مقالات برجام / روند مذاکرات برجام که پیش از این اتحادیه اروپا نسبت به احیای توافق هسته‌ای ابراز امیدواری و خوشبینی می‌کرد، پس از ارائه پاسخ آمریکا و ایران به بسته پیشنهادی اروپا ظاهرا دوباره وارد بن بست شده و چشم انداز مبهمی را رقم زده است. این موضوع بویژه در آخرین اظهارنظر جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که گفته نسبت به قبل در جهت احیای برجام امیدواری کمتری دارد، نمود بیشتری یافته است.
جمهوری اسلامی ایران در پاسخ خود،راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعا‌های پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تاکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
ازسوی دیگر،قانونگذاران آمریکایی که عمدتاً از حزب جمهوری‌خواه هستند در چند ماه گذشته به طرق مختلف- اعم از نامه‌نگاری با نمایندگان قوه مجریه، معرفی طرح‌هایی برای ملزم کردن دولت آمریکا به نظرخواهی از کنگره و برگزاری جلسات و نشست‌های مختلف- تلاش کرده‌اند مخالفت‌های سیاسی خود با برجام را به شکل علنی ابراز کنند.
در همین ارتباط، مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران هم گفته: ایران خلاها و ابهامات را نخواهد پذیرفت. محمد مرندی در توییتی نوشت: بورل متحد ایالات متحده است و فراموش می‌کند که دلیل این مذاکرات نقض برجام توسط غرب و تحریم‌های فشار حداکثری است که شهروندان ایرانی را هدف قرار می‌دهد حتی در شرایطی که ایران به طور کامل به آن پایبند بوده است.
همزمان،سخنگوی وزارت خارجه کشورمان هم با اشاره به ارائه پاسخ ایران به آمریکا گفته: پاسخ ما به لحاظ محتوا با دو هدف اساسی صورت گرفت یکی اینکه ما تلاش کردیم از بندهای دریافتی از طریق هماهنگ‌کننده ابهام زدایی کنیم و تلاش کردیم متن را شفاف کنیم و یک متن قوی‌تری ارائه کنیم. این امر با هدف پایدار کردن توافق احتمالی آتی صورت گرفت. به این معنا که در صورت شکل‌گیری توافق از سوء تفسیرهای احتمالی آتی که می‌تواند روند اجرای توافق را با اخلال مواجه کند پیشگیری کنیم. سازنده عمل کرده و حرکتمان رو به جلو بود. همین انتظار را داریم طرف مقابل سازنده عمل کند.
کنعانی افزود: مهمترین بحث مورد نظر ما بحث تضمین‌هاست. اگر چارچوب تضمین محکم نباشد در هر زمانی ممکن است شاهد اتفاقات ناگوار در ارتباط با توافق باشیم. در مرحله قبل هم شاهد این رخداد بودیم. ایران یکجانبه به توافق عمل کرد دولت آمریکا خارج شد و عمل نکرد و طرف‌های اروپایی به تعهداتشان عمل نکردند و نتوانستند خسارات خروج آمریکا را جبران کنند. موضوع تضمین دو وجه دارد یک وجه آن تضمین لغو تحریم هاست به گونه‌ای که ایران از منافع اقتصادی برجام به صورت کامل بهره‌مند شود.
وی افزود: بحث دیگر موضوع هسته‌ای است و دور کردن آژانس از رفتار و بازی‌های سیاسی است. اتهامات سیاسی در مناسبات ایران با آژانس باعث ایجاد خلل و اخلال در روند اجرای توافق نشود. بحث تضمین برای ایران مهم است هم در حوزه انتفاع اقتصادی و رفع تحریم‌های اقتصای و هم در رفع مشکلات مرتبط با همکاری‌های شفاف و قانونی و سازنده ایران با آژانس.
همین بلاتکلیفی در برجام باعث شد که از روز گذشته قیمت ارز و سکه و طلا در ایران روند افزایشی خود را آغاز کند.
در همین ارتباط، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنفرانسی خبری عنوان کرد که نسبت به گذشته، به حصول توافق در وین جهت احیای برجام کمتر امیدوار است.
“جوزپ بورل” با بیان اینکه مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای ایران به جای نزدیک شدن نظرات، درحال فاصله گرفتن آرا است، تاکید کرد: موضع‌ها نزدیک‌تر نشده بلکه فاصله گرفته‌اند.
