تداوم قرعه کشی خودرو برخلاف وعده مسئولان
اخبار اقتصادی: قرعه کشی خودرو که حالا به یک بخت آزمایی بزرگ بدل شده در خرداد سال ۱۳۹۹ راه‌اندازی شد و خودروسازان میان متقاضیان چند میلیونی خودرو با قیمت دولتی قرعه‌کشی برگزار می‌کنند.
پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم وزیر صمت وعده حذف قرعه‌کشی خودرو را داد اما در نهایت اردیبهشت‌ماه امسال سامانه جدیدی به نام «سامانه یکپارچه تخصیص خودرو» رونمایی شد.
قطع شدن دست دلالان و رساندن خودرو به دست مصرف‌کننده واقعی و همچنین کاهش التهاب بازار خودرو دو هدف اصلی است که همواره ازسوی سیاست‌گذاران برای این روش فروش خودرو بیان می‌شود.
اما آیا سیاست‌گذار طی بیش از دو سال گذشته توانسته به این اهداف دست یابد؟ با این پیش‌فرض که به گفته مسئولان میزان تقاضای واقعی خودرو در کشور سالانه حدود ۵/۱ میلیون دستگاه است ابتدا باید به تعداد متقاضیان در مراحل برگزاری قرعه‌کشی خودرو نگاهی بیندازیم.
پیش از تجمیع قرعه‌کشی‌ها و رونمایی از سامانه یکپارچه، ایران‌خودرو ۳۸ مرحله فروش فوری برگزار کرده بود. در مرحله اول حدود ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار متقاضی ثبت‌نام کرده بودند که این تعداد در مرحله اخیر به ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسید.
به گزارش اقتصاد آنلاین، آمارهای فروش خودرو در سامانه یکپارچه هم نتایج مشابهی را نشان می‌دهد. در مرحله اول ۴ میلیون و ۱۷۵ هزار نفر برای خودرو با قیمت مصوب رقابت کردند که تعداد متقاضیان در مرحله سوم به ۶ میلیون و ۶۸۵ هزار نفر رسید.
این آمار نشان می‌دهد که در حقیقت قرعه‌کشی خودرو نه دست دلالان را از بازار خودرو قطع کرد و نه خودرو را به دست مصرف‌کننده واقعی رساند بلکه افراد بسیاری را برای به دست آوردن سود ۱۰۰ درصدی سفته باز کرده است. یکی از دلایل مهم راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش خودرو کاهش اختلاف قیمت میان بازار و کارخانه و از بین رفتن قیمت‌های هیجانی بود. سیاست‌گذاران معتقدند قیمت واقعی خودرو همان قیمت مصوب است و قیمت‌های بازار ناشی از سفته‌بازی و هیجانات است. هرچند بنظر می‌رسد این ایده اشتباه باشد اما آیا قرعه‌کشی خودرو توانست این فاصله قیمتی را کاهش دهد؟ درحالی قیمت مصوب پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در سال ۱۳۹۹ حدود ۶۰ میلیون تومان بود که در بازار آزاد حدود ۹۸ میلیون تومان معامله می‌شد. به بیان دیگر اختلاف قیمت مصوب و بازار خودرو در ابتدای سال ۱۳۹۹ حدود ۶۳ درصد بود. حالا با گذشت حدود ۵/۲ سال قیمت کارخانه‌ای این خودرو حدود ۱۵۰ میلیون تومان است و در بازار آزاد حدود ۳۰۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. به بیان دیگر اختلاف قیمت کارخانه و بازار پژو ۲۰۶ تیپ ۲ به ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
قیمت پژو پارس که یکی دیگر از خودروهای محبوب ایران‌خودرو محسوب می‌شود در فروردین سال ۱۳۹۹ حدود ۸۵ میلیون تومان و در بازار آزاد حدود ۱۳۰ میلیون تومان بود. به بیان دیگر اختلاف قیمت کارخانه و بازار این خودرو حدود ۵۰ درصد بود. در پایان شهریورماه امسال درحالی قیمت بازار این خودرو به حدود ۳۷۰ میلیون تومان رسید که قیمت کارخانه‌ای آن حدود ۱۷۶ میلیون تومان است. به بیان دیگر اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد پژو پارس به بیش از ۲ برابر افزایش یافته است. این اعداد و ارقام نشان می‌دهند که قرعه‌کشی خودرو به هیچ عنوان نتوانسته اختلاف قیمت کارخانه و بازار را بکاهد یا به گفته مسئولان قیمت‌های هیجانی بازار را تعدیل کند. بنابراین بنظر می‌رسد قرعه‌کشی خودرو یک اشتباه سیاستی بوده که نتوانسته اهداف خود را محقق کند، اشتباهی که همچنان ادامه دارد. هرچند مسئولان وزارت صمت در دولت سیزدهم گفته‌اند که قرعه‌کشی خودرو برای تمام محصولات پایان می‌یابد اما بنظر می‌رسد تا زمانی که تفکر دخالت دولت در اقتصاد وجود داشته باشد و شاهد قیمت‌گذاری دستوری باشیم این مشکل ادامه خواهد داشت.