اخبار برجام / لورا روزن رونامه نگار آمریکایی در خبرنامه خود تحت عنوان “دیپلماتیک” نوشت:مقامات اروپایی روز پنجشنبه گفتند، اتحادیه اروپا منتظر پاسخ ایالات متحده به اظهارات ایران در مورد متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام است.
در ادامه این مطلب آمده است: یک مقام اتحادیه اروپا درباره زمان ارائه پاسخ آمریکا، گفت:هر لحظه، اما مطمئناً ممکن است خیلی زود باشد.
یکی دیگر از مقامات اروپایی نیز گفت: در انتظار واکنش آمریکا هستیم.
وزارت امور خارجه ایالات متحده همانطور که تمام هفته اینگونه پاسخ داده بود، تنها گفت: به بررسی اظهارات ایران که اواخر روز دوشنبه به اتحادیه اروپا ارسال شده بود، ادامه می‌دهد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: بررسی نظرات ایران درباره پیشنهاد اتحادیه اروپا ادامه دارد. همانطور که درخواست شده است، ما همچنان بازخورد خود را به طور مستقیم و خصوصی به اتحادیه اروپا منتقل می‌کنیم.
پرایس از تایید تماس راب مالی، نماینده آمریکا در ایران و بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، خودداری کرد. وزیر خارجه عمان این خبر را روز پنجشنبه چند ساعت پس از گفتگو با همتای ایرانی خود حسین امیرعبداللهیان توییت کرده بود.
ند پرایس افزود: در مورد بحث بازگشت احتمالی متقابل به پایبندی به برجام عمان نقش مهمی ایفا کرده است…، و همچنین عمان در تلاش‌های ما برای آزادی آمریکایی‌هایی که به ناحق و به ناحق در ایران بازداشت می‌شوند،نقش مهمی داشته است. ما از عمان به خاطر نقشی که ایفا کرد تشکر می‌کنیم.»
شورای امنیت ملی آمریکا گمانه‌زنی‌های اسرائیل مبنی بر اینکه ایالات متحده بیش از به ایران امتیاز داده و همچنین پیشنهادهای تل‌آویو درباره این مذاکرات را رد کرد.
آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: گزارش‌هایی مبنی بر اینکه ما اعطای امتیازات جدیدی به ایران به عنوان بخشی از احیای برجام داده‌ایم یا درحال بررسی آن هستیم، کاملاً نادرست است.
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا افزود:ما از همان ابتدا رویکردی سنجیده و اصولی برای این مذاکرات اتخاذ کرده‌ایم. اگر ایران آماده پایبندی به تعهداتش ذیل توافق ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴) است، ما نیز آماده انجام همین کار هستیم. ما نظرات ایران در مورد متن نهایی پیشنهادی اتحادیه اروپا را از طریق اتحادیه اروپا دریافت کرده‌ایم و درحال بررسی آنها هستیم. ارتباط ما با اتحادیه اروپا خصوصی است. ما در طول این فرآیند به طور منظم با آنها در تماس بوده ایم.
*روایت یک رسانه لبنانی از جزئیات مطالبات برجامی ایران
پایگاه خبری مستقل The Cradle”” مستقر در لبنان مدعی شد منابع مطلعی جزییات توافق احیای برجام و رفع تحریم‌ها را به دست آنها رسانده‌اند.
براساس ادعای “The Cradle” به نقل از منبعی آگاه، سکوهای سانتریفیوژها از بین نمی‌روند و اتصالات و برق آنها جمع‌آوری میشود که قابلیت بازسازی ایران را به زیر یک سال می‌رساند و نوعی تضمین است.
این پایگاه همچنین مدعی شد: ۲۱ تضمین کتبی برای رفع نگرانی‌های ایران در توافق وجود دارد. در صورت موافقت واشنگتن با این توافق نهایی، اجرای آن طی مراحلی انجام خواهد شد که اولین مرحله آن امضای توافقنامه توسط همه وزرای امور خارجه درگیر در پایتخت اتریش خواهد بود.
در همان روز، ایالات متحده سه فرمان اجرایی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا برای خروج از برجام را لغو خواهد کرد.
به ادعای این پایگاه، از این مرحله به بعد در توافق فرصتی ۶۰ روزه است که طی آن ایران با فروش نفت به کشورهای غربی و دسترسی به دارایی‌های بلوکه شده خود در خارج از کشور، مشروعیت و عملکرد توافق را آزمایش خواهد کرد. در میان چندین نکته دیگر، ضمانت‌ها شامل بیانیه‌ای ازسوی جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و نامه‌ای رسمی است که باید توسط آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه تهیه شود.
