پایگاه خبری و تحلیلی رشد ( roshdnews.ir) کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان چگونگی تغذیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون و بیماران قلبی و کلیوی در زمان روزه‌داری را تشریح کرد.
زهرا باقری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به چگونگی روزه‌داری در افراد مبتلا به پرفشاری خون اظهار کرد: مبتلایان به پرفشاری خون خفیف تا متوسط می‌توانند روزه بگیرند و روزه‌داری به کاهش فشار خون آنان کمک می‌کند اما باید با پزشک معالج خود در مورد مصرف داروهایشان مشورت کنند.
وی افزود: افراد مبتلا به فشار خون بالا باید دریافت نمک و چربی خود را کنترل کنند و خوشبختانه این اعمال در ماه مبارک رمضان میسر است.
تغذیه بیماران دارای پرفشاری خون در روزه‌داری
کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: افراد دارای فشار خون خفیف و متوسط همراه با اضافه وزن می‌توانند روزه بگیرند و روزه‌داری به کاهش فشار خون آنان کمک می‌کند اما باید با پزشک معالج خود مشورت کنند. به طور مثال در طول دوره روزه‌داری زمان و دُز مصرفی داروهایی مانند ایندرال و یا داروهای ادرارآور برای جلوگیری از کم‌آبی باید طبق نظر پزشک تنظیم شود.
کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: افراد مبتلا به فشار خون بالا باید دریافت نمک و چربی از طریق غذا را کنترل و از کشیدن سیگار اجتناب کنند. خوشبختانه تمامی این اعمال در ماه مبارک رمضان امکان‌پذیر و راحت‌تر است.
وی افزود: روزه گرفتن برای افرادی که فشار خون شدید دارند و یا فشار خون آن‌ها به طور ناگهانی بالا می‌رود و کنترل‌شده نیست، توصیه نمی‌شود. برای کنترل بهتر فشار خون، لازم است رژیم غذایی مناسب نیز رعایت شود.
باقری با اشاره به توصیه‌های تغذیه‌ای ویژه روزه‌داران مبتلا به فشار خون گفت: این افراد باید سر سفره به غذا نمک نزنند و نمکدان را از سفره و میز غذا حذف کنند. به میوه‌ها و سبزی‌های خام مانند گوجه سبز، خیار، گوجه فرنگی و… نیز نمک نزنند.
وی عنوان کرد: مواد غذایی نمک‌سود و دودی شده، انواع شورها و ترشی‌ها، دسرها، سس‌های سالاد آماده، سویا سس، زیتون و خردل و سوپ‌های آماده و تنقلات شور مانند چیپس سیب‌زمینی، چوب شور، چیپس، کراکر، آجیل، مغزهای شور از منابع عمده سدیم هستند و باید مصرف این خوراکی‌ها محدود شود.
کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: برچسب‌های تغذیه‌ای مواد غذایی نیز را مطالعه و غذاهایی را که مقدار سدیم کمتری دارند انتخاب کنند. از ادویه‌هایی استفاده شود که در تهیه آن‌ها از نمک استفاده نشده است و مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس که حاوی نمک زیادی است را به حداقل برسانند.
وی افزود: غذاهای کنسروی حاوی نمک زیادی هستند بنابراین باید مصرف این مواد غذایی کاهش داده شود. به جای تنقلات شور نیز از آجیل خام استفاده شود.
باقری گفت: به جای نمک باید از چاشنی‌هایی مانند سبزی‌های معطر تازه یا خشک مانند نعناع، مرزه، ترخون، ریحان و… یا سیر، لیموترش تازه و آب نارنج برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک، استفاده شود.
وی بیان کرد: نمک مصرفی باید از نوع تصفیه‌شده یددار انتخاب شود و به یاد داشته باشند که نمک تصفیه‌شده یددار نیز به اندازه سایر نمک‌ها موجب افزایش فشار خون می‌شود.
چگونگی روزه‌داری بیماران قلبی
کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به چگونگی روزه‌داری در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی گفت: روزه‌داری و رعایت برنامه غذایی صحیح با کاهش عوامل خطر مانند کاهش وزن، کاهش سطح چربی‌های خون و نکشیدن سیگار موجب پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. افرادی که به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا هستند باید برای روزه‌داری و رعایت برنامه صحیح غذایی حتما با پزشک معالج خود مشورت کنند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه بیمارانی که دچار گرفتگی رگ‌های قلب هستند، دارو مصرف می‌کنند و مصرف نکردن دارو در زمان مقرر، زندگی آن‌ها را به خطر می‌اندازد، نباید روزه بگیرند. روزه گرفتن این بیماران منوط به تشخیص پزشک با توجه به شرایط اختصاصی بیمار است. همچنین بیمارانی که باید برای کنترل بیماری خود به طور منظم و در ساعات معینی در وسط روز، دارو مصرف می کنند، نباید روزه بگیرند.
