گردن خود را با روغن گیاهی بادرنجبویه ماساژ دهند. برای این کار یک تا دو قطره از روغن را با کمی روغن جوجوبا مخلوط کرده و پشت گردن خود را ماساژ دهید.
گیاه بادرنجبویه برای رفع اسپاسم های معده و روده
زمانی که بدن تحت استرس و فشارهای عصبی قرار می گیرد عضلات معده و روده نیز در امان نمی مانند و دچار گرفتگی و اسپاسم می شوند. بادرنجبویه علاوه بر رفع این اسپاسم ها باعث کاهش سنگینی معده شده و به کبد کمک می کند تا صفرای بیشتری تولید کند.
برگ های این گیاه برای کودکانی که قولنج می کنند مفید است. البته قبل از مصرف بهتر است نظر پزشک را جویا شوید. در حالت کلی از دمنوش این گیاه برای کودکانی که دچار قولنج می شوند استفاده می شود. به این ترتیب که برای هر کیلوگرم وزن کودک یک قاشق چای خوری از این دمنوش کافی است. برای رفع اسپاسم معده و رودهٔ خودتان نیز روزی یک تا دو فنجان از این دمنوش را میل کنید.
گیاه بادرنجبویه ضد درد و مناسب برای تسکین اعصاب
بادرنجبویه آرام بخش است و در کنار مصرف مسکن هایی مانند ایبوبروفن و غیره برای تسکین برخی از درد ها نیز موثر است. حتی اگر این گیاه باعث رفع کامل درد نشود فاقد شک شدت آن را کاهش خواهد داد. از این گیاه برای تسکین دردهای میگرنی، تسکین مشکلات عصبی و همچنین برای کاهش کرامپ ها یا گرفتگی های عضلانی ناشی از مشکل سندرم پیش از قاعدگی نیز استفاده می شود.
گیاه بادرنجبویه برای رفع تبخال
منشأ تبخال ویروس است و استرس نیز یکی از عوامل بروز آن. نتایج پژوهش ها نشان می دهد که بادرنجبویه برای مقابله با این مشکل موثر است. این گیاه حاوی ترکیباتی مانند اسید رزمارینیک و همچنین سیترال است که هر دو خواص ضدویروسی دارند. برای این کار باید دست به کار شوید و یک روغن مخصوص درست کنید.
یک قاشق غذاخوری روغن جوجوبا را با یک قاشق غذاخوری موم عسل مخلوط کنید و کاملا هم بزنید تا یکدست شود. یک قاشق چای خوری بادرنجبویه و سپس ۵ قطره روغن گیاهی بادرنجبویه، ۱۰ قطره روغن گیاهی درخت چای و ۱۰ قطره روغن گیاهی اسطوخودوس به آن اضافه کنید. همهٔ مواد را ترکیب کنید و با دیدن اولین علائم بروز تبخال روی محل بگذارید. هر نیم ساعت یک بار به مدت ۳ ساعت و بعد از آن یک مرتبه هر دو ساعت از این روغن را روی تبخال بزنید.
فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی گیاه بادرنجبویه
بادرنجبویه دارای تعداد زیادی آنتی اکسیدان می باشد، که از این طریق می تواند رادیکال های آزاد را پاکسازی کرده و سلول های بدن و همچنینDNA را از آسیب این مواد مضر دور نگه دارد. این ویژگی در پیشگیری از سرطان و کاهش تکثیر سلول های سرطانی و جلوگیری از بدخیم شدن این سلول ها نیز نقش دارد
تنظیم سیستم ایمنی توسط گیاه بادرنجبویه
این گیاه می تواند در آلرژی هایی که هیستامین مسئول آن است، باعث کاهش علائم بیماری شده و بسیاری از شاخص های التهاب را در بدن کاهش دهد. علاوه بر این در تنظیم تعداد گلبول های سفید نوع لنفوسیت نیز موثر است.
بهبود عملکرد تنفسی بادرنجبویه
بادرنجبویه می تواند در شرایط کمبود اکسیژن از طرق مختلف مقاومت بافت های بدن از جمله مغز و عضلات را افزایش داده و فعالیت آنها را در حالت مطلوب نگه دارد.
فعالیت ضد عفونت و ضد انگلی گیاه بادرنجبویه
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که روغن بادرنجبویه فعالیت چندین نوع باکتری عفونت زا را مهار کرده و از تکثیر آنها جلوگیری می کند.
مضرات گیاه بادرنجبویه
مصرف این گیاه برای افرادی که از اختلالات تیروئیدی رنج می برند توصیه نمی شود.
افرادی که دچار گلوکم یا همان آب سیاه هستند نیز نباید از این گیاه استفاده کنند چون امکان دارد فشار چشمشان بالا رفته و مشکلشان بد تر شود.
آقایانی که دچار ورم در پروستات هستند نیز باید از مصرف این گیاه بپرهیزند.
روغن گیاهی بادرنجبویه برای خانم های باردار و شیرده و همچنین کودکان مورد منع مصرف دارد.
این گیاه مانند هر ماده مفید دیگری، مضراتی نیز دارد، برای مثال گیاه بادرنجبویه افزایش دهنده فشار خون است و برای افرادی با عارضه پر فشاری خون مضر است.
در درمان سنتی سرماخوردگی همراه با تب می باشد. به علت طبع گرم آن افراد با مزاج گرم استفاده نکنند. بهتر است در صورت استفاده مصلح بنفشه و سکنجنبین و… استفاده شود.
بادرنجبویه و بیهوشی و عمل جراحی : بادرنجبویه ممکن است سبب خواب آلودگی بیش از حد به دنبال گرفتن داروهای بیهوشی شود و لذا استفاده از محصولات بادرنجبویه را حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی قطع کنید.
گیاه بادرنجبویه
طرز تهیه ی دمنوش بادرنجبویه
برای تهیه ی دمنوش بادرنجبویه باید یک قاشق غذاخوری (سرخالی) برگ بادرنجبویه را داخل یک قوری ریخته و آب با دمای ۸۰ درجه سانتی گراد روی آن بریزید و به مدت ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. برای شیرین کردن آن می توانید از عسل یا نبات استفاده کنید.
گیاه بادرنجبویه
خواص عرق گیاه بادرنجبویه
ضد خستگی های روحی
تسکین سردرد های عصبی
درمان دل پیچه و اسهال
برونشیت و تشنج
ضد قولنج
آسم و سرفه
صدا کردن گوش
لرزش دست
بی نظمی های قاعدگی
ضد درد مفاصل
بوی بد دهان
شفا بخش هیستری
درمان حساسیت های فصلی