این منابع می‌گویند که این شرایط شامل اجازه دادن به ایران برای ادامه تحقیق و توسعه برای برنامه انرژی هسته‌ای خود به مدت ده سال و درخواست فروش اورانیوم مازاد این کشور است.تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران به قوت خود باقی خواهد ماند، با این حال، این تحریم‌ها دیگر شامل “شرکتهای شریک” که با سپاه وارد معامله می‌شوند، نخواهد شد.توافق نهایی همچنین درها را برای مذاکرات آتی برای لغو تحریم‌های سپاه پاسداران باز می‌گذارد.
این پایگاه خبری مدعی شد که علاوه بر این موارد، اگر آمریکا مجددا تصمیم به خروج یکجانبه از این توافق بگیرد، فرصتی سه سال و یک ماهه به شرکتهای خارجی داده میشود که مشمول تحریم‌ها نشوند.
*عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا: ایران تضمین خواسته تا تحقیقات آژانس پایان یابد
سناتور جیم ریش عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا در رشته توئیتی از سیاست دولت جو بایدن درباره احیای برجام انتقاد کرد.
وی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت:ایران برای تضمین برجام از دولت بایدن خواسته تا به تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایان دهد، از شرکتهای غربی فعال در ایران محافظت کند و به ایران اجازه دهد تا در صورت خروج دولت آینده آمریکا از توافق، کار ساخت تسلیحات هسته‌ای را تسریع بخشد.
این سناتور جمهوریخواه افزود: این خواسته‌های ایران، باج‌خواهی است و به عنوان یک شکست بزرگ، پس از خروج فاجعه‌بار از افغانستان، برای سیاست خارجی بایدن در تاریخ ثبت خواهد شد.
وی در ادامه نوشت: این معامله، امنیت شرکای ما و آمریکایی‌ها در منطقه را تهدید خواهد‌کرد. ایران همچنان به طراحی ترور مقامات سابق آمریکایی، کمک به روسیه با پهپادهای مسلح برای حمله به اوکراین، و حمله به سربازان و دیپلمات‌های ما ادامه می‌دهد.
اما در پاسخ به این رشته توییت، شورای امنیت ملی کاخ سفید در حساب توییتری این نهاد نوشته است: هیچ یک از این ادعاها صحت ندارند. ما به هیچ وجه چنین شرایطی را نمی‌پذیریم. ما همچنین نباید توافقی را که موثر بود ترک می‌کردیم تا حالا شاهد تسریع فزاینده برنامه هسته‌ای ایران باشیم.
*اولیانوف: توافق بر سر احیای برجام ممکن است “در چند روز آینده” حاصل شود
همزمان،نماینده روسیه در وین گفت احتمال حصول توافق در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای وجود دارد. به عبارتی ممکن است “به معنای واقعی کلمه در چند روز آینده” حاصل شود.
اولیانوف اظهار داشت:موارد زیادی برای احیای توافق هسته‌ای حاصل شده است. امیدواریم تا قبل از اول سپتامبر (۱۱ شهریور)، اجماعی برای احیای توافق هسته‌ای داشته باشیم.
به نوشته وبگاه “ریانووستی”، وی با بیان اینکه هنوز مسائل پیچیده‌ای برای احیای توافق هسته‌ای ایران وجود دارد، اما توضیح داد: ۳ متن برای احیای توافق هسته‌ای وجود دارد و اتحادیه اروپا در تلاش است بین دیدگاه‌های طرف‌ها ارتباط برقرار کند.
اولیانوف با رد ادعاهای آمریکا و رژیم موقت صهیونیستی درباره برنامه موشکی و هسته‌ای ایران، تاکید کرد:هیچکس نتوانسته ثابت کند که ایران موشکهایی با قابلیت حمل کلاهک اتمی دارد.درخواستهایی ازسوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اورانیوم ایران و غنی سازی آن وجود دارد، اما موضوع فوری نیست.
- وال استریت ژورنال: ایران دوباره خواستار تضمین‌های آمریکا در گفتگوهای هسته‌ای شد
وال استریت ژورنال گزارش داد: درخواست ایران، یکبار دیگر موجب توقف تلاش‌ها برای احیای برجام شده و واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی را نسبت به امکان قطعی شدن توافق، نامطمئن کرد. به نوشته وال استریت ژورنال، دیپلمات‌های غربی هشدار می‌دهند که اگر ایران انعطاف نشان ندهد، دو طرف چه بسا که به توافق نرسند. وال استریت ژورنال اعلام کرده است:
- درخواست تضمین ایران از آمریکا، یکبار دیگر موجب توقف تلاش‌ها برای احیای برجام شده و واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی را نسبت به امکان قطعی شدن توافق، نامطمئن کرد.