بورل با اشاره به دیدگاه‌های ایران که اخیرا برای او و آمریکا ارسال شده، گفت: باید درمورد آخرین پاسخی که گرفتم بگویم که اگر هدف به نتیجه رساندن سریع توافق باشد، کمکی به آن نخواهد کرد.
وی افزود:بنابراین کاری که من انجام میدهم،ادامه مشورت با سایر اعضای برجام، بویژه ایالات متحده است.
بورل اضافه کرد که این “بسیار مایه نگرانی” است چراکه توافق ممکن است به کل به خطر بیافتد.
این مقام ارشد اروپایی در ادامه گفت که “درحال حاضر نسبت به حصول توافق در مقایسه با ساعات قبل اطمینان کمتری وجود دارد”.
آمریکا و ایران در مدت اخیر درحال بررسی پاسخ‌های یکدیگر نسبت به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای توافق هسته‌ای بوده‌اند که به گفته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، آخرین متن پیش‌نویس و آخرین پیشنهاد برای رسیدن به توافقی بر سر احیای توافق هسته‌ای است.
پایگاه خبری صدی البلد، اخیرا با استناد به اظهارات برخی منابع رسانه‌ای در گزارشی نوشته بود، مذاکرات هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های بزرگ در مراحل نهایی خود است و رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند که واشنگتن را قانع کند تا مواضع خود در پرونده توافق هسته‌ای را تشدید کند.
طبق این گزارش، این منابع می‌گویند، درحالی که واشنگتن و تهران درحال بررسی پیشنهادات اتحادیه اروپا و نقطه نظرات یکدیگر برای احیای برجام هستند، دولت رژیم صهیونیستی همچنان تلاش می‌کند که بر موضع آمریکا در این پرونده تاثیر بگذارد.
* روسیه: ایران ابهامات در توافق را نمی‌پذیرد
نماینده دائم روسیه در وین و نماینده این کشور در مذاکرات ۱+۴ با ایران در توییتی تاکید کرد که ایران خلاها و ابهامات در توافق را نخواهد پذیرفت.
میخاییل اولیانوف در این توییت تصریح کرده: واضح است که ایران خلاها و ابهامات را نخواهد پذیرفت. من مطمئن نیستم که اتحادیه اروپا فراموش کرده باشد که چه کسی مسئول وضعیت فعلی است. برغم پیچیده بودن مسائل روابط بین‌الملل، شرکت کنندگان در گفت وگوهای وین تاکنون توانایی عمل گرا بودن را نشان داده‌اند.
* سنگ‌اندازی دو سناتور ارشد آمریکایی سر راه احیای برجام در سفر به فلسطین اشغالی
در همین ارتباط، دو سناتور ارشد آمریکایی که از مخالفان توافق هسته‌ای‌اند، در سفر به فلسطین اشغالی، تاکید کردند که دولت بایدن تعهد دارد هر گونه توافق احتمالی در مذاکرات وین را برای بررسی و تایید به کنگره آمریکا ارائه کند.
“رابرت منندز” سناتور دموکرات آمریکایی که از مخالفان توافق هسته‌ای است و به تازگی به فلسطین اشغالی سفر کرده، در یک کنفرانس خبری در بیت‌المقدس گفت، دولت بایدن تعهد دارد هر گونه توافق درباره برنامه هسته‌ای ایران را جهت بررسی و تایید به کنگره آمریکا ارائه کند.
به گفته منندز، این بررسی توسط کمیته روابط خارجی کنگره که خود او ریاستش را بر عهده دارد انجام خواهد شد و در سنای آمریکا درباره هر گونه توافقی رای‌گیری خواهد شد.
اگرچه، او افزود: مطمئن نیست نتیجه این رای‌گیری بتواند جلوی این توافق را بگیرد.
رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت: تردید دارد که هر گونه توافق جدید در مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای، بهبود برجام اصلی به شمار بیاید.
وی همچنین بیان کرد، تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نباید به خاطر رسیدن به توافقی با ایران متوقف شوند.
“لیندسی گراهام”، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی نیز که در سفر به فلسطین اشغالی همراه منندز بوده است، در این کنفرانس خبری گفت که باید در آمریکا مخالفتی دو حزبی با هرگونه توافقی درباره توافق هسته‌ای ایران انجام شود.
وی علاوه بر این، با اشاره به انتخابات میان‌دوره‌ای در آمریکا، تاکید کرد که این کشور فارغ از نتیجه این انتخابات، از اسراییل و مواضع آن حمایت خواهد کرد.