باقری گفت: بیماران قلبی باید به تداخلات دارو و غذا توجه و به توصیه‌های پزشک معالج خود دقیقا عمل کنند. بیماران قلبی که سابقه جراحی دارند هم اگر پزشک معالج اجازه دهد، منعی برای روزه‌داری ندارند.
وی در خصوص تغذیه بیماران قلبی در روزه‌داری بیان کرد: این بیماران علاوه بر محدود کردن نمک باید توصیه‌های تغذیه ای دیگری را هم رعایت کنند. بیماران قلبی و عروقی باید ضمن کاهش مصرف غذاهای پرچرب، به جای سرخ کردن غذا از روش‌های دیگر پخت مانند بخارپز، آب‌پز و تنوری استفاده کنند.
کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: این بیماران باید از حرارت دادن زیاد روغن و غوطه‌ور کردن ماده غذایی در مقدار زیاد روغن خودداری کنند و پیش از پختن گوشت، چربی‌های قابل رؤیت آن را جدا کنند. همچنین مصرف ماهی را در برنامه غذایی هفتگی بگنجانند. از مصرف لبنیات پرچرب، شیرینی خامه‌ای، روغن حیوانی، روغن نباتی جامد و فست‌فود هم بپرهیزند.
وی بیان کرد: همچنین باید مصرف چربی‌های اشباع و ترانس را کاهش دهند. برای کاهش دریافت اسید چرب ترانس یعنی اسیدهای چرب مضری که به دلیل جامد بودن در دمای محیط و بدن خطراتی مانند گرفتگی رگ‌ها و امراض قلبی را ایجاد می‌کنند، باید از مصرف روغن نباتی جامد، غذاهای سرخ‌کرده و فست‌فود اجتناب و از روغن‌های غیراشباع مانند کانولا، زیتون و کنجد و…، به میزان مناسب و نه خیلی زیاد استفاده شود.
تغذیه روزه‌داران دچار بیماری‌های کلیوی
باقری در خصوص چگونگی روزه‌داری در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی گفت: با توجه به اینکه نقش اساسی و مهم کلیه‌ها، تصفیه خون و دفع مواد زائد است و کلیه‌ها این نقش مهم را به کمک جریان خون و آب انجام می‌دهند بنابراین در صورت مصرف نکردن کافی آب و مایعات کافی، نمی‌توانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند.
وی افزود: در ایام ماه مبارک رمضان، فرصت کافی برای تأمین مایعات بدن به میزان لازم وجود ندارد بنابراین به منظور پیشگیری از عواقب کم‌آبی در ماه مبارک رمضان که گاهی می‌تواند وخیم و کشنده باشد، باید توجه داشت که برای تصفیه خون از مواد زائد، مصرف کافی آب و مایعات در فاصله افطار تا سحر و کنترل دریافت نمک مصرفی مورد توجه باشد.
کارشناس ارشد گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: روزه‌داری برای بیماران دیالیزی، ممنوع است. افرادی که کلیه‌های سنگ‌ساز دارند و بیش از دو سنگ ادراری در شش ماه گذشته داشته‌اند، برای روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت کنند.
وی ادامه داد: محدود کردن مصرف نمک در وعده‌های افطار و سحر در این دوران بسیار مهم و کمک کننده است. دریافت اضافه نمک، بدن را مجبور به واکنش می‌کند و برای دفع این مقدار مازاد نیاز، مقادیر قابل توجهی آب از بدن دفع می‌شود بنابراین توصیه بر این است که به غیر از مقدار نمک اندکی که برای طبخ غذا استفاده می‌شود، هیچ مقدار اضافه‌تری سر سفره به غذا اضافه نشود.
باقری گفت: مصرف میوه و سبزی کافی می‌تواند در طول روز از بروز تشنگی زودرس جلوگیری کند بنابراین بهتر است میوه در فاصله افطار تا سحر و سبزی در هر دو وعده افطار و سحر و سالاد به خصوص در وعده سحر مصرف شود.
وی بیان کرد: مصرف غذاهای با پروتئین بالا مانند انواع کباب‌ها شامل جوجه کباب، کباب کوبیده، برگ و مرغ در وعده سحر مناسب نیست و سبب بروز تشنگی در ساعات اولیه روز می‌شود. همچنین در این ایام باید از حضور غیر ضروری در معرض نور خورشید نیز اجتناب کرد.