- تهران در پاسخ روز دوشنبه خود، متن اتحادیه اروپایی را نه رد کرده و نه پذیرفته و به جای آن چندین مسئله را پیش کشیده که می‌خواهد در توافق گنجانده شود. اتحادیه اروپایی به هنگام ارسال این پیش نویس، گفته بود که این یک متن نهایی است و گفتگوها به پایان رسیده است.
- تیم گفتگوگر ایران گفته که محور پاسخ ایران، تضمین‌هایی است در این باره که اگر آمریکا دوباره از توافق خارج شد، شرکتهای غربی که در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، تحت حفاظت قرار گیرند. ایران همچنین سازوکاری را در توافق پیشنهاد داده که به تهران اجازه می‌دهد چنانچه واشنگتن، توافق را ترک کند، به سرعت فعالیت هسته‌ای خود را افزایش دهد.
- مقام‌های اروپایی از دوشنبه شب که ایران پاسخ خود را فرستاد گفته‌اند که موضع ایران می‌تواند پایه‌ای برای نوعی سازش باشد اما قطعی شدن توافق به انعطاف تهران بستگی دارد.
- یک مقام ارشد اروپایی روز چهارشنبه گفت که تهران و واشنگتن، باید یک پاسخ آری یا نه به این متن بدهند و ایده انجام دوباره گفتگو میان طرفین را رد کرد. دو مقام غربی گفتند که به فوریت انتظار اعلام توافقی را ندارند هرچند این کار در روزهای آینده ممکن است.
- مسئله تضمین‌ها، بارها در گذر گفتگوهای شانزده ماهه به میان کشیده شده است… در اوایل گفتگوها، ایران خواستار وعده‌هایی از طرف آمریکا بود که هرگز توافق را دوباره ترک نخواهد کرد، درخواستی که مقام‌های آمریکایی می‌گویند امکان انجام آن را ندارند چرا که دولت بایدن نمی‌تواند تصمیمات یک دولت دیگر در آینده را محدود کند.
- اکنون ایران دوباره ایده‌های مربوط به تضمین‌ها را مطرح می‌کند. در این چند روز، یک سلسله دیدار میان رئیس تیم گفتگوگر ایران و مقام‌های ارشد این کشور در دولت، مجلس و شورای امنیت ملی برگزار شده است. در تمام موضوعات مهم امنیت ملی هم حرف آخر را آیت‌الله علی خامنه‌ای می‌زند.
- ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز چهارشنبه از اظهارنظر درباره جزییات گفتگوها پرهیز کرد و گفت: “ما ایده هایمان را بطور خصوصی و مستقیما در اختیار اتحادیه اروپایی قرار می‌دهیم.”
- یک گزینه این است که پاسخ آمریکا به ایران، پایه یک متن پیش نویس دگرش یافته اتحادیه اروپایی باشد که برای تایید در اختیار طرفهای گفتگو قرار داده خواهد شد. گزینه دیگر هم این است که امکان تبادل نظر بین پایتخت‌ها بدون تعیین مهلتی برای ختم گفتگوها داده شود.
- درحالی که مقام‌های رسمی ایران و آمریکا، هر دو، گفته‌اند که مذاکرات نمی‌تواند بی‌نهایت ادامه یابد، برای هر دو طرف امتیازاتی در عدم اعلام مرگ توافق وجود دارد حتی در شرایطی که برنامه هسته‌ای ایران درحال پیشرفت است.
- آمریکا مایل است تا همزمان با جنگ اوکراین و در آستانه انتخابات میاندوره‌ای خود، از یک بحران دیگر پرهیز کند. مقام‌های ایرانی هم رفع تحریم‌های آمریکا را یکی از اهداف کلیدی خود در هنگامه دشواری‌های اقتصادی قرار داده‌اند.
*روایت الجزیره از جزئیات پیش نویس اروپا برای احیای برجام
الجزیره درباره جزئیات پیش نویس اروپا برای احیای برجام نوشت: پیش نویس اروپا برای احیای برجام شامل ۴ مرحله و دو دوره زمانی ۶۰ روزه است.
در ادامه مطلب الجزیره آمده است: اولین روز بعد از امضای توافق تحریم‌های ۱۷ بانک و ۱۵۰ موسسه اقتصادی رفع میشود. از روز اول اجرای توافق، تهران به تدریج گام‌های هسته‌ای خود را به عقب بر می‌گرداند و به محض اجرای توافق ۷ میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در کره جنوبی، آزاد میشود.
الجزیره افزوده: ایران پس از احیای برجام ظرف ۱۲۰ روز، ۵۰ میلیون بشکه نفت عنوان بخشی از مکانیزم راستی آزمایی صادر خواهد کرد و ۱۲۰ روز پس از امضای توافق ایران می‌تواند روزانه ۲.۵ میلیون بشکه نفت صادر کند.در متن پیشنهادی تصریح شده است که واشنگتن در صورت خروج مجدد از برجام، باید غرامت مالی بپردازد.
اظهارات باقری درباره مفاد توافق جدید ایران با ۱+۵
پایگاه اطلاع‌رسانی “چندثانیه” در خبری اختصاصی نوشت: باقری مذاکره‌کننده ارشد برجام در نشستی خصوصی با خبرنگاران درباره مفاد توافق جدید ایران با ۱+۵ نکاتی را مطرح کرد:
۴ زمان اصلی احرایی توافق
روز جمع بندی: وزرای خارجه نهایی می‌کنند و امضا میشود. از همین روز ۳فرمان اجرایی ترامپ ویو میشود و نه لغو. همان نهادهای اقتصادی و ۱۷بانک هم در این روز از تحریم خارج می‌شوند.
روز تایید: ۶۰ روز بعد از روز جمع‌بندی می‌رسیم به روز تایید. این ۶۰ روز برای آن است که مجلس در کشور ما و طرفهای مقابل کارهای لازم را انجام دهد و هر آنچه لازم است تصویب کند. عملا به جهت تصویب مجلس این ۶۰ روز به درخواست ما گنجانده شد.
روز باز اجرا: ۶۰ روز بعد لحظه‌ای است که اجرای برجام به طور کامل آغاز میشود. ۷ روز قبل از روز باز اجرا، ما طی نامه‌ای اعلام می‌کنیم که ما موافق باز اجرا هستیم و آماده‌ایم که کار را شروع کنیم. این روز از این جهت روز باز اجرا نامیده شد که بناست همان برجام دوباره شروع به کار کند. در این روز آن فرامین اجرایی که ویو شده بود به طور کامل لغو میشود. نکته دیگر اینکه مواد هسته‌ای ما قبل از روز باز اجرا در ایران است و خارج نمی‌شود.
روز تکمیل: ۴۵ روز بعد از روز باز اجرا همه طرفین باید اجرای تعهدات خود را تکمیل کرده باشند.
نحوه راستی‌آزمایی
- زمان راستی‌آزمایی ابتدا ۲۴ساعت بود. بعد شد ۳۰ ساعت و وقتی ما تحویل گرفتیم شده بود ۴۸ ساعت. ما با وزارت نفت و بانک مرکزی صحبت کردیم و گفتند واقعا شدنی نیست. طبق تدبیری که شد از روز جمع‌بندی که تحریم برخی نهادهای اقتصادی و ۱۷بانک برداشته میشود ما می‌توانیم راستی‌آزمایی را تا ۴ماه بعد انجام دهیم. از طرفی از فردای روز تایید تا روز باز اجرا هم فرصت اصلی راستی‌آزمایی است.
*اگر ما راضی نبودیم ۷ روز قبل از باز اجرا نامه می‌زنیم و مثلا می‌گوییم فلان موضوع حل نشده و توسط هماهنگ‌کننده می‌رود در جلسه کمیسیون مشترک (کمیسیونی که هنوز آمریکا عضو آن نیست) و تصمیم‌گیری میشود. نکته این است که کمیسیون همه چیز اجماعی است و اگر ما موافقت نکنیم عملا تصمیم اتخاذ نمی‌شود. - ۱۶ محدودیت وجود دارد که همه اجماعی است به جز یک مورد آن هم موردی است که آژانس اعلام می‌کند دسترسی داشته باشد و ما نمی‌دهیم و اینجا اجماعی نخواهد بود. لذا برگشت پذیری از روز باز اجراست.
- در مورد اسنپ بک هم چون در برجام آمده است و هم در قطعنامه ۲۲۳۱ نمی‌شود که کلا حذف کنیم. فقط بنا شد کمی این ابزار رو معقول‌تر کنیم. قید و شرط آوردیم که این اتفاق زمانی ممکن است که مبتنی به گزارش آژانس باشد. اگر کشوری هم به طور نامعقول اسنپ‌بک کرد بقیه کشورها باید اقدام او را جبران کنند.
مدت تعهد آمریکا به خارج نشدن از برجام - نکته مهم این است که طرف مقابل تا پایان دوره اول بایدن قطعا از برجام خارج نخواهد شد. از طرفی اگر فردای انتخابات آینده رئیس‌جمهور آینده بخواهد از برجام خارج بشود طبق توافق باید ۳ سال بگذرد و این با ۲ و نیم سال آینده دوره بایدن میشود ۵ و نیم سال.
تبادل زندانی ها
*تبادل زندانی هم در زمان آقای عراقچی نهایی شده بود. یک سند هم در زمان ما نهایی شد و آماده‌ایم اجرا کنیم. خود آمریکایی تعلل کردند و موکول شد به آینده.